Hỏa lực dày đặc bầu trời: Lý do binh sĩ Ukraine đánh chặn nhầm UAV đồng đội

Dimko Zhluktenko, một lính điều khiển UAV thuộc Lực lượng Hệ thống Không người lái Ukraine cho biết đơn vị của anh gần đây đã bị chính lực lượng tác chiến điện tử (EW) của phía mình gây nhiễu. 

Anh nói điều này thường xảy ra với các UAV trinh sát cỡ lớn mà cả hai bên đều sử dụng, vì nhiều UAV của Ukraine “dùng cùng tần số với UAV đối phương”. Ví dụ, UAV trinh sát và tấn công Zala của Nga và UAV trinh sát Shark của Ukraine đều có thể hoạt động trên cùng dải tần.

“Khi hệ thống tác chiến điện tử của ta cố gây nhiễu Zala, nó cũng gây nhiễu Shark”, anh nói.

Shark được Ukraine dùng để xác định mục tiêu tập kích. Nga cũng dùng Zala để trinh sát đối phương.

Số lượng UAV khổng lồ trong cuộc chiến đã biến không gian tác chiến điện tử thành một “bãi chiến trường” thực sự: nhiễu sóng tràn lan, mất kết nối, điều khiển hỗn loạn khiến việc trinh sát và tấn công trở nên khó khăn.

Điều này thúc đẩy sự phát triển của công nghệ tác chiến điện tử mới, cũng như giải pháp khắc chế như UAV điều khiển bằng cáp quang hay hệ thống tích hợp trí tuệ nhân tạo.

Zhluktenko cho biết, số lượng UAV trên bầu trời nhiều đến mức binh sĩ Ukraine phải cố gắng phối hợp thời điểm bay để tránh tự gây nhiễu cho phía mình.

“Chỉ trong một đoạn chiến tuyến dài khoảng 1,6km, có thể có hơn 60 UAV cùng lúc”, anh nói.

Trong khu vực phụ trách của anh, dài khoảng 5km, thường xuyên có ít nhất 3 UAV trinh sát cỡ lớn của Nga hoạt động cùng nhiều UAV khác, khiến việc phân biệt UAV ta hay đối thủ trở nên rất khó khăn.

Anh cho biết, đôi khi lính bộ binh bị rơi vào tình thế gấp rút tới nỗi quyết định “gây nhiễu tất cả tần số có thể vì không biết UAV trên đầu là của phía nào”.

Một lính điều khiển UAV khác cũng nói với Business Insider rằng sự nhầm lẫn đôi khi khiến binh sĩ bắn hạ mọi UAV họ nhìn thấy.

Tình trạng không thể phân biệt được UAV ngày càng trở nên phổ biến hơn khi bầu trời dày đặc các loại vũ khí này. Trong một số vụ tấn công, UAV chỉ mất vài giây để lao xuống, khiến các binh sĩ luôn phải trong trạng thái cần ra quyết định thật nhanh chóng, dẫn tới việc thà "gây nhiễu nhầm còn hơn bỏ sót".

Cuộc chiến ở Ukraine ghi nhận số lượng UAV được huy động nhiều chưa từng có. Ngoài UAV trinh sát cỡ lớn truyền thống, còn có UAV tấn công nhỏ và UAV mang vũ khí như súng hoặc lựu đạn. Chúng được dùng để tập kích, thu thập thông tin, và dẫn bắn cho các loại vũ khí khác.

Việc sử dụng ồ ạt UAV đã tạo ra một cuộc chạy đua công nghệ giữa Nga và Ukraine nhằm phát triển các loại UAV và công nghệ UAV mới. Cả hai bên đều thúc đẩy đổi mới nội địa và hợp tác với các đối tác nước ngoài.

Ukraine cho biết họ sản xuất 2,2 triệu UAV vào năm ngoái và đặt mục tiêu 4 triệu chiếc trong năm nay. Nga cũng đầu tư mạnh vào tăng sản lượng và sử dụng UAV ở tiền tuyến, cũng như trong các đòn tập kích kết hợp với tên lửa nhằm đánh lừa phòng không Ukraine.

Khối lượng UAV quá lớn đã dẫn đến những tình huống hỗn loạn như gây nhiễu nhầm. Thậm chí có trường hợp binh sĩ vô tình truy cập được tín hiệu hình ảnh của UAV đối phương, nhờ đó biết được phía bên kia đang quan sát gì.