Trung Quốc có thể mất hoàn toàn quyền kiểm soát TikTok trên toàn cầu

Tuần trước, bộ Thương mại Hoa Kỳ tuyên bố sẽ cấm người Mỹ download ứng dụng TikTok về smartphone của họ (trên cả 2 nền tảng iOS và Android), bắt đầu từ ngày 20/9. Tuy nhiên, TikTok đã thoát được lệnh cấm vào phút cuối, khi tổng thống Mỹ Donald Trump mở đường cho thương vụ Oracle (hợp tác với Walmart) thâu tóm TikTok.

Các bên sẽ có thêm một tuần để thảo luận các thỏa thuận và hoàn tất thương vụ.

Ngày thứ 2 (21/9), ByteDance, công ty mẹ của TikTok, cho biết sẽ thành lập một công ty con có tên gọi TikTok Global, hoạt động dưới danh nghĩa một công ty cổ phần của Mỹ, để quản lý toàn bộ các hoạt động của TikTok trên toàn cầu. TikTok Global còn dự kiến sẽ được lên sàn chứng khoán của Mỹ trong thời gian tới.

ByteDance cho biết sẽ nắm giữ 80% cổ phần tại TikTok Global, trong khi đó 2 công ty của Mỹ là Oracle và Walmart sẽ lần lượt nắm giữ 12,5% và 7,5% cổ phần.

Tuy nhiên, trong một thông cáo mới được đưa ra vào hôm nay, Oracle cho biết ByteDance sẽ phải thoái vốn hoàn toàn khỏi liên doanh TikTok Global vừa mới thành lập và cổ phần của ByteDance sẽ được ưu tiên mua lại bởi các công ty của Mỹ.

“Khi thành lập TikTok Global, liên doanh Oracle/Walmart sẽ đầu tư và cổ phần TikTok Global sẽ được phân phối lại từ chủ sở hữu của nó. Người Mỹ sẽ được ưu tiên và ByteDance sẽ không còn quyền sở hữu tại TikTok Global”, Oracle cho biết trong thông cáo đưa ra.

Như vậy tuyên bố của Oracle hoàn toàn trái ngược so với những gì mà ByteDance đã tuyên bố trước đó. Điều này cho thấy cả 2 phía vẫn chưa tìm được tiếng nói chung, khiến nhiều người phải đặt ra câu hỏi liệu thương vụ giữa ByteDance và liên doanh Oracle/Walmart có thực sự sắp được hoàn tất như các bên đã tuyên bố?

Cũng vào ngày hôm qua, tổng thống Trump tuyên bố rằng Trung Quốc sẽ phải nhường quyền kiểm soát ứng dụng TikTok thì thương vụ được phía Mỹ chấp thuận.

Thương vụ giữa ByteDance và liên doanh Oracle/Walmart không chỉ đơn thuần là một thương vụ mang tính kinh tế, mà mang nhiều yếu tố chính trị, khi cả phía Mỹ lẫn Trung Quốc đều muốn sở hữu TikTok để làm suy yếu đối thủ trên chính trường.

Rõ ràng phía Trung Quốc không muốn để cho một sản phẩm được ra đời tại Trung Quốc và đã đạt quy mô toàn cầu như TikTok rơi vào tay Mỹ một cách dễ dàng. Nhưng nếu TikTok bị cấm tại Mỹ (sau đó có thể là các quốc gia đồng minh của Mỹ), mạng xã hội này cũng sẽ bị ảnh hưởng rất nhiều và làm giảm đi quy mô hoạt động. Lúc đó, TikTok có thể phải quay về hoạt động chủ yếu tại thị trường nội địa mà không còn là một mạng xã hội có phạm vi toàn cầu như hiện nay.

Hiện tương lai của TikTok tại thị trường Mỹ vẫn còn đang rất bất ổn. Chính quyền tổng thống Trump dường như muốn sử dụng TikTok như một “chiêu bài chính trị” đối với phía Trung Quốc hơn là muốn ngăn chặn hoàn toàn ứng dụng này. Tuy nhiên, nếu không tìm được một giải pháp phù hợp, việc TikTok bị chặn tại Mỹ là điều hoàn toàn có thể xảy ra.