Chiến thuật của Mỹ nhằm tránh đối đầu trực diện với Nga tại Ukraine

Ba Lan ngày 8/3 tuyên bố sẵn sàng cung cấp máy bay chiến đấu MiG-29 cho Ukraine thông qua căn cứ không quân của Mỹ ở Đức. Sáng 9/3, các quan chức Mỹ và Ba Lan vẫn đang thảo luận về kế hoạch này, nhưng đến chiều cùng ngày, Lầu Năm Góc đã phản đối thẳng thừng.

Vụ việc này cho thấy cách Mỹ và các đồng minh có thể đạt đến giới hạn trong việc hỗ trợ Ukraine đối phó với chiến dịch quân sự của Nga, đồng thời phơi bày những rạn nứt tiềm tàng trong một liên minh từng thống nhất mạnh mẽ trong giai đoạn đầu của cuộc chiến, khi các thành viên NATO đưa ra các biện pháp trừng phạt cứng rắn và cung cấp viện trợ an ninh cho Ukraine.

Tuyên bố của Lầu Năm Góc cho thấy Mỹ lo ngại rằng, việc can dự trực tiếp vào tình hình chiến sự có thể khiến leo thang căng thẳng với Nga và có nguy cơ kéo NATO vào cuộc chiến trực diện với Moscow.

"Cộng đồng tình báo đánh giá rằng việc chuyển giao MiG-29 cho Ukraine có thể bị hiểu nhầm là hành động leo thang và có thể dẫn đến phản ứng mạnh mẽ của Nga, từ đó làm gia tăng nguy cơ leo thang quân sự với NATO. Do vậy, chúng tôi cũng đánh giá rằng việc chuyển giao MiG-29 cho Ukraine có rủi ro cao", Thư ký Báo chí Nhà Trắng John Kirby nói.

Mỹ và các đồng minh đã tiến hành một số bước để hỗ trợ Ukraine, bao gồm cung cấp vũ khí và áp đặt các lệnh trừng phạt như lệnh cấm nhập khẩu dầu của Mỹ đối với Nga vừa được Tổng thống Joe Biden công bố trong tuần này. Một quan chức quốc phòng cấp cao cho biết, phần lớn trang thiết bị trong gói viện trợ an ninh trị giá 350 triệu USD được Mỹ phê duyệt cho Ukraine vào tháng trước đã được chuyển đi.

Theo một quan chức cấp cao của Mỹ, Washington và các thành viên NATO khác cho đến nay đã viện trợ cho Ukraine 17.000 tên lửa chống tăng và 2.000 tên lửa phòng không Stinger.

Tuy nhiên, bất chấp đề xuất liên tục của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, Mỹ và NATO không thiết lập vùng cấm bay trên không phận Ukraine và cũng không cung cấp cho Ukraine máy bay chiến đấu MiG-29 do lo ngại nguy cơ kéo liên minh vào cuộc xung đột.

Ngày 9/3, Ngoại trưởng Anh Liz Truss thông báo Anh sẽ cung cấp các hệ thống phòng không cho Ukraine, nhưng khẳng định họ không tìm cách thiết lập vùng cấm bay như mong muốn của Kiev.

"Cách tốt nhất để giúp bảo vệ bầu trời là thông qua vũ khí phòng không mà Anh đang cung cấp cho Ukraine", Ngoại trưởng Truss nói trong một cuộc họp báo với Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken.

Lầu Năm Góc cũng tin rằng cách tốt nhất để hỗ trợ Ukraine là cung cấp cho nước này các hệ thống chống thiết giáp và phòng không, chẳng hạn tên lửa đất đối không và hệ thống phòng không trên mặt đất. Người phát ngôn Lầu Năm Góc cho biết việc bổ sung thêm máy bay vào phi đội của Ukraine cũng "không làm thay đổi đáng kể năng lực của không quân Ukraine so với khả năng của Nga".

"Chúng tôi tin rằng lợi ích thu được từ việc chuyển giao MiG-29 là thấp", người phát ngôn Lầu Năm Góc cho biết.

Ngoại trưởng Blinken cho biết Mỹ vẫn tiếp tục tham vấn Ba Lan và các đồng minh NATO về việc cung cấp máy bay chiến đấu cho Ukraine.

"Đề xuất của Ba Lan cho thấy có một số vấn đề phức tạp liên quan đến việc cung cấp các hệ thống an ninh. Chúng ta phải đảm bảo rằng chúng ta đang thực hiện đúng cách", ông Blinken nói.

Giới chức phương Tây đã chỉ ra 2 vấn đề: vấn đề hậu cần để có thể đưa máy bay chiến đấu đến Ukraine và vấn đề chính trị để tránh leo thang căng thẳng với Nga. Các quan chức Mỹ cho rằng kế hoạch của Ba Lan không giải quyết được cả 2 vấn đề này.

Một quan chức chính quyền Mỹ cho biết mối quan hệ song phương giữa Washington và Kiev vẫn chặt chẽ và viện trợ an ninh bổ sung của Mỹ vẫn tiếp tục đổ vào Ukraine thông qua Ba Lan. Tuy vậy, Mỹ vẫn chưa sẵn sàng chuyển giao máy bay chiến đấu cho Ukraine.