Vì sao rượu bia được xem là "kẻ thù" của lá gan?

Tại nước ta, tình trạng tiêu thụ rượu, bia tăng quá mức đã và đang gây ra nhiều tác hại cho người sử dụng và cho xã hội. Uống quá nhiều rượu, bia không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe người uống mà còn là nguyên nhân dẫn đến tình trạng bạo lực gia đình, gây mất trật tự an ninh xã hội, là nguyên nhân của tình trạng tai nạn giao thông, ảnh hưởng đến hiệu quả công việc…

Một số điều tra cho thấy tỷ lệ lạm dụng rượu, bia từ 5% đến 10% số dân, phần lớn số người lạm dụng rượu, bia ở độ tuổi từ 21 đến 30 tuổi. Một nghiên cứu khác cho thấy có đến 90% nam giới Việt Nam uống rượu, bia và cứ trong 4 người thì có 1 người sử dụng rượu, bia ở mức độ có hại, tương đương với 6 cốc bia hơi mỗi ngày.

Tình trạng gia tăng lạm dụng rượu, bia kéo theo gia tăng người bị bệnh gan với mức độ từ nhẹ đến nặng và dẫn tới tử vong. Có thể tóm tắt quá trình tác hại lạm dụng rượu, bia như sau: Rượu, bia uống vào chủ yếu hấp thụ tại ống tiêu hóa bằng thẩm thấu. Rượu, bia được xâm nhập nhanh vào máu nhiều nhất là tổ chức của gan sau đó não, phổi… khi hấp thụ vào cơ thể, sẽ được chuyển hóa chủ yếu tại gan (90%), một lượng nhỏ được đào thải qua phổi, nước tiểu, mồ hôi (5% đến 10%). Như vậy oxy hóa rượu ở gan đóng vai trò chính.

Ðể chuyển hóa rượu có thể có men alcohol dehydrogenase (ADH) sẽ oxy hóa rượu để thành acetaldehyd (độc cho gan), chất này được chuyển hóa tiếp để thành acetat (không độc cho gan) nhờ men aldehyde dehydrogenase.

Khi lạm dụng rượu, bia quá mức acetaldehyd sẽ tăng lên gấp nhiều lần và xâm nhập vào ty lạp thể, bào tương tế bào gan, gây tổn thương màng tế bào và hoại tử.

Hậu quả gây rối loạn suy thoái toàn bộ hoạt động của gan do lượng mỡ tích tụ trong gan, hoại tử mỡ, tế bào gan phì đại, các ty lạp thể căng phồng biến dạng, hoại tử tế bào hình thành chất tạo keo sinh xơ, các tổ chức xơ và các nốt tái tạo phát triển làm rối loạn cấu trúc của tiểu thùy gan, xơ gan tiến triển.

Những người lạm dụng rượu, bia có tới khoảng 90% bị gan nhiễm mỡ, 20% đến 40% bị viêm gan, 10% đến 25% dẫn tới xơ gan. Người bệnh xơ gan có khoảng 3% đến 7% dẫn tới ung thư gan.