Phần lớn người mắc ung thư xương không có yếu tố nguy cơ

Hà An

(Dân trí) - Tại thời điểm này, không có cách nào để ngăn ngừa ung thư xương. Các nhà khoa học đã tìm ra một số yếu tố nguy cơ, tuy nhiên phần lớn người bệnh lại không có yếu tố nguy cơ.

Nguyên nhân nào gây ra ung thư xương?

Nguyên nhân chính xác của hầu hết các bệnh ung thư xương không được biết đến. Tuy nhiên, các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng ung thư xương có liên quan đến một số tình trạng khác (các yếu tố nguy cơ). Tuy nhiên, hầu hết những người bị ung thư xương không có bất kỳ yếu tố nguy cơ nào đã biết. Nghiên cứu đang được tiến hành để tìm hiểu thêm về nguyên nhân của những bệnh ung thư này.

Các nhà khoa học đã đạt được tiến bộ vượt bậc trong việc hiểu được những thay đổi nhất định trong DNA của một người có thể khiến các tế bào bình thường trở thành ung thư như thế nào. DNA có thể ảnh hưởng đến nguy cơ phát triển một số bệnh, bao gồm một số loại ung thư.

DNA được chia thành các đơn vị gọi là gen. Các gen mang công thức tạo ra protein, các phân tử quyết định tất cả các chức năng của tế bào. Một số gen chứa các chỉ dẫn để kiểm soát thời điểm tế bào của chúng ta phát triển và phân chia.

Các gen thúc đẩy sự phân chia tế bào được gọi là gen sinh ung thư. Các gen làm chậm quá trình phân chia tế bào hoặc làm tế bào chết đúng lúc được gọi là gen ức chế khối u. 

Phần lớn người mắc ung thư xương không có yếu tố nguy cơ - 1

Ung thư có thể do đột biến DNA (khiếm khuyết) kích hoạt các gen sinh ung thư hoặc làm bất hoạt các gen ức chế khối u. Một số người bị ung thư có đột biến DNA mà họ được thừa hưởng từ cha mẹ. Những đột biến này làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

Các đột biến DNA gây ra một số dạng ung thư xương di truyền đã được biết đến. Trong nhiều trường hợp, xét nghiệm di truyền có thể được sử dụng để xem liệu ai đó có một trong những đột biến này hay không.

Hầu hết các bệnh ung thư xương không phải do đột biến DNA di truyền. Chúng là kết quả của những đột biến trong suốt cuộc đời của một người. Những đột biến này có thể là do tiếp xúc với bức xạ hoặc hóa chất gây ung thư, nhưng hầu hết chúng xảy ra mà không có lý do rõ ràng. Những đột biến này chỉ hiện diện trong các tế bào ung thư, vì vậy chúng không thể truyền sang con của người đó.

Các nhà khoa học đang đạt được nhiều tiến bộ trong việc tìm hiểu quá trình này, nhưng vẫn còn một số điểm chưa được hiểu hoàn toàn. Khi tìm hiểu thêm, họ hy vọng sẽ tìm ra cách để ngăn ngừa và điều trị ung thư xương tốt hơn.

Các yếu tố nguy cơ gây ung thư xương

Yếu tố nguy cơ là bất cứ điều gì ảnh hưởng đến khả năng mắc bệnh như ung thư. Bệnh ung thư khác nhau có các nguy cơ khác nhau. Ví dụ, để da tiếp xúc với ánh nắng mạnh là một yếu tố nguy cơ gây ung thư da. Hút thuốc là một yếu tố nguy cơ gây ung thư phổi, miệng, thanh quản, bàng quang, thận và một số cơ quan khác. Nhưng có một hoặc thậm chí một số yếu tố nguy cơ, không có nghĩa là bạn sẽ mắc bệnh. Hầu hết những người bị ung thư xương không có bất kỳ yếu tố nguy cơ rõ ràng nào.

Rối loạn di truyền

Một số rất nhỏ ung thư xương có vẻ như là do di truyền và gây ra bởi các khiếm khuyết (đột biến) ở một số gen nhất định. U nguyên bào võng mạc là một bệnh ung thư mắt hiếm gặp ở trẻ em có thể di truyền. Dạng di truyền của u nguyên bào võng mạc là do đột biến (bản sao bất thường) của gen RB1. Những người có đột biến này cũng có nguy cơ cao phát triển các sarcoma xương hoặc mô mềm.

Ngoài ra, nếu xạ trị được sử dụng để điều trị u nguyên bào võng mạc, nguy cơ hình thành u xương ở xương quanh mắt thậm chí còn cao hơn.

Cuối cùng, có những gia đình có một số thành viên đã phát triển u xương mà không có những thay đổi di truyền trong bất kỳ gen nào đã biết. Các khiếm khuyết gen có thể gây ung thư trong những gia đình này vẫn chưa được phát hiện.

Chondrosarcomas hay sarcoma sụn

Hội chứng đa u xương (đôi khi được gọi là đa u xương) là một tình trạng di truyền gây ra nhiều vết sưng trên xương. Chúng có thể gây đau đớn và biến dạng và/hoặc gãy xương. Rối loạn này là do đột biến ở bất kỳ một trong 3 gen EXT1, EXT2 hoặc EXT3. 

Những bệnh nhân mắc hội chứng đa u xương có nguy cơ mắc bệnh chondrosarcoma.

U nguyên sống Chordomas

Chordomas dường như có yếu tố gia đình. Các gen chịu trách nhiệm vẫn chưa được tìm thấy, nhưng bệnh u màng đệm gia đình có liên quan đến những thay đổi trên nhiễm sắc thể số 7.

Bệnh Paget

Bệnh Paget là một bệnh lành tính (không phải ung thư) nhưng là một dạng tiền ung thư ảnh hưởng đến một hoặc nhiều xương. Nó dẫn đến hình thành các mô xương bất thường và chủ yếu xảy ra ở những người trên 50 tuổi. Xương bị ảnh hưởng nặng, dày và giòn. Chúng yếu hơn xương bình thường và dễ bị gãy. 

Ung thư xương phát triển ở khoảng 1% những người bị bệnh Paget, thường là khi nhiều xương bị ảnh hưởng.

Ảnh hưởng của tia bức xạ

Xương tiếp xúc với bức xạ ion hóa cũng có thể có nguy cơ phát triển ung thư xương cao hơn. Chụp X-quang xương điển hình không nguy hiểm, nhưng tiếp xúc với liều lượng bức xạ lớn sẽ gây ra rủi ro. Ví dụ, xạ trị để điều trị ung thư có thể gây ra một khối ung thư mới phát triển ở một trong những xương trong khu vực điều trị. Được điều trị khi bạn còn trẻ và/hoặc được điều trị với liều lượng bức xạ cao hơn (thường trên 60 Gy) làm tăng nguy cơ phát triển ung thư xương.

Tiếp xúc với các chất phóng xạ như radium và stronti cũng có thể gây ung thư xương vì các khoáng chất này tích tụ trong xương.

Bức xạ không ion hóa, như vi sóng, trường điện từ từ đường dây điện, điện thoại di động và thiết bị gia dụng, không làm tăng nguy cơ ung thư xương.

Ghép tuỷ

U xương đã được báo cáC  ở một số bệnh nhân đã trải qua cấy ghép tủy xương (tế bào gốc).