U tuyến cận giáp có nguy hiểm?

Theo đó, u tuyến cận giáp là một loại u thuộc hệ nội tiết, ít gặp, ít được biết đến. U nhỏ nhưng tăng tiết hormon gây tăng canxi máu tác động đến cơ quan đích, chủ yếu là thận, xương. Bệnh thường được phát hiện muộn, khi đã có biến chứng nặng nề (sỏi thận, suy thận, gãy xương…) gây ảnh hưởng sinh hoạt, lao động thậm chí là tàn phế. Việc phát hiện và điều trị bệnh sớm rất có ý nghĩa nhằm ngăn ngừa biến chứng và di chứng.

Triệu chứng u tuyến cận giáp

TS Lương cho biết, u tuyến cận giáp có đặc trưng là diễn biến âm thầm trong thời gian dài, theo hai giai đoạn.

Ở giai đoạn sớm, bệnh nhân không có biểu hiện triệu chứng lâm sàng. Chỉ khi xét nghiệm máu cho thấy tăng PTH và canxi.

Ở giai đoạn muộn (giai đoạn có triệu chứng, còn gọi giai đoạn biến chứng), khối u gây ra nhiều biểu hiện lâm sàng đa dạng trên nhiều hệ cơ quan.

Triệu chứng cơ năng

Các triệu chứng không đặc hiệu: rất thường gặp, không đặc hiệu cho cơ quan nào. Bệnh nhân thường biểu hiện mệt mỏi, chán ăn, khát nhiều, gầy sút cân. Khát nhiều là hậu quả của đái nhạt tại thận gây tiểu nhiều. Tiểu nhiều cùng với chán ăn gây tình trạng mất nước.

Triệu chứng về thận tiết niệu: Tiểu nhiều thường kèm khát nhiều, tăng về đêm, còn được gọi đái nhạt tại thận do thận mất khả năng cô đặc nước tiểu. Ngoài ra có thể gặp tiểu máu, tiểu buốt do sỏi di chuyển gây viêm nhiễm.

Triệu chứng về cơ xương khớp: Đau khớp mạn tính, do canxi lắng đọng ở sụn. Một số trường hợp biểu hiện giả bệnh gút. Đau xương ở xương dài nhiều hơn (xương đùi, cẳng chân …), đau âm ỉ, liên tục. Mỏi cơ, teo cơ vùng gốc chi, cơ lực giảm làm bệnh nhân vận động, đi lại khó khăn.

Các triệu chứng về tâm thần kinh: Mất ngủ, giảm trí nhớ, run tay.

Triệu chứng thực thể

Trái ngược với triệu chứng cơ năng rầm rộ, thăm khám lâm sàng thường không thấy gì bất thường. Thăm khám vùng cổ thường không có gì đặc biệt, chỉ sờ thấy khi u đã to với đặc điểm khối nằm vùng quanh tuyến giáp, mật độ chắc, di động khi nuốt.

Triệu chứng cận lâm sàng

Sinh hóa máu: Xét nghiệm canxi, PTH máu luôn tăng. Ngoài ra có thể thấy giảm phospho máu, tăng phosphatase kiềm. Khi có suy thận, xét nghiệm ure, creatinin máu tăng.

Siêu âm cổ: phát hiện u trong 50 - 95% trường hợp. Tuy nhiên dễ nhầm với hạch cổ, nhân tuyến giáp. Độ nhạy siêu âm phụ thuộc nhiều vào kinh nghiệm bác sĩ thực hiện.

Chụp xạ hình tuyến cận giáp: thường sử dụng dược chất phóng xạ Tc99m Sestamibi để chụp. Phương pháp này tương đối đặc hiệu cho mô cận giáp nhưng độ nhạy thấp từ 55-70%.

Chụp cắt lớp vi tính, cộng hưởng từ vùng cổ: hai phương pháp này bổ sung cho nhau, giúp xác định vị trí khối u, mối liên quan u, cấu trúc lân cận và lập bản đồ phẫu thuật. Độ nhạy hai phương pháp này xấp xỉ như nhau, từ 50 đến 70%.

Đo mật độ xương: thấy giảm mật độ xương hoặc loãng xương ở tất cả các vị trí, đặc biệt là cột sống và xương đùi.

Siêu âm bụng: thường thấy sỏi thận, vôi hóa thận.

Chọc hút tế bào: thường không được sử dụng do khó phân biệt với tế bào tuyến giáp. Ngoài ra, còn gây chảy máu, xơ hóa, khó khăn cho phẫu thuật.

Hậu quả của u tuyến cận giáp

Nồng độ canxi, PTH máu cao trong thời gian dài sẽ gây tổn thương lên nhiều cơ quan khác nhau. Tổn thương thận lâu ngày dẫn tới viêm thận, bể thận mạn, suy thận. Xương bị tiêu dần gây gãy xương bệnh lý, mất vận động. Nồng độ canxi máu tăng cao có thể dẫn tới rối loạn ý thức thậm chí hôn mê, rối loạn dẫn truyền tim, ngừng tim.

Vì thế, việc phát hiện sớm u tuyến cận giáp rất quan trọng để điều trị, ngăn ngừa biến chứng. Theo đó, các bác sĩ khuyến cáo thực hiện định lượng canxi máu thường quy cho tất cả các bệnh nhân đến khám sức khỏe định kì hoặc khám bệnh; Định lượng canxi, PTH máu cho những bệnh nhân có nguy cơ cao như: sỏi thận, suy thận, loãng xương, đau xương khớp.