Armenia và Azerbaijan ký tuyên bố hòa bình do ông Trump làm trung gian

Trong sự kiện diễn ra vào hôm 8/8 tại Nhà Trắng, Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan, Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev và Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký tuyên bố chung chung về một thỏa thuận hòa bình giữa Armenia và Azerbaijan.

Ngoài ra, các bên cũng nhất trí việc hình thành một hành lang giao thông giữa 2 nước được gọi là hành lang Zangezur.

Hành lang trên nối Azerbaijan với vùng lãnh thổ tách rời Nakhichevan của nước này, thông qua một dải đất hẹp nằm ở miền nam Armenia, chạy dọc biên giới với Iran.

Tuyến đường sẽ được các công ty Mỹ xây dựng và vận hành, và mang tên “Tuyến đường Trump vì Hòa bình và Thịnh vượng Quốc tế”. Tổng thống Trump cho biết việc tuyến đường mang tên ông là “một vinh dự lớn” và khẳng định ông không hề yêu cầu điều này.

Tổng thống Trump cho hay, 2 nước đã cam kết chấm dứt giao tranh, thiết lập quan hệ ngoại giao và tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ của nhau.

 “Họ đã chiến đấu và giờ đây họ là bạn, và sẽ là bạn trong một thời gian dài”, ông Trump phát biểu tại lễ ký kết.

Ông nói Mỹ đã ký các thỏa thuận riêng với từng nước nhằm mở rộng hợp tác về năng lượng, thương mại và công nghệ, bao gồm trí tuệ nhân tạo. Ông cũng cho biết các hạn chế đối với hợp tác quốc phòng giữa Azerbaijan và Mỹ đã được dỡ bỏ.

Cả lãnh đạo Armenia và Azerbaijan đều ca ngợi Tổng thống Mỹ về bản tuyên bố này.

Ông Pashinyan nói thỏa thuận là một thành công lớn “cho các quốc gia của chúng ta, cho khu vực và là một thành công cho thế giới”, đồng thời củng cố “di sản của ông Trump với tư cách một chính khách và người kiến tạo hòa bình”.

Ông Aliyev cho rằng Tổng thống Trump đang mang lại hòa bình cho toàn bộ khu vực Kavkaz, đồng thời nhấn mạnh “chúng tôi biết ơn vì điều đó”.

Trở lại Nhà Trắng ở nhiệm kỳ thứ hai, ông Trump đang thể hiện là một nhà kiến tạo hòa bình toàn cầu. Ông đã làm trung gian cho thỏa thuận ngừng bắn giữa Campuchia và Thái Lan, cũng như ký kết các thỏa thuận hòa bình giữa Rwanda và Cộng hòa Dân chủ Congo, cũng như giữa Pakistan và Ấn Độ.

Armenia và nước láng giềng Azerbaijan đều là các nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ. Hai nước đã mắc kẹt trong tranh chấp lãnh thổ quanh khu vực Nagorno-Karabakh từ cuối những năm 1980. Vùng này, chủ yếu do người Armenia sinh sống, đã tách khỏi sự kiểm soát của Baku vào đầu những năm 1990 sau một cuộc chiến toàn diện.

Trong hơn hai thập niên, Nagorno-Karabakh là nguồn gốc của căng thẳng liên miên giữa Armenia và Azerbaijan, với nhiều đợt xung đột bùng phát, trước khi Baku giành lại quyền kiểm soát khu vực này bằng biện pháp quân sự vào năm 2023.