Bạn sẽ “nạp” bao nhiêu đường trong một chai nước ngọt có ga?

TS Trương Đình Bắc, Phó Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết, tại Việt Nam, trà uống sẵn là loại đồ uống có lượng đường lớn nhất về khối lượng có mức tiêu thụ mạnh nhất, tiếp đến là nước uống có ga. Đồ uống có đường khiến người uống có cảm giác sảng khoái, ăn ngon miệng hơn, lại đa dạng về chủng loại khiến trẻ em, người lớn đều yêu thích. Nhưng đồ uống có đường là thủ phạm gây dư thừa năng lượng, mỡ gây các rối loạn chuyển hòa làm tăng các bệnh không lây nhiễm như béo phì, tăng huyết áp, tim mạch.

"Đồ uống này càng dược ưa thích trong dịp Tết, nhiều gia đình ngày 3 bữa đều cho trẻ uống cùng trong bữa ăn. Trong khi đó, trong 1 ngày, nếu đứa trẻ chỉ uống 1 lon hoặc 1 chai đồ uống có đường thì cũng đã tiêu thụ lượng đường tự do vượt quá ngưỡng khuyến cáo rất nhiều, với khoảng 36gram đường tự do trong mỗi lon nước ngọt”, TS Bắc nói.

Lo ngại về mức tiêu thụ đồ uống có đường, PGS.TS Trương Tuyết Mai, Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia khuyến cáo, theo công bố trên nhãn của nhà sản xuất, 100 ml nước ngọt thì tạo ra 42 kcal. Thế nhưng một lon nước ngọt lại thường được đóng hơn 300ml và hầu hết mọi người đều có tâm lý, đã mở ra thì cố uống, bỏ thì tiếc nên lại uống cố, đồng nghĩa với việc sẽ nạp khoảng 140 kcal. Để uống một lon nước ngọt rất nhanh, nhưng để tiêu thụ được lượng đường này sẽ mất khoảng 60 phút đi bộ.

Tuy nhiên, mọi người dễ bỏ qua bởi việc uống một lon nước ngọt rất dễ, ngon miệng, trong bữa ăn có những người uống cả hơn lon nước vẫn thấy bình thường, không có cảm giác lo sợ bị lên cân như ăn các thực phẩm khác.

Không chỉ mang những mối nguy tiềm ẩn dẫn đến tăng cân, béo phì, tim mạch… mà việc ăn quá nhiều thực phẩm ngọt ngày Tết khiến không ít người phải cấp tốc đi khám ngay đầu năm vì ngỡ bị tiểu đường…

Theo PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng, nguyên trưởng khoa Nhi, bệnh viện Bạch Mai, việc uống nhiều nước ngọt, ăn nhiều đồ ngọt cũng có thể gây tình trạng tiểu đường giả.

Đó là hiện tượng có đường trong nước tiểu nhưng xét nghiệm máu lúc đói thì không phát hiện. Tình trạng này có nguy cơ gặp nhiều trong ngày Tết, không chỉ gặp ở trẻ em, mà cũng xảy ra ở cả người lớn, còn gọi là hiện tượng tiểu đường giả.

Bởi ngày Tết, thực phẩm ngọt đường được rất nhiều người ưa chuộng trong ăn uống. Khi ăn một khối lượng đường rất nhiều trong một thời điểm nhất định thì chuyển hóa đường của cơ thể không đáp ứng nổi, làm tăng đường huyết nhất thời, dẫn đến hiện tượng một số cháu có thể tìm thấy đường trong nước tiếu sau bữa ăn.

“Nếu tìm thấy đường trong nước tiểu sau bữa ăn, điều đó cảnh báo chúng ta rằng chúng ta đã ăn một bữa quá nhiều đường. Nếu cứ duy trì thì không tốt cho cơ thể, lâu dần sẽ khiến từ tiểu đường giả thành tiểu đường thật. Bởi lượng đường trong máu tiếp tục tăng cao khiến cơ thể, tuyến tụy lập tức tiết ra insulin để kéo lượng đường trong máu xuống. Đó là một sinh lý bất bình thường. Tuyến tụy cùng một lúc phải sản xuất quá nhiều insulin đến lúc nó mệt không sản xuất nổi nữa sẽ khiến thành đái tháo đường thật”, TS Dũng cảnh báo.

TS Dũng đưa ra lời khuyên, nếu thấy có hiện tượng khi đi tiểu mà kiến ruồi bâu vào bãi nước tiểu, tốt nhất nên cho người bệnh đi thử đường huyết lúc đói để xác định là tiểu đường giả hay thật. Nếu xét nghiệm máu khi đói mà lượng đường huyết vẫn cao cho thấy tuyến tụy bắt đầu phản ứng kém, lười sản xuất insulin hơn cần có sự tham vấn của bác sĩ để lựa chọn chế độ ăn phù hợp.

“Ăn quá nhiều đường (gồm bánh kẹo, nước ngọt…) trong ngày Tết rất nguy hiểm vì làm hại tuyến tụy. Vì thế, người lớn cần tự điều chỉnh chế độ ăn sao cho phù hợp, không ăn quá nhiều đồ ngọt. Với con trẻ cũng cần sự nhắc nhở, giám sát, tránh trường hợp đường huyết tăng bất thường vì ăn quá nhiều đồ ngọt. Tái diễn hiện tượng này nhiều lần, nhiều ngày sẽ thực sự khiến tuyến tụy mệt mỏi, không còn tiết insulin thì sẽ rất nguy hiểm, vì khi đó là tiểu đường thực sự”, TS Dũng cảnh báo.

Ngày Tết, lượng thức ăn nạp vào đã lớn hơn ngày thường, rồi bánh kẹo, các loại hạt… sẽ khiến bạn dễ bị đầy hơi, rối loạn tiêu hóa. Vì thế, hãy lựa chọn các loại thức uống tốt cho sức khỏe như nước lọc, nước trái cây tươi không đường, các loại chè xanh…

Hồng Hải