Bạo loạn "nhấn chìm" Kazakhstan, trụ sở chính phủ chìm trong biển lửa

Truyền thông địa phương đưa tin sân bay ở Almaty, thành phố lớn nhất của Kazakhstan, đã bị người biểu tình đột nhập, trong khi chính phủ nước này ban bố tình trạng khẩn cấp trên toàn quốc. Lệnh hạn chế đi lại được áp đặt tại 3 thành phố lớn và 14 tỉnh, dự kiến kéo dài đến ngày 14/1.

Tại 3 thành phố lớn, người biểu tình tấn công các quan chức chính quyền địa phương, đập phá các tòa nhà của chính phủ. Bộ Nội vụ Kazakhstan cho biết người biểu tình đã dùng gạch đá, gậy gộc, hơi cay và bom xăng để tấn công. Một nhà báo ở Almaty nói với CNN rằng họ đang gặp sự cố mất mạng và đèn có vẻ như đã tắt trong các tòa nhà gần dinh thự của Tổng thống và văn phòng thị trưởng.

Bộ phận truyền thông của sân bay Almaty cho biết khoảng 45 người đột nhập vào sân bay vào tối 5/1, buộc các nhân viên sân bay phải sơ tán hành khách. Hàng nghìn người biểu tình bên ngoài văn phòng thị trưởng ở Almaty hôm 5/1.

"Hơn 10.000 người tập trung tại tòa nhà hành chính thành phố . Họ đã bao vây nó", Serikzhan Mauletbay, phó tổng biên tập hãng tin địa phương Orda.kz, cho biết. Mauletbay cũng cho biết lựu đạn choáng đã được sử dụng và các đám cháy đã xảy ra. Các phóng viên khác cũng mô tả tình trạng hỗn loạn cùng tiếng súng và tiếng lựu đạn nổ.

Người biểu tình cũng kéo về dinh tổng thống cũ ở Almaty, đập phá và phóng hỏa tòa nhà này. Một số tòa nhà chính phủ cũng bị đốt phá. Thành phố Almaty cũng là nơi hứng chịu hậu quả nặng nề nhất của tình trạng bạo loạn trong những ngày qua.

Các cuộc biểu tình bùng phát sau khi chính phủ Kazkhstan quyết định dừng trợ giá khí hóa lỏng (LPG) vào đầu năm. Nhiều người Kazakhstan sử dụng nhiên liệu này để chạy xe vì chi phí thấp.

Nội các của Thủ tướng Askar Mamin đồng loạt từ chức khi các cuộc biểu tình bùng phát. Tổng thống Kassym-Jomart Tokayev đã tổ chức một cuộc họp khẩn về "tình hình kinh tế xã hội và chính trị khó khăn đang diễn biến trong nước".

Tổng thống Tokayev ngày 5/1 cho biết ông sẽ nắm quyền kiểm soát Hội đồng An ninh Kazakhstan. Tổng thống Kazakhstan cũng kêu gọi sự giúp đỡ từ Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (CSTO) do Nga dẫn đầu (gồm Nga, Belarus và Kyrgyzstan) để dập tắt bạo loạn sau khi "những kẻ khủng bố" chiếm được sân bay Almaty, bao gồm 5 máy bay, và đang chiến đấu với quân đội bên ngoài thành phố.

Ông Tokayev cho biết một số cơ sở hạ tầng đã bị hư hại. Ông cáo buộc những người biểu tình phá hoại "hệ thống nhà nước" và cho rằng "nhiều người trong số này đã được đào tạo quân sự ở nước ngoài". 8 cảnh sát và lính vệ binh quốc gia đã thiệt mạng trong các cuộc bạo động ở các khu vực trên khắp cả nước. Ngoài ra, 317 sĩ quan và quân nhân cũng bị thương.

Vào tối 4/1, Thủ tướng Tokayev cho biết chính phủ đã quyết định giảm giá LPG ở vùng Mangistau xuống 50 tenge (0,11 USD)/lít "để đảm bảo sự ổn định trong nước". Bộ Ngoại giao Nga cũng kêu gọi các bên kiềm chế và tìm kiếm giải pháp hòa bình cho cuộc khủng hoảng tại Kazakhstan.