Uống 1 lon nước ngọt 300ml, bạn đã nạp vào người 30-40g đường

Ngày 23/3, Bộ Y tế tổ chức hội thảo khoa học về tiêu thụ đồ uống có đường với sức khỏe và tác động của chính sách thuế và giá. 

"Đường tự do hay đường thêm vào sẵn có xung quanh ta. Có những thực phẩm chúng ta không nghĩ có đường thì nó có đường như nước tương cà, tương ớt, sốt… Vì thế, cập nhật nhãn dinh dưỡng cũng là công cụ hiệu quả để giảm tiêu thụ đường", TS.BS Nguyễn Hồng Diễm, Phó Trưởng phòng Kiểm soát bệnh không lây nhiễm, Cục Y tế Dự phòng (Bộ Y tế) cho biết. 

Một lon nước ngọt 300 hoặc 330ml cung cấp 30-40g đường. Trong đó, WHO khuyến nghị mỗi ngày chỉ nên ăn 25g đường (tương đương 5 thìa cà phê), mức tối đa là 50g/ngày. 

Theo TS Diễm, đường chuyển hóa trong cơ thể từ miệng qua dạ dày, ruột non vào hệ tuần hoàn. Ở hệ tuần hoàn đường vào gan, đặc biệt là đường fructose hấp thụ gần như chủ yếu ở gan, quá thừa thì nó chuyển thành chất béo, nguyên nhân gây béo phì. 

Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên cho biết, những thập kỷ gần đây, gánh nặng thừa cân - béo phì trên toàn thế giới đã gia tăng nhanh chóng với xu hướng chuyển dịch từ các nước thu nhập cao sang các nước thu nhập thấp và trung bình. Tại Việt Nam, tỷ lệ thừa cân, béo phì đã tăng gấp 7 lần ở thanh thiếu niên 5-19 tuổi (từ 2,6% năm 2002 lên 19% năm 2020) và tăng gấp đôi ở người lớn (từ 10,9% năm 2002 lên 18,3% năm 2016). 

Thừa cân, béo phì làm tăng các yếu tố nguy cơ của một số bệnh không lây nhiễm bao gồm ung thư, bệnh tim, trẻ hóa độ tuổi mắc nhồi máu cơ tim, tăng huyết áp, đột quỵ, đái tháo đường túyp 2 và tử vong sớm liên quan. 

"Căn nguyên gây nên bệnh béo phì và một số bệnh không lây nhiễm rất phức tạp, trong đó có nguyên nhân từ tình trạng gia tăng tiêu thụ đường tự do, đặc biệt là từ đồ uống có đường ở cả trẻ em và người lớn. Cùng với lượng đường được tìm thấy tự nhiên trong nhiều loại thực phẩm, bao gồm trái cây và sữa, việc bổ sung đường vào các sản phẩm thực phẩm sẽ làm tăng tổng hàm lượng năng lượng của sản phẩm", Thứ trưởng Tuyên nhấn mạnh. 

Theo Thứ trưởng, mức tiêu thụ đồ uống có đường gia tăng nhanh là yếu tố quan trọng góp phần làm gia tăng tình trạng thừa cân béo phì ở Việt Nam. Thừa cân béo phì lại là nguyên nhân của nhiều bệnh không lây nhiễm. Thực trạng trên đã đặt ra yêu cầu bức thiết để giảm lượng tiêu thụ đồ uống có đường, từ đó góp phần giảm tỷ lệ bệnh tật, tử vong, đặc biệt là bảo vệ sức khỏe trẻ em.

Theo ThS Trần Thị Trang, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Y tế đề xuất 3 giải pháp để giải quyết vấn đề trên:

Thứ nhất: Áp thuế tiêu thụ đặc biệt đối với đồ uống có đường, bên cạnh đó áp dụng với các giải pháp khác nhau như truyền thông, ghi nhãn đồ uống có đường. 

Thứ 2: Áp thuế tiêu thụ đặc biệt đối với đồ uống có đường. 

Thứ 3: Nhà nước không can thiệp đến vấn đề này, thị trường về đồ uống có đường và tiêu thụ đồ uống có đường của người dân vẫn như thực trạng hiện nay. 

Bộ Y tế kiến nghị giải pháp thứ nhất là hiệu quả, có sức nặng nhất, kinh tế nhất và mang lại lợi ích sức khỏe cho người dân. Giải pháp thứ 2 mạnh nhưng chưa phải giải pháp toàn diện. Bộ cũng khuyến nghị không lựa chọn giải pháp 3- giữ như hiện tại với mức tiêu thụ tăng. 

"Nếu chỉ truyền thông thôi thì hiệu quả không cao vì để truyền thông mà thay đổi được hành vi thì cần 10-20 năm và thay đổi là rất nhỏ. Thuế và giá là biện pháp mạnh cùng với kiểm soát quảng cáo, giảm tính sẵn có của sản phẩm", ThS Trang nhấn mạnh. 

Trên cơ sở quan điểm bảo vệ sức khỏe cho người dân, Bộ cho rằng cần đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với đồ uống có đường theo hàm lượng đường. Cụ thể, sẽ quy định ngưỡng, dưới ngưỡng không đánh thuế, trên ngưỡng này thì đánh thuế và đánh theo mức thuế càng nhiều đường càng cao. 

Các sản phẩm bị đánh thuế sẽ không bao gồm sữa và các sản phẩm từ sữa, thực phẩm dạng lỏng dùng mục đích dinh dưỡng…