Lý do Israel e ngại khi xem xét tấn công trả đũa Iran

Israel có một số mục tiêu tấn công ở Iran có thể bao gồm các địa điểm quân sự, kinh tế hoặc thậm chí là cơ sở hạt nhân, nhưng tất cả đều đi kèm với những cảnh báo thảm hại, các chuyên gia nhận định.

Israel có một số lựa chọn nếu các nhà lãnh đạo nước này muốn tiến hành các cuộc tấn công trả đũa vào Iran, và trong khi các nhà lãnh đạo phương Tây kêu gọi kiềm chế, một cuộc tấn công đáng kể được dự đoán sẽ xảy ra.

Các khả năng Tel Aviv nhắm mục tiêu các cơ sở quân sự, kinh tế hoặc thậm chí là hạt nhân, mặc dù Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết ông đã nói với chính phủ của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu rằng, "Mỹ sẽ không ủng hộ lựa chọn cuối cùng".

Iran có hệ thống phòng không tương đối yếu và dự kiến sẽ phải vật lộn để ngăn chặn tên lửa của Israel hoặc một cuộc ném bom của không quân đối thủ, như vụ việc vào ngày 19/4, khi Israel thực hiện một đòn tập kích sâu vào lãnh thổ Iran, gần thành phố Isfahan. 

"Nếu việc tấn công các địa điểm hạt nhân không được tính đến, thì hai lựa chọn lớn đối với Israel là liệu họ có muốn tấn công các mục tiêu quân sự hay kinh tế hay không", Fabian Hinz, một chuyên gia về Trung Đông tại Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế tại Anh cho biết.

Các mục tiêu quân sự

Phản ứng trực tiếp nhất sẽ là việc Israel cố gắng tấn công cụm căn cứ tên lửa và máy bay không người lái của Iran, vốn nằm dưới lòng đất và trong một số trường hợp là "sâu dưới lòng núi", theo chuyên gia trên.

Mặc dù quân đội Israel có thể ném bom và phong tỏa lối vào, nhưng các căn cứ này được thiết kế để chống lại tất cả các loại thuốc nổ mạnh nhất và việc tấn công có thể không ngăn chặn được những vụ tập kích trong tương lai từ Iran.

Các giải pháp thay thế có thể là lặp lại mục tiêu vào các căn cứ phòng không của Iran - lần này ở quy mô lớn hơn - bao phủ cả Tehran, Isfahan và các cảng trên vịnh Ba Tư. Hoặc một cuộc tấn công phức tạp hơn có thể nhắm vào hệ thống sản xuất công nghiệp quân sự, chẳng hạn như một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái vào một nhà máy vũ khí ở Isfahan vào tháng 1/2023.

Tuy nhiên, tất cả các cuộc tấn công như vậy đều có khả năng tính toán sai lầm và có nguy cơ gây ra thương vong không thể lường trước được.

Các nhà ga, nhà máy lọc dầu và cơ sở hạ tầng kinh tế

Một cuộc tấn công của Israel vào cơ sở hạ tầng dầu mỏ của Iran đã được coi là "phản ứng đáp trả có khả năng xảy ra" khi thực tế là Tổng thống Biden đã cho biết vấn đề này đã được đưa ra thảo luận hôm 3/10.

Mục tiêu được đề cập đến nhiều nhất là cảng dầu Kharg, nơi xử lý tới 90% lượng dầu thô xuất khẩu của Iran với phần lớn trong số đó được chuyển đến Trung Quốc. Một cơ sở quan trọng khác là nhà máy lọc dầu Abadan, gần biên giới Iraq, nơi xử lý đáng kể nhu cầu nhiên liệu trong nước.

"Ngành công nghiệp dầu mỏ của Iran dễ bị tổn thương", chuyên gia Hinz nói, đồng thời cho biết thêm rằng việc tấn công các mục tiêu kinh tế có thể có tác động lâu dài hơn khi nền kinh tế Iran đang gặp khó khăn do lệnh trừng phạt, Ông cũng lưu ý, cuộc tấn công của Israel vào phe Houthi ở Yemen vào cuối tháng trước tập trung vào nhiên liệu, điện và các cơ sở cảng tại Ras Issa và Hodeidah.

