Chuyện về nước…béo thứ hai thế giới, sau Mỹ

Theo các cuộc nghiên cứu quốc gia mới đây nhất, hơn 71% phụ nữ và 66% đàn ông Mexico bị béo phì.

Với bệnh đái đường giờ là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tử vong ở Mexico, các nhà hoạt động và các nhà lãnh đạo nước này sẽ phải khôi phục lại các biện pháp mạnh tay đối với đồ ăn nhanh và những đồ thực phẩm nhiều chất béo khác, cũng như khuyến khích người dân tập luyện thể dục nhiều hơn nữa. Tuy nhiên, đó sẽ là một cuộc chiến vô cùng cam go, bởi nhiều nhóm, tập đoàn công nghiệp chắc chắn sẽ kháng cự quyết liệt.

Không ai hiểu niềm đam mê đồ ăn béo của đất nước này hơn Lidia Garcia Garduno, người chủ một quầy hàng hoa quả ở trung tâm Mexico City trong suốt 10 năm qua. “Mọi người giờ không còn ăn uống điều độ nữa”, Garcia Garduno vừa nói vừa trộn cốc đồ uống dâu tây và dứa với nhau. “Thay vì đến đây mua đồ uống hoa quả, họ lại thích đi dọc phố và mua khoai tây chiên hơn. Đó là lý do vì sao nhiều người Mexico bị béo phì”.

Năm 1989, chỉ ít hơn 10% người lớn Mexico bị béo. Khi đó, thậm chí không có ai nhắc đến hiện tượng béo phì. Theo Barry Popkin, giáo sư nghiên cứu về hiện tượng tăng cân của con người trên toàn cầu ở trường Đại học Bắc North Carolina, khi đó các chuyên gia cũng chỉ nghiên cứu về nghèo đói mà thôi.

Popkin hiện đang làm việc cùng Bộ y tế Mexico phát triển các chiến dịch chống lại bệnh béo phì trên khắp cả nước. “Mexico có lẽ có tốc độ béo phì nhanh nhất thế giới trong vòng 15 năm qua”. Bộ trưởng Y tế Mexico Jose Cordova, người đã phát động một chiến dịch y tế mới vào ngày 25/2 vừa qua cũng có cùng quan điểm: “Chúng ta phải hãm phanh đối với vấn đề béo phì”.

Một số người Mexico giờ thậm chí còn phàn nàn có rất ít không gian trên các chuyến tàu điện ngầm vốn đã đông đúc ở Mexico City, bởi người đi ngày một béo lên. Tại một khu chợ ở nam thành phố, những người bán hàng lớn tiếng rao bán quần áo mang từ Mỹ về cho những người ngoại cỡ.

Francisco Princegali nhận ra anh đang ăn quá nhiều đồ béo khi tuần trước cúi người xuống và nghe thấy một tiếng xoạc. “Tôi đã làm rách chiếc quần bởi béo quá”, Princegali, mới 20 tuổi cho biết. “Tôi nghĩ tôi đã nghiện thức ăn béo”. Princegali chỉ vào cái bụng bự của mình và nói nhiều chiếc quần của anh giờ đã bị chật ních rồi.

Giống như người Mỹ, người Mexico sống một cuộc sống ngày một ít hoạt động hơn. Các nghiên cứu cho thấy họ ăn nhiều thực phẩm béo, thực phẩm chế biến sẵn hơn, và ít ăn rau hơn. Thực phẩm, cả có lợi lẫn có hại cho sức khỏe, giờ có thể mua ở bất cứ siêu thị hiện đại nào. Thậm chí ở một số nơi, mua một chai nước ngọt còn dễ hơn mua một cốc nước lọc. Ngoài ra, đa phần các trường học công ở Mexico City cùng nhiều trường tư thiếu nước sạch để uống, Popkin cho biết.

Nghiên cứu quốc gia cũng cho thấy, một phần tư trẻ em Mexico, độ tuổi từ 5-11, quá béo, tăng 40% kể từ năm 2000.

Theo Viện y tế cộng đồng quốc gia của chính phủ, lượng tiêu thụ nước ngọt tăng 60% trong vòng 14 năm qua.

Virginia Soriano, 35 tuổi, cho biết rất khó có thể dạy bọn trẻ của cô có thói quen ăn uống tốt khi mà hàng ngày chúng bị chìm ngập trong hàng loạt quảng cáo về các loại thực phẩm có nhiều chất béo. Naomi, con gái cô, nói món ưa thích là gà McDonald's và Coca-Cola. Cô bé 6 tuổi này thỉnh thoảng ngúng nguẩy không ăn nếu phần ăn có quá nhiều rau. “Con bé nói chúng không ngon. Con bé thích món gà rán McDonald's hoặc Kentucky hơn”, Soriano nói.

Các nhà lập pháp đã tính đến chuyện gắn mác cảnh báo lên thực phẩm ăn nhanh và đánh thuế cao. Tuy nhiên, những cố gắng đó không đi đến đâu. Một số nhà lập pháp cho biết họ không thể “chiến” lại được các tập đoàn công nghiệp mạnh. Năm 2006, các nhà lập pháp phải phủ quyết dự luật đánh thuế đồ uống có ga, cho rằng nó phân biệt đối xử đối với người nghèo. Các nhà lãnh đạo giờ chỉ còn biết hi vọng công chúng sẽ nhận ra được vấn đề khi đối mặt với nguy cơ đái đường ngày một tăng.

Béo phì dẫn đến nhiều tác hại về sức khỏe, trong đó bệnh đái đường, huyết áp cao và các bệnh về tim mạch gia tăng. Liên đoàn bệnh đái đường Mexico ước tính 6,5 triệu đến 10 triệu người Mexico mắc bệnh này.

Được biết, 70.000 người Mexico chết vì bệnh liên quan đến đái đường mỗi năm. Bệnh đang là gánh nặng lớn cho ngành y tế vốn gặp nhiều khó khăn ở Mexico. Theo ước tính, nếu xu hướng này vẫn tiếp diễn, thì hệ thống y tế của Mexico sẽ bị phá sản trong vòng một thập kỷ nữa.

Phan Anh

Theo AP