Cơ hội chấm dứt xung đột Ukraine sau cuộc gặp lịch sử của lãnh đạo Nga - Mỹ

Vào ngày 8/8, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố ông dự kiến trao đổi với Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Alaska vào ngày 15/8 trong một cuộc gặp được cho là mang tính lịch sử. Sau đó, trợ lý Tổng thống Nga Yury Ushakov đã xác nhận kế hoạch này, đồng thời cho biết các nhà lãnh đạo sẽ tập trung thảo luận các lựa chọn để đạt được một giải pháp hòa bình lâu dài cho cuộc khủng hoảng Ukraine.

Ông Scott Ritter, cựu sĩ quan tình báo Thủy quân Lục chiến Mỹ và cựu thanh tra vũ khí Liên hợp quốc, nhận định với hãng tin Tass rằng, cuộc gặp giữa Tổng thống Nga và Mỹ tại Alaska sẽ đánh dấu một bước tiến đáng kể, mở ra cơ hội chấm dứt xung đột Ukraine.

"Tôi hy vọng sẽ có hòa bình ở Ukraine sau hội nghị thượng đỉnh này. Đây là một vấn đề rất khó khăn và đòi hỏi những giải pháp khó khăn", ông nói.

Ông Ritter nhấn mạnh Nga và Mỹ đang tham gia đối thoại. "Đó là một sự cải thiện ngay từ đầu. Thực tế là Tổng thống Trump và Tổng thống Putin đã đồng ý gặp mặt trực tiếp để trao đổi. Họ cũng từng có 3 cuộc điện đàm. Điều đó rất quan trọng, nhưng giờ họ sẽ gặp mặt trực tiếp", ông lưu ý.

"Liệu tôi có thể tin rằng tất cả những giải pháp này có thể đạt được trong một cuộc họp duy nhất ở Alaska không? Không, tôi không tin điều đó. Nhưng điều tôi biết là một năm trước, không một quan chức Mỹ nào trao đổi với một quan chức Nga, và chính sách của Mỹ ở Ukraine là tiếp tục cung cấp hàng tỷ USD vũ khí cũng như hỗ trợ tài chính để duy trì một cuộc xung đột đã khiến hàng trăm nghìn người Ukraine, hàng nghìn người Nga thiệt mạng và đang đẩy hai quốc gia chúng ta, Mỹ và Nga, đến gần bờ vực chiến tranh một cách nguy hiểm", ông Ritter nói.

Về triển vọng giải quyết xung đột Ukraine thông qua đối thoại giữa Moscow và Washington, ông Ritter nhận định "mọi hành trình đều có điểm khởi đầu và điểm kết thúc".

"Tôi nghĩ chúng ta đang ở giai đoạn đầu của một hành trình, nhưng sẽ cần thời gian để đi đến hồi kết. Tôi nghĩ hai tổng thống sẽ nghĩ xa hơn là chỉ riêng vấn đề Ukraine", ông Ritter nhận định.

Cựu sĩ quan tình báo Thủy quân Lục chiến Mỹ mô tả cuộc xung đột Ukraine là một vấn đề lớn và thảm khốc, nhưng nhấn mạnh rằng "mối quan hệ giữa Mỹ và Nga không chỉ được định hình bởi vấn đề Ukraine, mà còn được định hình bởi nhiều yếu tố như cơ hội kinh tế chung, vũ khí hạt nhân chiến lược, kiểm soát vũ khí".

Ông Ritter cũng nhắc lại rằng vào ngày 4/2 năm sau, hiệp ước kiểm soát vũ khí cuối cùng còn lại - START III - sẽ hết hạn.

"Đây là những cuộc đối thoại quan trọng cần phải diễn ra. Tôi tin rằng Alaska là khởi đầu cho nhiều cuộc đối thoại tương tự. Tôi cầu mong điều này sẽ thành công. Không có gì đảm bảo, nhưng bạn sẽ không bao giờ thành công nếu không thử. Và ít nhất họ đã nỗ lực", ông Ritter nói.