Một câu hỏi đặt ra là liệu một cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng kinh tế của Iran như vậy có phải là biện pháp trả đũa tương xứng của Israel hay không.

Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) cho biết đã nhắm vào các căn cứ không quân của Israel, gây ra thiệt hại nhẹ cho cơ sở Nevatim và trụ sở của cơ quan tình báo Mossad. Nhưng truyền thông địa phương đưa tin, một trường học ở phía đông Ashkelon đã bị tấn công, khiến một lớp học bị tàn phá nặng nề.

Ngoài ra, cũng có những lo ngại nếu Israel nhắm mục tiêu vào các cơ sở lọc dầu và kinh tế thì nhiều khả năng sẽ kích hoạt động thái trả đũa mạnh mẽ hơn từ Iran. Thiếu tướng Mohammad Bagheri, Tham mưu trưởng quân đội Iran khẳng định nếu bị tấn công, "Tehran sẽ đáp trả bằng cuộc tấn công tên lửa có cường độ, quy mô lớn hơn và mọi cơ sở hạ tầng của Israel sẽ bị nhắm mục tiêu".

Các vụ ám sát có mục tiêu và những biện pháp bí mật khác

Israel có thể thực hiện một chiến thuật khác, mở rộng chương trình ám sát có mục tiêu ở Iran. Theo các nguồn tin, tình báo Israel đã chứng minh rằng họ có khả năng thực hiện các vụ ám sát ở Tehran, sau khi được cho là đứng sau vụ hạ sát thủ lĩnh chính trị Hamas Ismail Haniyeh vào cuối tháng 7.

Theo một báo cáo trên tờ New York Times, phía Israel đã kích nổ một thiết bị đã được bí mật lắp đặt vào 2 tháng trước đó trong nhà khách nơi ông Haniyeh đang ở tại thủ đô Tehran để tham dự lễ tuyên thệ nhậm chức của tân tổng thống Iran.

Một số nhà khoa học hạt nhân hàng đầu của Iran được cho là đã bị Israel thủ tiêu, bao gồm cả chuyên gia Mohsen Fakhrizadeh, người được cho là bị hạ sát bằng một khẩu súng máy điều khiển từ xa hồi tháng 11/2020.

Tuy nhiên, Israel dường như không cân nhắc đến một phản ứng bí mật như vậy để đáp trả cuộc tấn công tên lửa công khai từ Iran, nhất là khi Thủ tướng Netanyahu đã nhấn mạnh Iran sẽ "trả giá".

Mục tiêu hạt nhân

Các chuyên gia quân sự tin rằng Israel không thể thực hiện một cuộc tấn công phá hoại vào mạng lưới các cơ sở hạt nhân của Iran nếu không có sự hỗ trợ quân sự trực tiếp từ Mỹ.

Các cơ sở chính mà Iran đang làm giàu uranium lên đến độ tinh khiết 60% là Natanz và Fordow, đều nằm dưới lòng đất, bên dưới hàng chục mét đá và bê tông.

Theo nội dung một bài báo của 2 tác giả Darya Dolzikova và Matthew Savill được đăng tải trên Tạp chí của các nhà khoa học nguyên tử hồi tháng 4: "Vũ khí thông thường duy nhất có thể phá hủy các cơ sở hạt nhân ẩn sâu dưới lòng đất của Iran là bom xuyên giáp khổng lồ GBU-57A/B của Mỹ, với trọng lượng hơn 12 tấn và dài 6m, và chỉ có thể được vận chuyển bởi các máy bay ném bom lớn của Mỹ như B-2 Spirit".

Mặc dù Israel có thể tấn công các địa điểm nhỏ hơn và làm chậm chương trình hạt nhân của Iran bằng cách nhắm vào các cơ sở sản xuất máy ly tâm được sử dụng trong quá trình làm giàu hoặc các địa điểm khác như vậy, vẫn có nguy cơ rằng một cuộc tấn công vào chương trình hạt nhân có thể thúc đẩy Tehran đẩy nhanh nỗ lực sở hữu bom nguyên tử.

"Tehran có thể coi việc vũ khí hóa chương trình hạt nhân của mình là lựa chọn duy nhất còn lại có thể đảm bảo an ninh cho chế độ", 2 tác giả bài báo nhấn mạnh.