11 dấu hiệu bệnh nhân Covid-19 đặc biệt lưu ý để được cấp cứu ngay

Trường hợp mắc Covid-19 nào sẽ được quản lý tại nhà?

Theo hướng dẫn tạm thời về quản lý bệnh nhân Covid-19 tại nhà Bộ Y tế vừa ban hành, để được quản lý tại nhà, bệnh nhân Covid-19 cần thỏa mãn 3 điều kiện sau.

Thứ nhất là người nhiễm không có triệu chứng lâm sàng, hoặc có song ở mức độ nhẹ: như sốt, ho khan, đau họng, nghẹt mũi, mệt mỏi, đau đầu, đau mỏi cơ, tê lưỡi.

Thứ 2, người bệnh không có các dấu hiệu của viêm phổi hoặc thiếu oxy, nhịp thở ≤ 20 lần/phút, SpO2 ≥ 96% khi thở khí trời; không có thở bất thường như thở rên, rút lõm lồng ngực, phập phồng cánh mũi, thở khò khè, thở rít ở thì hít vào.

Thứ 3, cần đáp ứng tối thiểu một trong 2 tiêu chí sau:

- Đã tiêm đủ 2 mũi hoặc một mũi vắc xin phòng Covid-19 sau 14 ngày.

- Có đủ 3 yếu tố sau: Trẻ em trên một tuổi, người lớn < 50 tuổi; không có bệnh nền; không đang mang thai.

Những trường hợp này cũng cần có khả năng tự chăm sóc bản thân như ăn uống, tắm rửa, giặt quần áo, vệ sinh…; có khả năng liên lạc với nhân viên y tế để được theo dõi, giám sát và khi có tình trạng cấp cứu; có khả năng giao tiếp và sẵn có phương tiện liên lạc như điện thoại, máy tính…

Trường hợp người nhiễm COVID-19 không có khả năng tự chăm sóc, gia đình phải có người chăm sóc đáp ứng các tiêu chí của mục a, b ở trên. Nếu người nhiễm không tự chăm sóc, thì gia đình phải có người chăm sóc song cũng phải đáp ứng các tiêu chí trên.

Hướng dẫn F0 tự theo dõi sức khỏe, chế độ ăn uống, sinh hoạt

Cơ sở quản lý người bệnh Covid-19 tại nhà sẽ hướng dẫn người bệnh cách tự theo dõi sức khỏe, chế độ ăn uống, sinh hoạt, cách thực hiện cách ly y tế tại nhà.

Cụ thể:

Người bệnh sẽ được hướng dẫn tự theo dõi sức khỏe và điền thông tin vào phiếu theo dõi sức khỏe, 2 lần/ngày vào sáng và chiều hoặc khi có các dấu hiệu, triệu chứng cần chuyển viện cấp cứu, điều trị.

Người bệnh cần theo dõi các chỉ số về nhịp thở, mạch, nhiệt độ, SpO2 (nếu có thể) và huyết áp (nếu có thể); các triệu chứng: mệt mỏi, ho, ho ra đờm, ớn lạnh/gai rét, viêm kết mạc (mắt đỏ), mất vị giác hoặc khứu giác, tiêu chảy (phân lỏng/đi ngoài); ho ra máu, thở dốc hoặc khó thở, đau tức ngực kéo dài, lơ mơ, không tỉnh táo. Các triệu chứng khác cũng cần lưu ý là đau họng, nhức đầu, chóng mặt, chán ăn, buồn nôn và nôn, đau nhức cơ…

Hướng dẫn này cũng đưa ra 11 dấu hiệu người bệnh cần được xử trí cấp cứu và chuyển viện kịp thời. Khi phát hiện bất cứ một trong các dấu hiệu dưới đây, người bệnh cần phải báo cáo ngay với cơ sở quản lý người nhiễm Covid-19 tại nhà; trạm y tế xã, phường; hoặc trạm y tế lưu động, Trung tâm vận chuyển cấp cứu,…

Cụ thể:

1. Khó thở, thở hụt hơi, hoặc ở trẻ em có dấu hiệu thở bất thường: thở rên, rút lõm lồng ngực, phập phồng cánh mũi, khò khè, thở rít thì hít vào.

