1. Dòng sự kiện:
  2. Viện Y dược học dân tộc TPHCM

Loại rau củ được ví như thuốc quý nhưng không nên ăn nhiều

Hà An

(Dân trí) - Cà rốt thuộc loại củ, trong đời sống hàng ngày nó được dùng như một loại rau thông dụng. Ngoài vai trò là rau, cà rốt còn có một vị thuốc được sử dụng để phối hợp điều trị một số bệnh.

Giá trị dinh dưỡng của cà rốt

Cà rốt có thành phần chủ yếu là nước và carbs. Carbs bao gồm tinh bột và đường, chẳng hạn như sucrose và glucose. Chúng cũng là một nguồn chất xơ tương đối tốt, với một củ cà rốt cỡ trung bình (61g) cung cấp 2g.

Theo Healthline, cà rốt thường xếp hạng thấp trên chỉ số đường huyết (GI). Đây là thước đo mức độ nhanh chóng của thực phẩm làm tăng lượng đường trong máu sau bữa ăn. GI của chúng dao động 16-60, thấp nhất đối với cà rốt sống, cao hơn một chút đối với cà rốt nấu chín và cao nhất đối với cà rốt đã nấu chín. Ăn thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp có liên quan đến nhiều lợi ích sức khỏe và được coi là đặc biệt có lợi cho những người mắc bệnh tiểu đường. 

Về chất xơ, Pectin là dạng chất xơ hòa tan chính trong cà rốt. Chất xơ hòa tan có thể làm giảm lượng đường trong máu bằng cách làm chậm quá trình tiêu hóa đường và tinh bột của bạn. Chúng cũng có thể nuôi các vi khuẩn tốt trong đường ruột của bạn, có thể dẫn đến cải thiện sức khỏe và giảm nguy cơ mắc bệnh. 

Loại rau củ được ví như thuốc quý nhưng không nên ăn nhiều - 1

Hơn nữa, một số chất xơ hòa tan nhất định có thể làm giảm sự hấp thụ cholesterol từ đường tiêu hóa của bạn, làm giảm cholesterol trong máu.

Các chất xơ không hòa tan chính trong cà rốt là cellulose, hemicellulose và lignin. Chất xơ không hòa tan có thể làm giảm nguy cơ táo bón và thúc đẩy nhu động ruột thường xuyên. 

Đặc biệt, cà rốt là nguồn cung cấp nhiều vitamin và khoáng chất, đặc biệt là biotin, kali và vitamin A (từ beta carotene), K1 (phylloquinone) và B6.

Vitamin A: Cà rốt rất giàu beta carotene, mà cơ thể bạn chuyển hóa thành vitamin A. Chất dinh dưỡng này thúc đẩy thị lực tốt và quan trọng đối với sự tăng trưởng, phát triển và chức năng miễn dịch.

Biotin: Đây là một loại vitamin B trước đây được gọi là vitamin H. Biotin đóng một vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa chất béo và protein.

Vitamin K1: Còn được gọi là phylloquinone, vitamin K1 rất quan trọng đối với quá trình đông máu và có thể thúc đẩy sức khỏe của xương.

Kali: Một khoáng chất cần thiết, kali rất quan trọng để kiểm soát huyết áp.

Vitamin B6: Một nhóm các vitamin liên quan, B6 tham gia vào quá trình chuyển hóa thức ăn thành năng lượng.

Cà rốt cung cấp nhiều hóa chất thực vật, bao gồm cả carotenoid. Đây là những chất có hoạt tính chống oxy hóa mạnh mẽ có liên quan đến việc cải thiện chức năng miễn dịch và giảm nguy cơ mắc nhiều bệnh, bao gồm bệnh tim, các bệnh thoái hóa khác nhau và một số loại ung thư.

Beta carotene, carotene chính trong cà rốt, có thể được chuyển hóa thành vitamin A trong cơ thể bạn. Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi này có thể khác nhau tùy theo từng cá nhân. Ăn chất béo với cà rốt có thể giúp bạn hấp thụ nhiều beta carotene hơn (19 Nguồn tin cậy).

Các hóa chất thực vật chính trong cà rốt là:

Beta carotene: Cà rốt màu cam có rất nhiều beta carotene. Sự hấp thụ sẽ tốt hơn (lên đến 6,5 lần) nếu cà rốt được nấu chín. 

Loại rau củ được ví như thuốc quý nhưng không nên ăn nhiều - 2

Alpha-carotene: Một chất chống oxy hóa, như beta carotene, một phần được chuyển hóa thành vitamin A trong cơ thể bạn.

Lutein: Một trong những chất chống oxy hóa phổ biến nhất trong cà rốt, lutein chủ yếu được tìm thấy trong cà rốt màu vàng và cam và rất quan trọng đối với sức khỏe của mắt.

Lycopene: Một chất chống oxy hóa màu đỏ tươi được tìm thấy trong nhiều loại trái cây và rau quả màu đỏ, bao gồm cà rốt đỏ và tím, lycopene có thể làm giảm nguy cơ ung thư và bệnh tim. 

Polyacetylenes: Nghiên cứu gần đây đã xác định nó có thể giúp bảo vệ chống lại bệnh bạch cầu và các bệnh ung thư khác.

Anthocyanins: Đây là những chất chống oxy hóa mạnh được tìm thấy trong cà rốt sẫm màu.

Cà rốt- vị thuốc tốt

Ngoài giá trị dinh dưỡng, theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia, Bộ Y tế cà rốt còn là một vị thuốc tốt chữa được nhiều bệnh. Chất sắt và vitamin A trong cà rốt có tác dụng phòng và chữa thiếu máu, tăng cường khả năng sinh trưởng đối với trẻ em. Đối với những bệnh nhân đau gan, cà rốt là một vị thuốc tốt của gan mật. Đối với phụ nữ, cà rốt còn có tác dụng làm da hồng hào và mịn…

Từ lâu, các thầy thuốc thường khuyên những người đua ô tô và lái xe vận tải nên ăn cà rốt trước khi lái, nhất là những chuyến đi đêm. Các nhà nghiên cứu phải làm việc khuya dưới ánh nắng điện cũng rất cần ăn cà rốt, vì vitamin A có tác dụng trên võng mạc mắt và giúp tăng thị lực.

Những phát hiện mới về cà rốt ngày càng nhiều. Có nghiên cứu chỉ ra rằng ăn nhiều thực phẩm chứa nhiều beta carotene trong đó có cà rốt có thể làm giảm được tới 40% nguy cơ bị ung thư ở những động vật thí nghiệm. 

Có nên ăn nhiều cà rốt?

Trong cà rốt có chứa nhiều glucoza, chất lecithin, carotene, muối kali, magie, sắt, canxi… Cà rốt rất giàu carotene (cứ 100g cà rốt chứa 5mg carotene). Khi vào cơ thể chất này được chuyển hóa thành vitamin A cần cho sự tăng trưởng, giúp cho mắt sáng, tăng sức đề kháng của cơ thể và giữ cho da dẻ mịn màng.

Tuy nhiên nếu ăn cà rốt nhiều liên tục, lượng carotene cao sẽ không được cơ thể chuyển hóa hết sẽ gây tích lũy và ứ đọng ở gan gây chứng vàng da, ăn không tiêu, mệt mỏi. 

Do vậy mỗi tuần chỉ nên cho trẻ ăn từ 2 đến 3 lần là tốt, mỗi lần một nửa củ to hoặc một củ nhỏ là vừa (50g). Người lớn nên ăn khoảng 100g một lần.