Ung thư máu có di truyền không?

Ung thư máu là gì?

Theo ThS.BS. Nguyễn Quốc Nhật, Phó trưởng khoa Điều trị hóa chất, Viện Huyết học-Truyền máu Trung ương (Hà Nội), đặc trưng của bệnh ung thư máu là sự tăng sinh nhanh chóng các tế bào non ác tính (tế bào blast) trong tủy xương, lan tràn ra máu ngoại vi và tích lũy trong các cơ quan khác. Những tế bào bất thường này không thể chống lại nhiễm trùng và làm suy yếu khả năng tạo ra các tế bào hồng cầu và tiểu cầu bình thường của tủy xương.

Bệnh được ghi nhận lần đầu tiên năm 1827. Theo thời gian bệnh có nhiều tên gọi như khác nhau như Leucocythemia (tăng bạch cầu), hay bệnh White blood (máu trắng). Cuối cùng bệnh này có tên mà đến bây giờ vẫn đang được sử dụng, đó là Leukemia (Lơ-xê-mi).

Theo phân loại của các nhà huyết học Pháp - Mỹ - Anh (FAB), ung thư máu cấp tính được chia thành Lơ-xê-mi cấp dòng tủy (từ thể M0 đến M7) và Lơ-xê-mi cấp dòng lympho (từ thể L1 đến L3). Tổ chức Y tế thế giới phân loại bệnh ung thư máu cấp theo đặc điểm tế bào, miễn dịch và bất thường di truyền cũng như tiền sử điều trị. Bệnh ung thư máu cấp thường tiến triển nhanh, cần phải điều trị sớm.

Bệnh ung thư máu có di truyền không?

Theo Medica News Today, ung thư máu là một bệnh di truyền, mặc dù trong hầu hết các trường hợp, nó không di truyền. Ung thư máu là một bệnh di truyền vì nó có liên quan đến DNA của một người, là vật chất mang thông tin di truyền. DNA xác định sự phát triển, tăng trưởng và chức năng của các tế bào cơ thể của chúng.

DNA chịu trách nhiệm xác định các đặc điểm không thể thay đổi, chẳng hạn như màu mắt và tóc, cũng như sự tăng trưởng và phát triển liên tục của máu, da và các tế bào cơ thể khác.

Bệnh ung thư máu phát triển do đột biến trong DNA của các tế bào tủy xương. Nó gây ra sự phát triển tế bào bất thường trong máu và tủy xương. Tế bào bệnh bạch cầu có thể ngăn tủy xương sản xuất các tế bào khỏe mạnh.

Những đột biến này không phải lúc nào cũng xảy ra trong các gia đình. Một người có thể thừa hưởng những thay đổi DNA từ cha mẹ của họ hoặc có được chúng trong suốt cuộc đời của họ. Các đột biến DNA liên quan đến ung thư máu thường phát triển sau khi thụ thai hơn là được di truyền từ gen của cha mẹ.

Đôi khi, cha mẹ di truyền một số đột biến di truyền hoặc tình trạng di truyền làm tăng nguy cơ phát triển ung thư máu của trẻ.

Các yếu tố nhất định, chẳng hạn như môi trường, tiếp xúc với hóa chất và lối sống, góp phần vào đột biến gen dẫn đến DNA bất thường. Tuy nhiên, trong hầu hết các trường hợp những đột biến này xảy ra mà không rõ lý do.

Bệnh bạch cầu dòng tủy cấp tính gia đình là một dạng di truyền của bệnh bạch cầu dòng tủy cấp tính (AML). Những người có AML gia đình có thể có các gen CEBPA bị thay đổi.

Các yếu tố nguy cơ đối với bệnh ung thư máu?

Yếu tố nguy cơ là một yếu tố làm tăng nguy cơ phát triển bệnh của một người. Các yếu tố rủi ro có thể đến từ cấu tạo di truyền, môi trường hoặc lối sống của một người.

Có một hoặc nhiều yếu tố nguy cơ không nhất thiết có nghĩa là một người sẽ phát triển bệnh.

Các yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng phát triển ung thư máu của một người bao gồm:

Di truyền

Ung thư máu là một bệnh di truyền gây ra những thay đổi trong gen của một người. Mọi người có thể thừa hưởng các yếu tố nguy cơ di truyền hoặc gen của một người có thể thay đổi do các yếu tố môi trường gây ra.

Đột biến của nhiễm sắc thể Philadelphia biến đổi tế bào gốc thành tế bào bạch cầu. Đột biến di truyền này không xảy ra trong gia đình, nhưng nó có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh bạch cầu dòng tủy mãn tính.

Tiền sử gia đình

Có người thân như cha mẹ hoặc anh chị em, mắc bệnh bạch cầu có thể làm tăng nguy cơ phát triển bệnh bạch cầu lymphocytic mãn tính (CLL).

Tuổi

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), một dạng bệnh bạch cầu được gọi là bệnh bạch cầu lymphocytic cấp tính (ALL) ảnh hưởng đến trẻ em và thanh thiếu niên thường xuyên hơn so với người lớn.

Nguy cơ mắc CLL và ALL tăng theo tuổi. Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ ước tính rằng 9 trong số 10 người có CLL từ 50 tuổi trở lên.

Tình dục

Nam giới có xu hướng nhận CLL cao hơn một chút so với nữ giới. ALL cũng xảy ra thường xuyên hơn ở nam giới hơn nữ giới.

Các rối loạn di truyền di truyền khác

ACS tuyên bố rằng các hội chứng di truyền di truyền sau đây có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư máu như: các hội chứng Down, Bloom, klinefelter, Li-Fraumeni; ataxia-telangiectasia; u xơ thần kinh…

Tiếp xúc với môi trường

Tiếp xúc với các chất độc hại, chẳng hạn như hóa chất công nghiệp và bức xạ, có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh bạch cầu. Các phương pháp điều trị hóa trị cũng có thể làm tăng nguy cơ phát triển bệnh ung thư máu.

Tiếp xúc với các hóa chất như benzen, xăng dầu và khói thuốc lá có thể khiến mọi người có nguy cơ mắc bệnh bạch cầu cao hơn.