Cô gái gặp nguy vì mang máu hiếm và 6 năm là "ngân hàng máu sống" cứu người

Tình nguyện trở thành "ngân hàng máu sống"

Cuối năm 2009, trong đợt dịch sốt xuất huyết bùng phát mạnh, Nguyễn Thị Hà Mi phải chuyển qua 3 bệnh viện điều trị, điểm cuối là Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương. Lúc này, chỉ số tiểu cầu của cô giảm xuống còn 8, rơi vào ngưỡng rất nguy hiểm.

“Bác sĩ bảo tôi mang nhóm máu A Rh(D) âm, rất ít gặp. Trong gia đình cũng không ai cùng nhóm. Thời điểm ấy phải tìm người hiến phù hợp rất lâu. May mắn có người tình nguyện hiến máu phù hợp tôi mới vượt qua được giai đoạn khó khăn đó”, chị Mi nhớ lại.

Đó là lần đầu tiên Đại úy Nguyễn Thị Hà Mi - Phòng Tổ chức cán bộ, Công an TP. Hà Nội biết mình nằm trong số rất ít người Việt mang nhóm máu hiếm.

Và cũng từ giây phút “được cứu”, cô tự nhủ: “Sau này nếu đủ sức khỏe, mình sẽ là người đi cứu người khác”.

Hành trình hiến máu của Hà Mi bắt đầu từ năm 2019.

"Những người hiến máu hiếm như chúng tôi được gọi vui là ngân hàng máu sống, khi là nguồn dự trữ máu trực tiếp của những người mang máu hiếm khác. Chúng tôi không hiến định kỳ mà sẽ hiến khi bệnh nhân cần hoặc khi dự trữ máu của Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương cạn kiệt", Hà Mi chia sẻ.

Tính đến nay, nữ đại úy đã 14 lần hiến máu, trong đó có 4 lần trực tiếp đến bệnh viện hiến cho ca bệnh khẩn cấp.

Có lần cô đang làm việc tại đơn vị thì nhận được thông báo ở Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 có một bệnh nhân cần máu gấp trước ca phẫu thuật cùng nhóm máu với mình.

Đại úy Hà Mi nhớ lại: “Ngay khi nghe tin, tôi xin phép chỉ huy và chạy thẳng đến viện. Đến nơi, bác sĩ đưa tôi vào khoa Huyết học để hiến máu. Khi biết người nhận là một bác bị ung thư dạ dày giai đoạn 4, thật sự tôi nghẹn lại”.

Một ngày sau, cô nhận được tin ca mổ đã thành công: “Cảm xúc lúc ấy khó tả lắm. Tôi vỡ òa khi nghe người nhà báo tin. Chỉ mong mình luôn khỏe để còn hiến được cho nhiều người hơn".

Tại cơ quan, mỗi khi có khóa huấn luyện chiến sĩ nghĩa vụ, Mi cùng đơn vị tổ chức chương trình hiến máu tình nguyện, phối hợp với Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương. Mỗi đợt huy động được 400 đến 500 đơn vị máu.

Cô còn là thành viên của CLB Hiến máu tình nguyện phản ứng nhanh của CLB Tuổi trẻ Công an Thủ đô.

“Bất cứ khi nào nhận được thông tin bệnh nhân cần máu, tôi đều kêu gọi trong đơn vị xem ai đủ điều kiện. CLB của chúng tôi luôn cố gắng có mặt nhanh nhất để cứu người", Hà Mi nói.

Hà Mi là đại biểu tham gia chương trình "Gặp mặt người hiến máu nhóm máu hiếm tiêu biểu năm 2025". Chương trình do Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương tổ chức ngày 15/11.

Cũng như Hà Mi, anh Nguyễn Xuân Nam, 42 tuổi, nhóm máu AB Rh(D) âm luôn ý thức được tầm quan trọng của những giọt máu hiếm được trao đi.

Anh Nam đã 9 lần hiến máu, chủ yếu rơi vào dịp đầu năm hoặc ngày Tết, thời điểm khan hiếm người hiến.

“Có lần mùng 3 Tết, trưởng nhóm báo viện đang thiếu máu trầm trọng, tôi chủ động kiêng bia rượu hoàn toàn để chuẩn bị hiến. Dịp Tết sinh viên về quê hết, chúng tôi lại lên đường”, anh Nam nói.

“Tôi thấy việc hiến máu hiếm ý nghĩa lắm. Mình cho đi một chút mà cứu được mạng người ngay trước mắt", người đàn ông bật cười.

Các thành viên ngân hàng máu sống không có danh xưng đặc biệt. Họ chỉ là những chiến sĩ, nhân viên văn phòng, người dân bình thường… mang nhóm máu ít ai có, và luôn trong trạng thái “sẵn sàng”.

Nhiều thách thức trong đảm bảo nguồn máu hiếm

PGS.TS Trần Ngọc Quế, Giám đốc Trung tâm Máu quốc gia, Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương cho biết: "Việc đảm bảo nguồn người hiến máu nói chung, đặc biệt là nguồn người hiến máu có nhóm máu hiếm Rh(D) âm nói riêng gặp rất nhiều khó khăn và thách thức.

Tại Việt Nam, tỷ lệ người mang nhóm máu Rh(D) âm chỉ chiếm khoảng 0,07% - 0,1% dân số. Khi người bệnh có nhóm máu hiếm cần truyền máu, từng giây phút trôi qua đều là những khoảnh khắc vô giá bởi không phải lúc nào tại các trung tâm máu cũng có sẵn nguồn máu hiếm dự trữ”.

Tính đến tháng 11, Hội Truyền máu Quốc tế công nhận có tới 48 hệ nhóm máu hồng cầu với 398 kháng nguyên nhóm máu khác nhau. Mỗi hệ nhóm máu lại có các nhóm máu khác nhau do sự có mặt hay vắng mặt của kháng nguyên mang đặc tính di truyền trên bề mặt hồng cầu và kháng thể trong huyết thanh của người đó.

Hội Truyền máu Quốc tế quy ước nhóm máu có tần suất xuất hiện dưới 0,1% được gọi là nhóm máu hiếm và dưới 0,01% được gọi là nhóm máu rất hiếm.

Tại Việt Nam, một trong những nhóm máu hiếm hay nhắc đến là Rh(D) âm vì chỉ chiếm dưới 0,1% dân số. Trong khi tỷ lệ nhóm máu Rh(D) âm trong cộng đồng ở châu Âu hay nhiều nước lại không phải là hiếm, vì có thể chiếm tới 15 - 40% dân số.