ASEAN sẽ kiến nghị mời Nga, Mỹ gia nhập Hội nghị cấp cao Đông Á

Là hoạt động thường niên quan trọng nhất của các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN, Hội nghị lần này đã tập trung bàn về các biện pháp và hành động cụ thể triển khai kết quả của Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 16 nhằm đẩy mạnh thực hiện Lộ trình xây dựng Cộng đồng ASEAN, thiết thực đưa Hiến chương ASEAN đi vào cuộc sống; đồng thời mở rộng và làm sâu sắc hơn quan hệ giữa ASEAN với các bên Đối tác; củng cố và duy trì vai trò trung tâm của ASEAN ở khu vực cũng như tăng cường hợp tác ứng phó với các thách thức đang nổi lên như thiên tai, dịch bệnh, biến đổi khí hậu...

Cụ thể, về xây dựng Cộng đồng và triển khai Hiến chương ASEAN, các Bộ trưởng nhất trí triển khai các chương trình và kế hoạch hợp tác trong Lộ trình xây dựng Cộng đồng ASEAN, với nỗ lực tăng cường kết nối ASEAN nhằm tạo nền tảng hạ tầng vững chắc cho liên kết khu vực.

Về hợp tác vì hòa bình, ổn định và phát triển ở khu vực, các Bộ trưởng khẳng định quyết tâm tiếp tục phát huy vai trò nòng cốt về thúc đẩy hợp tác vì hoà bình, an ninh và ổn định ở khu vực, bằng việc thúc đẩy thực thi các cơ chế và công cụ như Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác (TAC), Hiệp ước về Khu vực Đông Nam Á không có vũ khí hạt nhân (SEANWFZ), Tuyên bố về cách Ứng xử của các bên liên quan ở Biển Đông (DOC), Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF)…

Tại Hội nghị lần này, các Bộ trưởng nhất trí sẽ tổ chức Lễ ký văn kiện gia nhập TAC của Canada và Thổ Nhĩ Kỳ và cùng các nước tham gia TAC ký Nghị định thư thứ 3 sửa đổi Hiệp ước TAC tạo điều kiện cho EU/EC có thể tham gia Hiệp ước này.

Về quan hệ đối ngoại của ASEAN, các Bộ trưởng khẳng định ASEAN sẽ tiếp tục nỗ lực mở rộng và làm sâu sắc hơn nữa quan hệ hợp tác với các bên Đối tác, nhất là trong các lĩnh vực kinh tế-thương mại, đầu tư, tài chính, năng lượng, lương thực, biến đổi khí hậu, thiên tai và dịch bệnh.

Về tiến trình hình thành cấu trúc khu vực, các Bộ trưởng đã trao đổi về hình dung cấu trúc khu vực trong tương lai, nhấn mạnh các nguyên tắc được khẳng định tại Hội nghị Cấp cao ASEAN 16, nhất là bảo đảm vai trò trung tâm của ASEAN.

Các Bộ trưởng ASEAN hoan nghênh việc Nga và Mỹ bày tỏ mong muốn được trở thành thành viên của Cấp cao Đông Á (EAS), một diễn đàn gồm các quốc gia ở châu Á được các lãnh đạo của 16 quốc gia Đông Á và khu vực lân cận tổ chức mà Khối ASEAN là trung tâm. Các Bộ trưởng nhất trí sẽ kiến nghị các Nhà Lãnh đạo ASEAN tại Cấp cao ASEAN 17 (Hà Nội, tháng 10/2010) chính thức ra quyết định mời Nga và Mỹ tham gia EAS.

Về các vấn đề khu vực và quốc tế, các Bộ trưởng đã trao đổi về các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm, nhất là về nỗ lực của ASEAN nhằm bảo đảm phục hồi và phát triển bền vững. ASEAN hoan nghênh Việt Nam, với tư cách Chủ tịch ASEAN, đã điều phối lập trường chung của ASEAN và đóng góp tích cực tại Hội nghị Cấp cao G-20 tại Toronto vừa qua.

Phan Anh