Bí ẩn chuỗi gen của hơn 200 mẫu virus ở Vũ Hán bị xóa khỏi kho dữ liệu

Báo New York Times của Mỹ cho biết, cách đây khoảng một năm, dữ liệu trình tự gen của hơn 200 mẫu virus thu thập được ở giai đoạn đầu bùng phát Covid-19 ở Vũ Hán bất ngờ biến mất khỏi kho dữ liệu khoa học trực tuyến chung của thế giới.

Bằng cách truy vết các tệp lưu trữ trên Google Cloud, ông Jesse Bloom, một chuyên gia về virus của Trung tâm Nghiên cứu Ung thư Fred Hutchinson (Mỹ), đã khôi phục được dữ liệu của 13 chuỗi gen trong số đó. Dữ liệu này có thể cung cấp những thông tin mới để xác định virus xuất hiện từ khi nào và bằng cách nào nó có thể lây từ dơi hoặc động vật khác sang người. Các phân tích mới cũng có thể củng cố những giả thuyết trước đó rằng virus corona có thể đã lây lan ở Vũ Hán trước khi dịch bùng phát liên quan đến chợ hải sản Hoa Nam hồi tháng 12/2019.

Ông Bloom cho biết, chuỗi gen bị xóa khỏi cơ sở dữ liệu chung thuộc về các bệnh nhân nhiễm hoặc nghi nhiễm Covid-19 nhập viện ở Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc Trung Quốc. Ông Bloom nghi ngờ rằng có vẻ các dữ liệu này bị xóa đi để che giấu sự tồn tại của virus.

Ông Bloom và chuyên gia về tiến hóa sinh học Michael Worobey của Đại học Arizona là hai trong số các nhà khoa học kêu gọi nghiên cứu thêm về cách thức dịch Covid-19 bùng phát. Hồi tháng 5, họ từng nói rằng chưa đủ thông tin để xác định virus gây đại dịch Covid-19 bắt nguồn từ phòng thí nghiệm hay có nguồn gốc tự nhiên và lây từ động vật sang người.

Khi xem xét dữ liệu gen được các nhóm nghiên cứu khác công bố, ông Bloom đã thấy một nghiên cứu vào tháng 3/2020 kèm dữ liệu về 241 trình tự gen do các nhà khoa học Đại học Vũ Hán thu thập. Tuy nhiên, khi tra cứu dữ liệu đó vào đầu tháng này, ông không tìm thấy tệp tài liệu nào như vậy. Dựa trên những dữ liệu trên Google Cloud, ông Bloom đã khôi phục được 13 trong số 241 trình tự gen bị xóa.

Hiện chưa rõ lý do khiến dữ liệu của các trình tự gen trên bị xóa, nhưng các nhà khoa học có thể đề nghị Viện Y tế Quốc gia Mỹ - cơ quan quản lý kho dữ liệu làm điều này. Renate Myles, một phát ngôn viên của Viện Y tế Quốc gia Mỹ, cho biết: "Các dữ liệu trình tự gen này được gửi đến và đưa vào kho dữ liệu vào tháng 3/2020, nhưng sau đó người gửi đã đề nghị xóa bỏ vào tháng 6/2020". Bà Myles không nêu tên của nhà khoa học trên, nhưng cho biết người này đã thông báo với ban quản lý kho dữ liệu rằng các trình tự gen đã thay đổi và cần thay thế bằng dữ liệu khác".

Các nhà khoa học Trung Quốc hiện chưa bình luận về những thông tin mà ông Bloom và đồng nghiệp đưa ra.

Đại dịch Covid-19 khởi phát từ thành phố Vũ Hán, Trung Quốc. Đến nay, nguồn gốc virus gây đại dịch vẫn gây nhiều tranh cãi. Trung Quốc đã bác bỏ cáo buộc của phương Tây cho rằng nước này đã tìm cách che giấu đại dịch ở giai đoạn đầu bùng phát.