Những nguyên nhân gây ra ung thư ở trẻ em

Hà An

(Dân trí) - Nguyên nhân của hầu hết các bệnh ung thư ở trẻ em không được biết đến. Có đến 10% tất cả các bệnh ung thư ở trẻ em là do đột biến di truyền (một đột biến có thể truyền từ cha mẹ sang con cái của họ).

Ví dụ, khoảng 45% trẻ em bị u nguyên bào võng mạc , một bệnh ung thư mắt phát triển chủ yếu ở trẻ em, được thừa hưởng một đột biến trong gen gọi là RB1 từ cha mẹ.

Các đột biến di truyền liên quan đến một số hội chứng gia đình, chẳng hạn như hội chứng Li-Fraumeni, hội chứng Beckwith-Wiedemann, hội chứng thiếu máu Fanconi, hội chứng Noonan và hội chứng von Hippel-Lindau, cũng làm tăng nguy cơ ung thư ở trẻ em.

Các đột biến gen khởi phát ung thư cũng có thể phát sinh trong quá trình phát triển của thai nhi trong bụng mẹ.

Những nguyên nhân gây ra ung thư ở trẻ em - 1

Trẻ em mắc hội chứng Down, một tình trạng di truyền gây ra bởi sự hiện diện của bản sao thừa của nhiễm sắc thể 21, có nguy cơ mắc bệnh bạch cầu cao gấp 10 đến 20 lần so với trẻ không mắc hội chứng Down. Tuy nhiên, chỉ có một tỷ lệ rất nhỏ bệnh bạch cầu ở trẻ em có liên quan đến hội chứng Down.

Hầu hết các bệnh ung thư ở trẻ em, giống như ung thư ở người lớn, được cho là phát triển do đột biến gen dẫn đến sự phát triển không kiểm soát của tế bào và cuối cùng là dẫn đến ung thư. Ở người lớn, những đột biến gen này thường là kết quả của việc tiếp xúc với các yếu tố môi trường gây ung thư, chẳng hạn như khói thuốc lá, amiăng và bức xạ tia cực tím từ mặt trời. Một nghiên cứu cho thấy u ác tính ở trẻ em và thanh thiếu niên (11-20 tuổi) có nhiều điểm tương đồng về bộ gen với u hắc tố xảy ra ở người lớn, bao gồm cả sự phong phú của các đột biến do tia UV gây ra.

Tuy nhiên, nguyên nhân từ môi trường gây ra bệnh ung thư ở trẻ em rất khó xác định, một phần vì bệnh ung thư ở trẻ em hiếm gặp, và một phần vì khó xác định những gì trẻ em có thể đã tiếp xúc sớm trong quá trình phát triển của chúng. Trên thực tế, hầu hết các bệnh ung thư ở trẻ em không được cho là do tiếp xúc với môi trường.

Tuy nhiên, một số tiếp xúc với môi trường có liên quan đến ung thư ở trẻ em. Một là bức xạ ion hóa, có thể dẫn đến sự phát triển của bệnh bạch cầu và các bệnh ung thư khác ở trẻ em và thanh thiếu niên. Ví dụ, trẻ em và thanh thiếu niên bị nhiễm phóng xạ từ bom nguyên tử được thả xuống Nhật Bản trong Chiến tranh thế giới thứ hai có nguy cơ cao mắc bệnh bạch cầu. Và trẻ em bị nhiễm phóng xạ từ vụ tai nạn nhà máy hạt nhân Chernobyl có nguy cơ cao hơn đối với ung thư tuyến giáp.

Một số trường hợp tiếp xúc với môi trường khác cũng đã được báo cáo là có thể có mối liên hệ với bệnh ung thư ở trẻ em. Tuy nhiên, do những thách thức trong việc nghiên cứu các mối liên quan này nên rất khó để đưa ra kết luận chắc chắn. Một số loại bệnh bạch cầu ở trẻ em có liên quan đến việc hút thuốc lá của người cha, tiếp xúc với một số loại thuốc trừ sâu được sử dụng trong và xung quanh nhà hoặc bởi cha mẹ tại nơi làm việc của họ; với dung môi, là hóa chất hữu cơ có trong một số sản phẩm gia dụng; và với ô nhiễm không khí ngoài trời.

Các nhà nghiên cứu cũng đã xác định các yếu tố có thể liên quan đến việc giảm nguy cơ ung thư ở trẻ em. Ví dụ, việc mẹ tiêu thụ folate có liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc cả bệnh bạch cầu và khối u não ở trẻ em. Và việc được bú sữa mẹ và tiếp xúc với các bệnh nhiễm trùng thời thơ ấu thường xuyên đều có liên quan đến việc giảm nguy cơ phát triển bệnh bạch cầu ở trẻ em.