2. Nhịp thở

+ Người lớn: nhịp thở ≥ 21 lần/phút.

+ Trẻ từ một đến dưới 5 tuổi: nhịp thở: ≥ 40 lần/phút.

+ Trẻ từ 5 đến dưới 12 tuổi: nhịp thở: ≥ 30 lần/phút.

Lưu ý ở trẻ em: đếm đủ nhịp thở trong một phút khi trẻ nằm yên không khóc.

3. SpO2 ≤ 95% (nếu có thể đo), khi phát hiện bất thường đo lại lần 2 sau 30 giây đến một phút, khi đo yêu cầu giữ yên vị trí đo.

4. Mạch nhanh > 120 nhịp/phút hoặc dưới 50 lần/phút.

5. Huyết áp thấp: huyết áp tối đa < 90 mmHg, huyết áp tối thiểu < 60 mmHg (nếu có thể đo)

6. Đau tức ngực thường xuyên, cảm giác bó thắt ngực, đau tăng khi hít sâu.

7. Thay đổi ý thức: lú lẫn, ngủ rũ, lơ mơ, rất mệt/mệt lả, trẻ quấy khóc, li bì khó đánh thức, co giật.

8. Tím môi, tím đầu móng tay, móng chân, da xanh, môi nhợt, lạnh đầu ngón tay, ngón chân.

9. Không thể uống hoặc bú kém/giảm, ăn kém, nôn (ở trẻ em). Trẻ có biểu hiện hội chứng viêm đa hệ thống: sốt cao, đỏ mắt, môi đỏ, lưỡi dâu tây, ngón tay chân sưng phù nổi hồng ban...

10. Mắc thêm bệnh cấp tính: sốt xuất huyết, tay chân miệng...

11. Bất kỳ tình trạng bất ổn nào của người nhiễm Covid-19 mà thấy cần báo cơ sở y tế.

Về chế độ ăn uống, sinh hoạt; người bệnh nên nghỉ ngơi, vận động thể lực nhẹ (phù hợp với tình trạng sức khỏe); tập thở ít nhất 15 phút mỗi ngày; uống nước thường xuyên, không đợi đến khi khát mới uống nước; không bỏ bữa; tăng cường dinh dưỡng: ăn đầy đủ chất, ăn trái cây, uống nước hoa quả… và suy nghĩ tích cực, duy trì tâm lý thoải mái.

Nhân viên của cơ sở quản lý người bệnh Covid-19 tại nhà có nhiệm vụ đến nhà người bệnh để hỗ trợ trực tiếp khi người bệnh có tình trạng cấp cứu hoặc khi không nhận được báo cáo về tình trạng sức khỏe của người bệnh và không liên lạc được với người bệnh hoặc người chăm sóc.

Đồng thời, họ cũng sẽ là người khám bệnh, kê đơn điều trị tại nhà; lấy mẫu xét nghiệm Covid-19 (cho bệnh nhân vào ngày thứ 14 để chuẩn bị kết thúc thời gian cách ly tại nhà và cho người ở cùng nhà, người chăm sóc, có thể làm PCR hoặc test nhanh kháng nguyên), xử trí cấp cứu, chuyển viện. Theo đó, ngoài kê đơn cấp phát thuốc điều trị ngoại trú, họ cũng sẽ kê đơn, cấp phát thuốc điều trị triệu chứng sốt, ho.

Chẳng hạn, người lớn sốt > 38,5 độ C hoặc đau đầu, đau người nhiều thì uống mỗi lần một viên thuốc hạ sốt như paracetamol 0,5g, có thể lặp lại mỗi 4-6h, ngày không quá 4 viên, uống oresol nếu uống kém/giảm hoặc có thể dùng uống thay nước. Trẻ em nếu sốt > 38,5 độ C cũng uống thuốc hạ sốt như paracetamol liều 10- 15mg/kg/lần, có thể lặp lại mỗi 4-6h, ngày không quá 4 lần.

Nếu sau khi dùng thuốc hạ sốt 2 lần không đỡ, đề nghị thông báo ngay cho cơ sở quản lý người bệnh Covid-19 tại nhà để phối hợp xử lý.