Bộ trưởng Nam Phi: "Bắt Tổng thống Putin là tuyên chiến với Nga"

Trả lời phỏng vấn báo chí ngày 8/6, Chánh văn phòng Tổng thống Nam Phi Khumbudzo Ntshavheni nói: "Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Nga đã chỉ ra rằng bất kỳ ai bắt giữ Tổng thống Vladimir Putin sẽ tương đương với một lời tuyên chiến với Nga. Tôi không nghĩ Nam Phi muốn tuyên chiến với Nga".

Bà Ntshavheni dường như đề cập đến cảnh báo hồi tháng 3 của Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Quốc gia Nga Dmitry Medvedev. Thời điểm đó, ông Medvedev cảnh báo, nếu quốc gia nào đó bắt giữ Tổng thống Putin theo lệnh của ICC, đó sẽ bị coi là tuyên chiến với Nga. Ông nêu ví dụ, nếu Đức quyết định thực thi lệnh của ICC, Moscow sẽ sử dụng mọi phương tiện sẵn có để nhắm mục tiêu vào "quốc hội, văn phòng Thủ tướng Đức".

ICC ngày 17/3 đã phát lệnh bắt Tổng thống Vladimir Putin và Ủy viên của Tổng thống Nga về quyền trẻ em Maria Lvova-Belova với cáo buộc "trục xuất bất hợp pháp trẻ em và di chuyển bất hợp pháp trẻ em từ lãnh thổ Ukraine sang Nga".

Đây không phải lần đầu tiên ICC phát lệnh bắt một nguyên thủ quốc gia đang tại nhiệm, nhưng cơ quan này chưa từng có động thái như vậy với lãnh đạo của một nước thành viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc.

Về lý thuyết, 123 quốc gia thành viên ICC có nghĩa vụ thực thi lệnh bắt giữ nếu Tổng thống Putin đặt chân lên lãnh thổ những nước này. Tuy nhiên, việc thực thi hay không tùy thuộc vào mỗi quốc gia với những lý do khác nhau. Đến nay, Đức là nước duy nhất công khai tuyên bố sẽ thực thi lệnh của ICC về việc bắt giữ ông Putin.

Nam Phi nhiều lần phát tín hiệu họ sẽ không bắt giữ người đứng đầu chính phủ Nga. Ngoại trưởng Nam Phi Naledi Pandor hôm 23/3 cho biết Tổng thống Nga Vladimir Putin đã được mời dự hội nghị thượng đỉnh lần thứ 15 của nhóm BRICS vào tháng 8 tới với tư cách là nguyên thủ quốc gia thành viên trong khối.

Một số nguồn tin truyền thông nói rằng, Nam Phi đã đề nghị Trung Quốc chủ trì hội nghị năm nay. Tuy nhiên, bà Ntshavheni khẳng định, kế hoạch không có gì thay đổi, hội nghị BRICS vẫn sẽ diễn ra ở thành phố Johannesburg của Nam Phi.

Giới chức Nga chưa xác nhận liệu Tổng thống Putin có tham dự hội nghị thượng đỉnh BRICS sắp tới hay không. Nhóm BRICS gồm 5 nước Nga, Trung Quốc, Ấn Độ, Brazil và Nam Phi.

Năm 2015, Nam Phi từng từ chối thực thi lệnh bắt của ICC đối với Tổng thống Omar al-Bashir khi ông đến thăm nước này.

Phó Chánh văn phòng Tổng thống Nam Phi Obed Bapela hồi đầu tuần cho hay, chính phủ nước này đang thảo luận một điều luật mới, nếu được quốc hội thông qua, Nam Phi có thể quyết định miễn trừ bắt giữ đối với ai.