Bình luận về cuộc gặp sắp tới giữa hai nhà lãnh đạo Nga và Mỹ tại Alaska, cựu Thủ tướng Ukraine (2010-2014) Nikolay Azarov cho rằng Tổng thống Putin và Tổng thống Trump có cơ hội to lớn để đạt được hòa bình ở Ukraine

"Việc cuộc gặp này được lên kế hoạch đã đặt ra kỳ vọng lớn trên toàn thế giới, bao gồm cả kỳ vọng của tôi. Cả ông Putin và ông Trump đều có tiềm năng to lớn để mang lại hòa bình cho Ukraine, và họ có ảnh hưởng đáng kể trên trường quốc tế", ông Azarov nói.

Tuy nhiên, ông Azarov cho rằng kết quả sẽ không đạt được ngay lập tức.

"Tôi không nghĩ hòa bình sẽ đạt được chỉ sau một đêm, nhưng tôi hy vọng tiến trình này sẽ bắt đầu được thực hiện", ông Azarov nói thêm.

Nhận định về hội nghị thượng đỉnh Nga - Mỹ sắp tới tại Alaska, ông Jean de Gliniasty, cựu Đại sứ Pháp tại Moscow (2009-2013), cho biết việc bình thường hóa quan hệ với Nga là mục tiêu chính của Tổng thống Trump, trong khi giải quyết vấn đề Ukraine là mục tiêu thứ hai.

Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergey Ryabkov ngày 11/8 bày tỏ hy vọng rằng hội nghị thượng đỉnh lần này sẽ thúc đẩy việc bình thường hóa quan hệ song phương.

Trước đó, Trợ lý Điện Kremlin Yury Ushakov cho biết Tổng thống Trump và Tổng thống Putin sẽ tập trung thảo luận về một giải pháp lâu dài cho cuộc xung đột Ukraine trong cuộc gặp thượng đỉnh tại Alaska. Ngoài ra, hai bên có thể thảo luận về cơ hội hợp tác kinh tế.

"Lợi ích kinh tế của hai nước chúng ta giao thoa ở Alaska và Bắc Cực, và có triển vọng triển khai các dự án quy mô lớn, cùng có lợi. Nhưng tất nhiên, hai tổng thống chắc chắn sẽ tập trung thảo luận về các lựa chọn để đạt được một giải pháp hòa bình lâu dài cho cuộc khủng hoảng Ukraine”, quan chức Điện Kremlin nói.

Bộ Ngoại giao Mỹ cũng tái khẳng định cam kết đảm bảo cuộc gặp thành công giữa hai nhà lãnh đạo tại Alaska.

"Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio đã trao đổi với Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov về việc chuẩn bị cho hội nghị thượng đỉnh sắp tới giữa Tổng thống Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin. Cả hai bên đều khẳng định cam kết đảm bảo sự kiện thành công tốt đẹp", người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Tammy Bruce cho biết trong một tuyên bố.

Ngoại trưởng Rubio đã mô tả cuộc hội đàm sắp tới giữa Tổng thống Trump và Tổng thống Putin là một "cuộc gặp gỡ thăm dò" để nhà lãnh đạo Mỹ đưa ra đánh giá. Ông bác bỏ những cáo buộc cho rằng cuộc gặp sắp tới với ông Putin là một sự nhượng bộ cho phía Nga.

"Đối với Tổng thống Trump, một cuộc gặp không phải là một sự nhượng bộ. Ông Trump không nhìn nhận vấn đề theo cách đó. Một cuộc gặp là điều cần thiết để tìm hiểu và đưa ra quyết định”, nhà ngoại giao Mỹ nói thêm.

Tổng thống Donald Trump kỳ vọng có các cuộc trao đổi “mang tính xây dựng” với người đồng cấp Nga, hướng đến mục tiêu chấm dứt xung đột Ukraine.

"Tôi sẽ trao đổi với Tổng thống Vladimir Putin và tôi sẽ nói với ông ấy rằng: “Ngài phải chấm dứt cuộc chiến này””, ông Trump phát biểu tại một cuộc họp báo ở Nhà Trắng hôm 11/8, đồng thời cho biết ông "muốn thấy một lệnh ngừng bắn nhanh chóng".

"Tôi nghĩ chúng tôi sẽ có những cuộc trao đổi mang tính xây dựng", Tổng thống Trump nói, đồng thời cho biết ông sẽ tìm hiểu các điều kiện của Tổng thống Putin về mục tiêu hòa bình, sau đó sẽ điện đàm với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và các nhà lãnh đạo châu Âu khác ngay sau cuộc gặp với Tổng thống Nga.