Những thực phẩm quen thuộc gây bạc tóc, hói đầu sớm

Tóc bạc, rụng tóc hay hói đầu không chỉ là vấn đề của tuổi già mà đang ngày càng phổ biến ở những người trẻ tuổi, đặc biệt trong bối cảnh nhịp sống hiện đại đầy áp lực. Những sợi tóc bạc xuất hiện sớm không chỉ ảnh hưởng đến ngoại hình mà còn là dấu hiệu cảnh báo về sức khỏe và lối sống. 

Vì sao tóc lại bạc?

Tóc bạc là kết quả của một quá trình sinh học phức tạp, nơi các tế bào trong nang lông mất khả năng sản xuất sắc tố. Ban đầu, tóc mọc ra từ nang lông với màu trắng tự nhiên, sau đó được “nhuộm” bởi melanin.

Melanin tồn tại dưới 2 dạng chính: eumelanin mang lại màu đen hoặc nâu và phaeomelanin tạo sắc đỏ hoặc vàng. Sự kết hợp của hai loại này quyết định màu tóc tự nhiên của mỗi người, từ đen tuyền đến nâu sáng hay vàng óng.

Theo một nghiên cứu năm 2023 được công bố trên Tạp chí Khoa học Phân tử Quốc tế, các nhà khoa học phát hiện ra một "đồng hồ melanogenic" được kiểm soát bởi DNA, điều chỉnh hoạt động của hắc tố (melanocytes). Theo thời gian, “đồng hồ” này làm chậm hoặc ngừng sản xuất melanin, khiến tóc mất màu và chuyển sang xám hoặc trắng.

Theo TS Da liễu Ted Lain, khi con người già đi, các tế bào sản xuất sắc tố bắt đầu chết dần. Số lượng melanocytes giảm, dẫn đến việc tóc không còn được cung cấp đủ sắc tố, trở nên xám xịt hoặc trắng hoàn toàn.

Di truyền đóng vai trò quan trọng trong việc xác định thời điểm tóc bắt đầu bạc. Những ai có cha mẹ bạc tóc sớm cũng có khả năng cao sẽ gặp tình trạng này.

Tuy nhiên, yếu tố di truyền không phải là tất cả. Lối sống hiện đại, đặc biệt là stress mãn tính, chế độ ăn thiếu chất, hút thuốc và tiếp xúc với ô nhiễm có thể đẩy nhanh quá trình lão hóa tóc.

Một nghiên cứu năm 2020 trên Tạp chí Quốc tế về Trichology chỉ ra, sự mất cân bằng giữa chất chống oxy hóa và gốc tự do trong cơ thể là nguyên nhân chính gây tóc bạc sớm. 

Chuyên gia dinh dưỡng Julie Upton nhấn mạnh, stress không chỉ ảnh hưởng đến tâm trí mà còn làm tổn hại mái tóc. Viêm mãn tính do stress kéo dài có thể phá hủy các tế bào sản xuất melanin, khiến tóc bạc sớm hơn dự kiến.

Ngoài ra, các yếu tố môi trường như tia UV, hóa chất từ sản phẩm chăm sóc tóc, hoặc ô nhiễm không khí cũng góp phần làm suy yếu nang lông và melanocytes. Một số bệnh lý tự miễn như viêm tuyến giáp hoặc bạch biến cũng có thể gây ra tóc bạc sớm do cơ thể tấn công nhầm các tế bào sắc tố.

Những thực phẩm có thể tàn phá tóc

Không chỉ di truyền hay tuổi tác, những gì bạn ăn và uống hàng ngày có thể trở thành “kẻ thù” lớn nhất của mái tóc. Một nghiên cứu tổng hợp từ 17 nghiên cứu với hơn 61.000 người tham gia được công bố trên New York Post đã chỉ ra rằng hai loại đồ uống phổ biến gồm nước ngọt có đường và rượu là thủ phạm chính gây ra tóc bạc sớm và hói đầu.

Uống quá nhiều nước ngọt có đường, đặc biệt khi vượt quá 3.500ml mỗi tuần (tương đương khoảng 10 lon dung tích 355ml), làm tăng nguy cơ rụng tóc, đặc biệt ở nam giới.

Đường dư thừa kích thích sản xuất bã nhờn trên da đầu, gây tắc nghẽn lỗ chân lông, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, dẫn đến viêm nhiễm và làm tổn thương nang lông. Kết quả là tóc yếu dần, dễ gãy rụng, và mất đi độ dày tự nhiên.

Rượu cũng là một “kẻ phá hoại” đáng gờm. Hai nghiên cứu riêng biệt đã chứng minh rằng tiêu thụ rượu thường xuyên không chỉ liên quan đến tóc bạc sớm mà còn thúc đẩy rụng tóc và hói đầu.

Chất cồn gây mất nước cơ thể, làm gián đoạn quá trình hấp thụ các dưỡng chất thiết yếu cho tóc như vitamin B, kẽm và sắt. Ngoài ra, rượu làm rối loạn hormone, tăng oxy hóa và viêm mãn tính. Tất cả đều góp phần làm suy yếu nang lông và giảm sản xuất melanin.

Không chỉ đồ uống, chế độ ăn giàu thực phẩm chế biến sẵn như xúc xích, bánh kẹo công nghiệp, hoặc đồ chiên rán, cũng đẩy nhanh quá trình viêm nhiễm, khiến tóc dễ bạc và rụng hơn.

Để giảm nguy cơ bạc sớm, rụng tóc, các chuyên gia khuyến nghị chuyển sang chế độ ăn chống viêm, ưu tiên thực phẩm giàu chất chống oxy hóa như trái cây (dâu tây, việt quất), rau củ (cải bó xôi, cà rốt) và các loại hạt (hạnh nhân, óc chó). Những thực phẩm này giúp trung hòa gốc tự do, bảo vệ melanocytes khỏi tổn thương.

Vitamin D được tìm thấy trong cá hồi, nấm, trứng hoặc sữa, cũng được chứng minh qua nhiều nghiên cứu là có khả năng giảm rụng tóc và kích thích mọc tóc mới.

Sắt từ rau lá xanh, đậu lăng; protein từ đậu nành, thịt nạc; và các loại rau họ cải như bông cải xanh, súp lơ cũng hỗ trợ tăng cường mật độ tóc và duy trì sức khỏe nang lông.

Bên cạnh đó, kiểm tra sức khỏe định kỳ là bước quan trọng để phát hiện sớm các vấn đề như thiếu hụt dinh dưỡng, rối loạn hormone hoặc bệnh tự miễn, vốn có thể liên quan đến tóc bạc sớm.

Trong trường hợp, tóc rụng quá nặng, mọi người có thể cân nhắc sử dụng minoxidil, liệu pháp laser mức thấp hoặc cấy tóc. Tuy vậy, phòng ngừa luôn là cách hiệu quả nhất.

Mọi người nên hạn chế nước ngọt có đường, giảm uống rượu và duy trì lối sống lành mạnh với giấc ngủ đủ, kiểm soát stress sẽ giúp bạn giữ được mái tóc đen nhánh, khỏe mạnh.

Cuối cùng, việc chăm sóc tóc không chỉ dừng ở chế độ ăn mà còn bao gồm việc sử dụng sản phẩm phù hợp. Bạn nên tránh sử dụng các sản phẩm chứa hóa chất mạnh như sulfate hoặc paraben, đồng thời bảo vệ tóc khỏi tác hại của môi trường bằng cách đội mũ khi ra nắng hoặc sử dụng dầu gội có thành phần dưỡng ẩm.