Chuyên gia đầu ngành về bệnh truyền nhiễm: “Virus corona mới lây sang nhân viên y tế giống SARS”

Ông đánh giá như thế nào về mức độ nguy hiểm của virus corona mới?

Virus corona mới chính là chủng virus SARS ngày xưa biến đổi. Tuy nhiên, virus SARS ủ bệnh trong 5 ngày thì virus này là 14 ngày, lúc này mới biết nguy cơ có bệnh hay không.

Mới bắt đầu dịch bùng phát tại TP Vũ Hán sau đó lây lan ra một số tỉnh, thành của Trung Quốc nên chưa thể đánh giá được mức độ lây lan của nó như thế nào. Đây là virus mới, giai đoạn đầu còn chưa lây sang người nhưng giờ đã lây sang cả nhân viên y tế giống như SARS.

Ngoài ra dịch mới bùng phát nên cũng chưa thể đánh giá được virus này nguy hiểm hơn hay ít nguy hiểm hơn so với SARS, tỷ lệ tử vong cao hay thấp. Theo thống kê tại Trung Quốc hiện đã ghi nhận hơn 540 ca mắc, 17 trường hợp tử vong.

Sau này số mắc sẽ tiếp tục tăng, song số tử vong có thể vẫn dừng lại ở con số này. Dù vậy, hiện tại nó lây lan khá nhanh.

Virus này ủ bệnh đến 14 ngày, vậy nó có lây trong thời kỳ ủ bệnh?

Về nguyên tắc, hầu các bệnh truyền nhiễm đều không lây trong thời kỳ ủ bệnh trừ sởi, quai bị có thể lây trước khi có biểu hiện bệnh về lâm sàng. Các virus corona nói chung chúng tôi theo dõi trong thời gian dài thì không lây trong thời kỳ ủ bệnh, tuy nhiên với virus corona mới này thì cần theo dõi thêm.

Xin ông cho biết đường lây lan của virus này như thế nào?

Virus corona mới lây theo đường hô hấp, ở mức độ tiếp xúc gần. Trong vòng 2 m nếu người xung quanh hít phải giọt bắn của nước bọt hay hắt hơi của người bệnh sẽ có nguy cơ mắc bệnh.

Theo ông làm thế nào để phát hiện sớm, hạn chế sự lây lan của dịch?

Đây là dịch bệnh từ bên ngoài xâm nhập vào nước ta vì thế cần giám sát chặt những người đi từ vùng dịch về. Giống như dịch SARS trước đó, chúng ta cần giám sát các chuyến bay đi từ vùng dịch về. Không phải ai đi từ vùng dịch về cũng áp dụng biện pháp cách ly nếu không sốt nhưng cần theo dõi tại nhà, khi có biểu hiện bệnh cần đến viện ngay.

Đồng thời cơ quan y tế cũng phải nắm được danh sách của tất cả các hành khách trên chuyến bay đó, tên tuổi, địa chỉ, ngồi ở ghế nào. Trong trường hợp sau này có một hành khách xác định dương tính thì cần cách ly theo dõi những người ngồi gần bệnh nhân nhất, trong vòng 2 m.

Đặc biệt những trường hợp phát hiện bị sốt khi đi cửa khẩu cần phải cách ly ngay. Thực tế, không phải ai đi qua cửa khẩu có biểu hiện ho, sốt cũng là do virus corona mới, tỷ lệ dương tính là rất nhỏ.

Giai đoạn này cần sự cảnh giác cao của tất cả các cơ sở y tế. Trường hợp nào sốt, đến từ vùng dịch về đều cần cách ly ngay, sau đó tiến hành làm các xét nghiệm sàng lọc loại trừ. Có thể xét nghiệm ra virus corona nhưng để xác định đúng có phải chủng corona virus mới ở TP Vũ Hán không thì cần có “mồi” để xét nghiệm mới khẳng định được.

Quan trọng là phát hiện sớm cách ly ca bệnh kịp thời, tránh lây lan.

Vậy làm thế nào để phòng bệnh viêm đường hô hấp cấp do virus corona mới này?

Cách phòng bệnh giống như phòng bệnh cúm: đeo khẩu trang, rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn, hạn chế đến nơi đông người… Hạn chế tiếp xúc trực tiếp với người bị bệnh viêm đường hô hấp cấp tính, khi cần thiết phải tiếp xúc với người bệnh phải đeo khẩu trang y tế đúng cách và giữ khoảng cách khi tiếp xúc.

Quan trọng là tổ chức hệ thống giám sát, phát hiện cách ly ca mắc càng sớm càng tốt vì bệnh lây qua đường hô hấp lây qua ho, hắt hơi bắn nước bọt.

Biểu hiện của bệnh viêm đường hô hấp cấp này như thế nào? Theo ông những trường hợp nào cần đến bệnh viện ngay?

Bệnh cảnh lâm sàng của bệnh viêm đường hô hấp do virus corona mới tương tự như SARS. Cụ thể, bệnh nhân sẽ bị viêm đường hô hấp cấp tính dẫn đến viêm phổi và suy đường thở. Khi 2 phổi tổn thương toàn bộ, bệnh nhân sẽ không có khả năng trao đổi oxy, dẫn đến não bị tổn thương, suy đa tạng và bệnh nhân sẽ tử vong. Nếu không được khống chế tỷ lệ tử vong sẽ cao.

Chưa có thuốc điều trị đặc hiệu với virus corona vì thế việc điều trị vẫn dựa trên phòng bệnh và phát hiện điều trị triệu chứng và biến chứng.

Những người trở về từ thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc hoặc các tỉnh/ thành phố khác của Trung Quốc đang có dịch hoặc có tiếp xúc gần với người mắc bệnh viêm đường hô hấp cấp tính do nCoV trong vòng 14 ngày nếu có dấu hiệu sốt, ho, khó thở, cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn, khám, điều trị kịp thời.

Nam Phương