Dấu hiệu lạ trên đập nước chiến lược ở Kherson trước khi bị vỡ

Business Insider đưa tin, ảnh vệ tinh chụp đập nước Nova Kakhovka ở Kherson vào cuối tuần trước dường như cho thấy công trình này đã có vấn đề về cấu trúc vài ngày trước khi nó bị vỡ vào ngày 6/6.

Cụ thể, trong bức ảnh vệ tinh chụp con đập vào ngày 28/5, một cây cầu bắc qua đập thủy điện vẫn còn nguyên vẹn, nhưng trong ảnh chụp ngày 5/6, cấu trúc này đã bị hư hỏng và một đoạn cầu đã biến mất.

Hiện chưa rõ vai trò của cây cầu với đập nước, và cũng không rõ liệu hư hỏng đó liệu có tác động tới việc đập Nova Kakhovka hay không. Ngoài ra, giới quan sát chưa thể kết luận rằng, đoạn cầu này bị phá hoại có chủ ý hay do kết quả của hoạt động giao tranh giữa Nga và Ukraine trong khu vực.   

Cả Nga và Ukraine vẫn cáo buộc lẫn nhau đứng sau vụ vỡ đập. Vụ việc đã làm ngập hàng chục ngôi làng và thành phố dưới hạ lưu, khiến hàng chục nghìn người phải di tản trong những ngày qua.

Nga cáo buộc Ukraine bắn rocket phóng loạt HIMARS vào con đập để mở đường cho cuộc phản công quy mô lớn. Trong khi đó, Ukraine cáo buộc Nga đặt mìn dưới con đập. Đại sứ Ukraine tại Liên hợp quốc Sergiy Kyslytsya cho biết việc phá hủy đập Nova Kakhovka bằng hỏa lực bắn vào từ bên ngoài là điều "không thể thực hiện".

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cảnh báo vụ vỡ đập là "quả bom môi trường hủy diệt hàng loạt", khi ít nhất 150 tấn dầu từ con đập đã rò rỉ vào sông Dnieper. Ngoài ra, nước lũ mang theo hóa chất công nghiệp có thể ngấm xuống đất ở Kherson, ảnh hưởng nghiêm trọng tới hoạt động sản xuất nông nghiệp dưới hạ lưu.

Mặt khác, cơ quan nhân đạo của Liên Hợp Quốc lo ngại về "hậu quả nghiêm trọng đối với hàng trăm nghìn người ở cả hai bên chiến tuyến" khi nước lũ có thể cuốn theo bom mìn và vật liệu nổ ở các khu vực tiền tuyến xuống những nơi an toàn.

Chưa dừng lại ở đó, vụ vỡ đập có nguy cơ làm cạn hồ chứa có nhiệm vụ hạ nhiệt cho nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu Zaporizhia - đẩy công trình này vào mối nguy hiểm tiềm tàng. 

Tổng Giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế, ông Rafael Grossi, cho biết "không có rủi ro tức thời" đối với sự an toàn của nhà máy Zaporizhia, mặc dù nhấn mạnh rằng "việc không có nước làm mát trong thời gian dài có thể gây nguy hiểm".

Đập Nova Kakhovka cũng được xem là nguồn cung cấp nước ngọt thiết yếu cho bán đảo Crimea. Hồ chứa Nova Kakhovka cạn nước kéo theo việc Kênh Bắc Crimea, chạy 400km về phía nam và phía đông có thể bị gián đoạn việc cung cấp nước ngọt cho bán đảo Crimea. Con kênh này cung cấp 85% nước ngọt cho Crimea, hầu hết dùng cho hoạt động nông nghiệp.

Cho tới nay, Mỹ thừa nhận họ chưa chắc chắn bên nào đã đứng sau vụ vỡ đập gây ra mối đe dọa nghiêm trọng về mặt nhân đạo cho hàng trăm nghìn người dân ở hạ lưu.