Bên trong xưởng chế lựu đạn "sát thủ" xe tăng Nga của binh sĩ Ukraine

Một đơn vị quân đội Ukraine đang mày mò với băng keo, cân tiểu ly, máy in 3-D và các vật dụng khác để chế tạo những lựu đạn "sát thủ" chống xe tăng từ những mảnh lựu đạn nhỏ. Đó thực sự là nhiệm vụ đầy thách thức và rủi ro.

Một dãy các loại thiết bị, hàng hóa hầu như không có gì nổi bật nằm vương vãi  trên hai chiếc bàn gỗ ở phía xa của một công xưởng chật chội ở miền đông Ukraine: băng dính hai mặt, găng tay, mỏ lết Allen, mỏ hàn, nhựa in 3D, vòng bi... Bên cạnh đó là một quả lựu đạn phân mảnh DM51 của Đức.

Đó là những nguyên liệu quan trọng mà quân đội Ukraine có trong tay để thực hiện nhiệm vụ lớn: chế ra lựu đạn có thể thả từ máy bay không người lái (UAV) và phá hủy chiếc xe tăng nặng khoảng 40 tấn của Nga.

"Chiến tranh chính là vấn đề của một nền kinh tế. Đó là tiền", Graf, binh sĩ Ukraine phụ trách đội UAV của đơn vị nói.

"Nếu có trong tay một UAV với giá 3.000 USD và một quả lựu đạn với giá 200 USD mà có thể phá hủy một xe tăng trị giá 3 triệu USD, điều đó rất thú vị", binh sĩ này nói thêm.

Kể từ khi Nga mở chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine hồi tháng 2/2022, các tiến bộ công nghệ trên chiến trường chủ yếu tập trung vào việc cả hai bên tăng cường sử dụng UAV cỡ nhỏ, điều khiển từ xa và tầm quan trọng ngày càng tăng của chúng trong hầu hết mọi khía cạnh của cuộc chiến - bao gồm cả do thám, điều chỉnh hỏa lực pháo binh và cái gọi là UAV cảm tử.

Giờ đây, Graf và nhóm của ông, những người đã trở thành chuyên gia tiêu diệt xe tăng bằng đạn dược thả từ trên không, đang nỗ lực nâng cao tính hiệu quả của UAV: bằng cách sử dụng chúng để ném thứ mà họ coi là "quả lựu đạn hoàn hảo".

Nhưng thách thức đặt ra là làm sao để chế tạo quả lựu đạn đó.

"Đó là mục tiêu chính của chúng tôi", binh sĩ Graf cho biết khi ở trụ sở đơn vị ở thành phố Sloviansk.

Việc mày mò trong phòng làm việc của Graf là ví dụ khác về cách quân đội Ukraine đã thích nghi khi chiến tranh ngày càng kéo dài khốc liệt, có được lợi thế trước sự vượt trội của quân đội Nga về quân số và vũ khí tầm xa.

Graf cho biết, quả lựu đạn phải nặng khoảng 0,5kg, trọng lượng tối đa mà một UAV DJI Mavic 3 có thể mang theo mà không làm gián đoạn việc bay.

Nhiệm vụ nguy hiểm và khó khăn

Để quả lựu đạn có trọng lượng gần như mong muốn, nhóm của ông Graf đã sử dụng máy in 3-D để chế ra một lớp vỏ nhẹ có thể chứa chất nổ cần thiết xuyên thủng áo giáp của xe tăng.

Nhiệm vụ khó khăn hơn nữa là thử nghiệm các loại lựu đạn có kiểu dáng khác nhau, được giữ trong một cái kẹp trong phòng làm việc của họ và vận hành các cơ chế nổ để tinh chỉnh chúng.

Graf cho biết, lựu đạn có thể xuyên thủng thân xe bọc thép chở quân hoặc xe tăng, điều mà một quả lựu đạn nặng khoảng chỉ 0,45kg không thể làm được. Hiện tại, lựu đạn tốt nhất của họ là DM51 do Đức cung cấp, một loại thuốc nổ có gắn vây ổn định, nặng gần ngưỡng cần có.

Nhưng DM51 được sản xuất với mục đích gây sát thương và không hiệu quả khi chống lại xe tăng.

"Hàng ngày, chúng tôi nghiên cứu và thực hiện một số thí nghiệm với lựu đạn, bom, UAV và để việc chế tạo ngày càng tốt hơn", Graf nói thêm.

