Hỗn loạn thị trường bảo hộ y tế Trung Quốc thời Covid-19

Giá nguyên liệu “trên trời”

Những người trong lĩnh vực sản xuất và kinh doanh thiết bị y tế ở Trung Quốc thừa nhận thị trường nguyên liệu thô dùng để sản xuất khẩu trang, quần áo bảo hộ, máy thở và nhiệt kế ngày càng trở nên khan hiếm.

Một chủ cơ sở đã nhận được các đơn đặt hàng cung cấp đồ bảo hộ y tế cho một số quốc gia phương Tây nhưng buộc phải hủy đơn sau khi giá mỗi bộ đồ tăng từ 80 cent lên hơn 3 USD chỉ trong vài tuần. Chủ cơ sở này cho biết: "Mua một chiếc áo bảo hộ dùng một lần ở Trung Quốc hiện giờ là không thể. Nguyên liệu tương tự được dùng cho sản xuất khẩu trang bởi vì chúng rẻ hơn và dễ sản xuất hơn”.

Mặt khác, tình trạng khan hiếm hoàn toàn dễ hiểu. Hồi tháng 3, Trung Quốc đã xuất khẩu gần 4 tỷ khẩu trang, 375 triệu áo bảo hộ và trang phục cách ly, 16.000 máy thở và gần 4 triệu kit xét nghiệm.

Tuy nhiên, một số người cho rằng, sự thiếu hụt này một phần do những động thái của Bắc Kinh nhằm hạ nhiệt thị trường đang quá nóng và kéo theo không ít điều tiếng. Các nước trong đó có Ấn Độ, Tây Ban Nha, Anh và Hà Lan nói rằng khẩu trang và kit xét nghiệm nhập khẩu từ Trung Quốc không đạt chuẩn, trong khi thị trường đầy rẫy doanh nghiệp lợi dụng tình hình, đầu cơ hoặc làm giấy chứng nhận chất lượng, giấy phép xuất khẩu giả mạo. Chỉ những doanh nghiệp sản xuất được cấp phép mới được tiếp cận nguồn nguyên liệu sản xuất khẩu trang của các công ty nổi tiếng như PetroChina, Sinopec. Hầu hết các nhà sản xuất tư nhân đều phải tìm nguồn cung ứng riêng.

Hôm 24/2, Sinopec đã lập ra 10 dây chuyền sản xuất vải không dệt và thêm 2 dây chuyền nữa vào hôm 6/3. Tại thời điểm đó, công ty này đã sản xuất được 18 tấn vải không dệt mỗi ngày để có thể làm ra 3,6 triệu khẩu trang N95 hoặc 18 triệu khẩu trang y tế đến giữa tháng 4.

David Sun, một người chuyên kinh doanh khẩu trang và quần áo bảo hộ tại Yiwu, Trung Quốc cho biết giá vải không dệt trước đại dịch khoảng 20.000 Nhân dân tệ (hơn 2.800 USD) mỗi tấn, thì hiện giờ giá thị trường là 500.000 Nhân dân tệ/tấn (70.700 USD). Một thương nhân khác cho biết, ông được báo giá tới 600.000 Nhân dân tệ/tấn vải không dệt, tăng 2.900% so với giá trước kia. Một số người khác cho biết, các xe tải đậu bên ngoài các nhà máy sản xuất vải không dệt chờ lấy nguyên liệu thô với mục đích là đẩy giá lên cao.

Ông Liu, chủ một doanh nghiệp sản xuất khẩu trang ở Phúc Kiến cho hay ông vốn có một nhà cung cấp khá tin cậy nhưng đến nay cũng phải đối mặt với tình trạng giá biến động mạnh, nguồn cung khan hiếm không chỉ do nhu cầu tăng vọt mà còn do tình trạng “găm” hàng. Một số chủ doanh nghiệp đã chuyển hướng sang thị trường nước ngoài như Ukraine, Nga để mua nguyên liệu thô với giá đắt hơn nếu muốn duy trì sản xuất.

Chất lượng không đạt chuẩn

Một nhà sản xuất vải không dệt tại khu công nghiệp ở thành phố Ninh Ba, tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc cho biết cùng với sự biến động hàng ngày của giá nguyên liệu thô thì chất lượng của thị trường nguyên liệu này cũng đi xuống. Tình trạng khan hiếm đã dẫn đến việc các sản phẩm kém chất lượng tràn ngập thị trường.

“Nhu cầu đối với loại vải này hiện rất lớn, nguồn cung rất khan hiếm. Mỗi ngày một giá. Rất khó để mua được loại vải đạt chuẩn. Nếu tìm được một nhà cung cấp, tốt nhất hãy đặt cọc tiền trước, chỉ cần tiền mặt thôi”, một đại diện của nhà máy trên cho biết.

Một chuyên gia về nguồn cung tại Thượng Hải cho biết, họ đã kiểm tra nhiều mẫu khẩu trang trong các lô hàng chuẩn bị xuất khẩu sang Anh và các nước châu Âu khác. “Chất lượng rất kém. Chúng tôi đã kiểm tra trong phòng thí nghiệm và nhận thấy rằng chúng không có lớp màng lọc bằng vải không dệt cần thiết để ngăn giọt bắn”, chuyên gia này cho biết. Khẩu trang y tế đạt chuẩn dành cho đội ngũ y tế tuyến đầu đòi hỏi phải có lớp màng lọc bằng vải không dệt.

Để ngăn chặn tình trạng đầu cơ trên thị trường, giới chức Trung Quốc đã đưa ra các quy định xuất khẩu nghiêm ngặt hơn, yêu cầu hàng hóa phải được cơ quan hải quan kiểm tra trước khi xuất khẩu nhằm đảm bảo đạt tiêu chuẩn cả trong nước và quốc tế. Tuy nhiên, trong bối cảnh nhu cầu đối với mặt hàng bảo hộ y tế bùng nổ và hàng chục nghìn doanh nghiệp mới tham gia vào thị trường này, việc kiểm soát là vô cùng khó khăn. Sản phẩm này hiện được ví như “bụi vàng”.

Minh Phương
Theo SCMP