Hai nghị sĩ lưỡng đảng Mỹ tìm cách "bít cửa" tái tranh cử của ông Trump

NBC News đưa tin, Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Tim Kaine và Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Susan Collins đang hợp tác nhằm kêu gọi một cuộc bỏ phiếu để khiển trách ông Trump.

Động thái của 2 nhà làm luật này diễn ra trong bối cảnh ông Trump được dự đoán sẽ được Thượng viện tha bổng trong phiên tòa luận tội với cáo buộc kích động cuộc bạo loạn ở nhà quốc hội Mỹ ngày 6/1. Với cán cân quyền lực ở Thượng viện như hiện tại, đảng Dân chủ dường như khó có thể vận động đủ 2/3 số nhà làm luật bỏ phiếu kết tội ông Trump.

Vì vậy, ông Kaine và bà Collins đã đề xuất một cuộc bỏ phiếu nhằm khiển trách ông Trump như là một "hình phạt thay thế". Việc thông qua nghị quyết khiển trách chỉ cần quá bán số ghế trong Thượng viện và đây là lý do nhiều nghị sĩ tin rằng nỗ lực này sẽ thành công. 

Ông Kaine cho biết nếu Thượng viện thông qua nghị quyết khiển trách ông Trump, điều đó đồng nghĩa với việc cơ quan này cho rằng ông Trump liên quan tới cuộc bạo loạn. Nghị sĩ này viện dẫn khoản 3 của Tu chính án 14 để ủng hộ quan điểm rằng một nghị quyết khiển trách có thể ngăn ông Trump tái tranh cử. Khoản 3 này nói rằng không ai được giữ chức vụ nếu họ tham gia vào một "cuộc nổi dậy hoặc nổi loạn" chống lại Mỹ. Vì vậy, ông Kaine tin nghị quyết khiển trách có thể chặn ông Trump tái tranh cử trong tương lai. 

Những hoài nghi

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia pháp lý tỏ ra không chắc chắn rằng nỗ lực của ông Kaine và bà Collins có thành công hay không.

Theo NBC News, một nghị quyết khiển trách được quốc hội thông qua không có hiệu lực pháp lý nếu người bị khiển trách không phải là thành viên của cơ quan lập pháp. Hiến pháp Mỹ chỉ trao cho Quốc hội thẩm quyền trừng phạt các thành viên của chính cơ quan này, ngoại trừ quyền luận tội. Do đó, một cuộc bỏ phiếu để khiển trách quan chức trong nhánh hành pháp hoặc lập pháp sẽ chỉ mang tính tượng trưng nhằm thể hiện ý chí của cơ quan lập pháp.

Giáo sư đại học luật Texas Steve Vladeck cho rằng việc áp dụng Tu chính án trên có nhiều điểm mơ hồ, chưa rõ ràng và ông không chắc liệu nó có thể áp dụng trong trường hợp của ông Trump hay không.

Trong trường hợp Thượng viện thông qua nghị quyết khiển trách ông Trump, các bang có thể dùng nghị quyết này để không cho phép ông Trump ra tranh cử lần nữa. Ông Trump có thể kiện và vấn đề này sẽ được đưa lên tòa án phân xử.

Mặt khác, vẫn có khả năng ông Trump được đưa vào danh sách ứng cử viên ở các bang, nhưng đối thủ của ông có thể đâm đơn kiện để loại bỏ ông khỏi cuộc đua. Vấn đề này cũng sẽ phải nhờ tới tòa án phán xử.

Ông Vladeck cho rằng vì phương án mà ông Kaine đề xuất vẫn còn khá mơ hồ nên cách nên cách thận trọng nhất sẽ là cả hai viện của Quốc hội thông qua một nghị quyết để khiển trách ông Trump, động thái làm gia tăng thêm sức nặng của văn bản này.

Mặc dù vậy, lãnh đạo phe đa số Thượng viện Mỹ Chuck Schumer hiện vẫn đang tập trung vào điều khoản luận tội mà Hạ viện đã trình lên. Ông khẳng định phiên tòa luận tội ông Trump vẫn sẽ diễn ra.