2 ngày như cả nhiệm kỳ của Tổng thống Trump

Sự trở lại của ông Donald Trump lần này như lời nhắc nhở về lý do tại sao hàng triệu người Mỹ coi ông là một nhân vật đầy sức hút trong khi nhiều người khác lại thận trọng.

Ông Trump thể hiện sự cứng rắn trong vấn đề nhập cư, thông báo sẽ đầu tư 500 tỷ USD vào lĩnh vực công nghệ, yêu cầu đổi tên Vịnh Mexico thành Vịnh Mỹ, bác bỏ nhiều chính sách về sự đa dạng trong chính phủ liên bang, ban lệnh cấm TikTok trong thời gian ngắn, sa thải mọi người bằng các bài đăng trên mạng xã hội, tranh luận về việc mở rộng lãnh thổ, cảnh báo chiến tranh thương mại.

Chỉ trong vài ngày, ông Trump đã thực hiện nhiều cuộc trả lời phỏng vấn hơn người tiền nhiệm Joe Biden trong nhiều tháng.

Tuy nhiên, ông cũng gây tranh cãi khi ân xá cho hơn 1.500 người liên quan đến vụ bạo loạn tại quốc hội năm 2021 và trả đũa những người chỉ trích mình. Ông cũng đang cho phép nhiều hơn các vụ bắt giữ người nhập cư quanh khu vực trường học và nhà thờ.

Tất cả những điều đó được ông thực hiện chỉ trong vòng 2 ngày sau lễ nhậm chức.

Đạt được thành công ban đầu, thử thách vẫn ở phía trước

Hầu hết các nhiệm kỳ tổng thống mới đều bắt đầu bằng một loạt hành động, nhưng chủ yếu trong vòng 100 ngày đầu tiên, thay vì 100 giờ đầu tiên.

Đối với người ủng hộ ông, tất cả các động thái này tạo ra ấn tượng về những chiến thắng liên tục và việc ông giữ lời hứa. Hầu hết mọi người không quan tâm đến chính trị một cách quá kỹ càng, trong khi hình ảnh mà ông Trump xây dựng lại phủ kín trên các phương tiện truyền thông xã hội và các kênh tin tức. 

Tuy nhiên, đây mới chỉ là thành công ban đầu. Các cuộc khủng hoảng trong nước và quốc tế đang chờ đợi tân Tổng thống giải quyết. Việc ký hàng trăm sắc lệnh hành pháp là một chuyện nhưng thay đổi thực sự chỉ có thể được củng cố bằng cách thông qua luật, trong khi đó một số sắc lệnh của ông vẫn đang đối mặt thách thức từ tòa án.

Nhiệm vụ khó khăn mà ông phải đối mặt là làm cách nào để chương trình nghị sự của mình thực sự tạo ra những biến chuyển. Đang có 2 phương án được đảng Cộng hòa thảo luận: thông qua dự luật lớn hoặc sử dụng các phương tiện nhỏ hơn. Dù bằng cách nào, ông chưa thể có được sự đảm bảo từ Hạ viện.

Mặc dù vậy, 2 ngày đầu tiên đã tiết lộ một số xu hướng quan trọng trong nhiệm kỳ tổng thống mới của ông Trump.

Việc ban hành hàng loạt sắc lệnh ngay trong những giờ đầu của nhiệm kỳ cho thấy chính quyền mới của ông Trump đã có sự chuẩn bị chuyên nghiệp hơn nhiều so với nhiệm kỳ đầu tiên đầy hỗn loạn. Không giống những ngày đầu tiên nhậm chức lần trước, ông Trump biết mình muốn làm gì và làm như thế nào.

Chánh văn phòng mới của Nhà Trắng Susie Wiles góp phần quan trọng trong việc tổ chức chiến dịch tranh cử thành công giúp ông Trump. Có lẽ bà cũng đang làm điều tương tự ở Cánh Tây của Nhà Trắng.

Tìm kiếm thỏa thuận mọi nơi

Một trong những diễn biến đáng chú ý nhất kể từ khi ông Trump trở lại là những thông điệp công khai lặp đi lặp lại mà ông gửi tới Tổng thống Nga Vladimir Putin để thuyết phục ông thực hiện một thỏa thuận chấm dứt xung đột ở Ukraine.

Sau khi Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tuyên bố Kiev sẵn sàng đàm phán, ông Trump phát tín hiệu không loại trừ khả năng trừng phạt Nga nếu Moscow từ chối ngồi vào bàn đàm phán.

Ông cho biết chính quyền mới của Mỹ cũng đang xem xét vấn đề gửi vũ khí cho Ukraine, đồng thời nói thêm rằng Liên minh châu Âu (EU) nên hành động nhiều hơn để hỗ trợ Ukraine.

"Chúng tôi đang nói chuyện với Tổng thống Zelensky, chúng tôi sẽ sớm nói chuyện với Tổng thống Putin. Chúng tôi sẽ xem xét vấn đề này", ông nói.

Không có gì đảm bảo rằng Nga sẽ đồng ý chấm dứt xung đột, nhưng những nỗ lực của ông Trump nhằm tạo ra đòn bẩy để sớm diễn ra một cuộc đàm phán.

Trong khi đó, ông cũng gây sức ép với châu Âu và các nước láng giềng bằng cảnh báo tăng thuế quan, một chiến thuật đàm phán quen thuộc.

"Họ đối xử với chúng tôi rất, rất tệ. Vì vậy, họ sẽ phải chịu thuế quan", ông nói.

Ngay sau khi nhậm chức, ông tuyên bố sẽ áp thuế nhập khẩu 25% với hàng hóa Mexico và Canada từ đầu tháng 2 "vì họ đã để lượng lớn người tràn qua biên giới".

Ông cũng cân nhắc áp thuế 10% đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, sớm nhất là vào ngày 1/2 với cáo buộc Bắc Kinh "đang tạo điều kiện cho chất gây nghiện fentanyl tới Mexico và Canada".

Tuần trước, ông Trump cho biết đã điện đàm với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình về fentanyl và thương mại.

Thuế quan tiếp tục được coi là lá bài quan trọng trong chiến thuật đàm phán của ông Trump nhằm đạt các mục tiêu về thương mại và an ninh biên giới.

Thực tế, kiểm soát nhập cư vẫn là một trong những ưu tiên hàng đầu của chủ nhân Nhà Trắng. Trong chiến dịch tranh cử năm 2016 và 2024, ông Trump đều cam kết sẽ tiến hành chiến dịch trục xuất người nhập cư bất hợp pháp quy mô lớn.

Ngay sau khi nhậm chức hôm 20/1, ông đã ban bố tình trạng khẩn cấp ở biên giới, cho phép sử dụng nguồn lực quân đội để kiểm soát dòng người nhập cư qua biên giới.

Bộ An ninh Nội địa Mỹ thông báo lực lượng biên phòng và kiểm soát di trú được quyền bắt người nhập cư trái phép ở các địa điểm nhạy cảm như nhà thờ, trường học.