Đối với Graf và quân đoàn của những người điều khiển và chế tạo UAV Ukraine, nhiệm vụ tìm kiếm một quả lựu đạn tân tiến hơn là một phần của cuộc chạy đua vũ trang UAV rộng lớn hơn với Nga.

Giống nhóm của Graf, quân đội Nga cũng đang cố gắng khiến cho các phương tiện không người lái nhỏ có năng lực và nguy hiểm hơn, với các mức độ thành công khác nhau. Một UAV quân sự lớn hơn của Nga là Shahed-136 được cho là sản xuất tại Iran và thường xuyên nhắm vào cơ sở hạ tầng của Ukraine.

Ukraine đã dẫn đầu trong cuộc chạy đua vũ trang UAV: các chỉ huy cấp thấp không gặp nhiều khó khăn vì chỉ có nhiệm vụ sử dụng chúng như thế nào và khi nào trong khi các đơn vị UAV như Graf gặp thách thức khi điều hướng thử nghiệm và triển khai vũ khí của họ.

Các phát minh của Graf và đồng đội có thể nhanh chóng được chia sẻ với những đơn vị UAV khác trong các nhóm trò chuyện trước khi được sử dụng trên thực địa mà không cần phải giám sát.

Samuel Bendett, chuyên gia về UAV và các loại vũ khí khác của Nga tại CNA, một tổ chức nghiên cứu và phân tích tại Mỹ, cho biết Nga đã thực hiện cách tiếp cận công nghiệp hơn đối với cuộc chạy đua vũ trang bằng UAV, ưu tiên các loại đạn được sản xuất hàng loạt, mặc dù một số nhóm tình nguyện của Nga đang đạt được tiến bộ trong việc thử nghiệm và đưa UAV ra tiền tuyến.

Một trở ngại khác mà những người điều khiển UAV tại Ukraine gặp phải là điều chỉnh vũ khí để hoạt động theo những cách khác với mục tiêu sử dụng ban đầu. Thách thức đặt ra là quân đội Ukraine cần tìm hiểu sự phức tạp của từng thiết bị trước khi cài đặt chất nổ.

Quá trình đó cũng phức tạp. 

Một số loại lựu đạn nhỏ như M433 do Mỹ sản xuất, cung cấp và đôi khi được gọi là "Quả trứng vàng" vì kích thước, hình dạng và màu sắc của nó - có loại đầu đạn tích điện định hình có thể xuyên thủng tấm áo giáp. Nhưng chúng chỉ được bắn từ súng phóng lựu cầm tay chứ không phải do UAV thả xuống.

Vì vậy, các binh sĩ Ukraine phải cẩn thận đặt quả lựu đạn vào một báng kẹp, cạy hộp đạn chứa thuốc nổ và sau đó bắt đầu công việc thậm chí còn tinh vi hơn là gỡ chiếc cốc nhôm trên mũi quả lựu đạn. 

Với kìm và các dụng cụ cầm tay khác, những người lính phải nhẹ nhàng thăm dò và thao tác các cơ chế bên trong của ngòi nổ để vô hiệu hóa cả hai tính năng an toàn của nó. Nếu thành công, họ sẽ có được quả lựu đạn theo ý muốn, còn nếu sai thì nó có thể dễ dàng phát nổ.

Và trước khi nó có thể được cử đi thực hiện nhiệm vụ chống lại quân đội Nga, chất nổ phải được gắn cẩn thận vào UAV.

Graf nói rằng không có ai trong đội của ông thiệt mạng khi chế tạo lựu đạn, nhưng quá trình này rất nguy hiểm đối với quân đội ở tiền tuyến. "Nhiều người đã chết vì họ không hiểu cơ chế hoạt động của những thứ này", anh ấy nói.

Bất chấp rủi ro, Graf và nhóm của ông tiếp tục mày mò trong xưởng chế tạo đầy ắp các loại chất nổ khác nhau nhắm mục tiêu lớn hơn: chế tạo lựu đạn diệt tăng quy mô. Hiện tại, họ có một loại đạn mà họ nói là có thể xuyên thủng áo giáp của Nga, nhưng nó chỉ nặng khoảng 0,2kg.

Graf nói đùa: "Chúng ta làm lựu đạn từ rác. Nhưng nếu nó có thể phá hủy một chiếc xe tăng thì các bạn là người giỏi nhất trong cuộc chiến này".