Vụ Vạn Thịnh Phát: Cựu lãnh đạo NHNN TPHCM gây thiệt hại 606.460 tỷ đồng

Liên quan vụ án xảy ra tại SCB, Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và các đơn vị liên quan, có 5 bị cáo bị TAND TPHCM xét xử về tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ.

Các bị cáo gồm: Nguyễn Văn Dũng, Phó giám đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) chi nhánh TPHCM; Võ Văn Thuần, Nguyễn Thị Phi Loan và Phan Tấn Trung (cùng là Phó Chánh thanh tra giám sát Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TPHCM); Nguyễn Tín (Tổ trưởng Tổ giám sát).

Theo hồ sơ vụ án, hành vi của các cá nhân trên liên quan đến 4 tổ giám sát Ngân hàng SCB giai đoạn 2016-2022; việc thẩm định kế hoạch tái cơ cấu SCB 2015-2019 và Đoàn thanh tra SCB năm 2022.

Quá trình điều tra, cơ quan tố tụng xác định, các quy định của pháp luật và Ngân hàng Nhà nước về công tác thanh tra, giám sát đối với SCB sẽ có 4 biện pháp. Tuy nhiên, từ năm 2016 đến tháng 9/2022, Cục II và Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TPHCM đã không triển khai quyết liệt các biện pháp kiểm tra, thanh tra định kỳ, đột xuất đối với SCB.

Hai đơn vị trên chỉ triển khai các biện pháp giám sát an toàn vi mô quy định của pháp luật và biện pháp giám sát qua báo cáo của SCB, thông qua việc thành lập các Tổ giám sát.

Quá trình thực hiện biện pháp giám sát qua báo cáo, khi xét thấy rủi ro, dấu hiệu vi phạm pháp luật, Tổ giám sát đề xuất Lãnh đạo Cục II hoặc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TPHCM kiểm tra/thanh tra đối với SCB.

Trong quá trình giám sát từ năm 2016 đến tháng 9/2022, Tổ giám sát đã có hơn 70 lượt văn bản báo cáo, đề xuất lãnh đạo các cấp về nội dung trên, đề xuất đưa SCB vào diện kiểm soát toàn diện, kiểm soát đặc biệt nhưng không được lãnh đạo thanh tra giám sát Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TPHCMM chấp thuận.

Theo hồ sơ vụ án, 5 bị cáo nêu trên với vai trò là lãnh đạo Cục II, lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TPHCM, lãnh đạo thanh tra giám sát Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TPHCM và Tổ trưởng Tổ giám sát đã ngăn chặn, cản trở việc báo cáo hoặc báo cáo không trung thực các hành vi sai phạm và thực trạng tài chính rất xấu của SCB lên Ngân hàng Nhà nước.

Các bị cáo cũng không kiến nghị Ngân hàng Nhà nước đưa SCB vào diện kiểm soát toàn diện; không kiến nghị Cơ quan thanh tra giám sát Ngân hàng Nhà nước thanh tra pháp nhân SCB để kịp thời xử lý các sai phạm; thu hẹp phạm vi thanh tra không đúng với đề xuất của tổ giám sát, cố ý làm trái với ý kiến chỉ đạo của NHNN và Cơ quan thanh tra giám sát.

Tại cuộc họp ngày 16/2/2022, ông Dũng đã chỉ đạo, kết luận: "Do nguồn nhân lực của thanh tra giám sát có số lượng rất hạn chế, khối lượng công việc rất lớn, thời gian yêu cầu xử lý nhanh chóng. Vì vậy, qua các nội dung nêu trên việc thực hiện thanh tra toàn bộ khách hàng là không thể thực hiện được do đó khi thanh tra cần xác định, lựa chọn khách hàng có trọng tâm…".

Hồ sơ vụ án thể hiện, quá trình thực hiện giám sát, các cá nhân trên đã nhận tiền, quà biếu của SCB vào các dịp lễ, Tết. Theo đó, ông Dũng nhận 400 triệu đồng, 15.000 USD, ông Nguyễn Văn Thuần nhận 1,8 tỷ đồng, ông Phan Tấn Trung nhận 1,1 tỷ đồng, Nguyễn Thị Phi Loan nhận 470 triệu, và Nguyễn Tín nhận 500 triệu đồng.

Theo cáo trạng, những sai phạm trên của ông Dũng và đồng phạm đã để nhóm Trương Mỹ Lan thực hiện hành vi trái pháp luật khiến SCB mất thanh khoản hoàn toàn số tiền 677.286 tỷ đồng.

Trong đó, ông Dũng phải chịu trách nhiệm về thiệt hại số tiền số tiền 606.460 tỷ đồng (nợ gốc là 452.415 tỷ đồng và lãi 154.044 tỷ đồng. Những người còn lại trong nhóm này bị cáo buộc gây thiệt hại cho SCB số tiền từ 216.225 tỷ đồng đến 605.356 tỷ đồng.

Liên quan tới nhóm này, nhà chức trách xác định ông Tô Duy Lâm (nguyên giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TPHCM) không can thiệp, không tham gia chỉnh sửa, phê duyệt nội dung báo cáo của tổ giám sát nên chưa đủ căn cứ xem xét trách nhiệm hình sự.

Tuy nhiên, cơ quan tố tụng cho rằng cần kiến nghị xử lý nghiêm về mặt Đảng và chính quyền đối với ông Lâm về trách nhiệm người đứng đầu để xảy ra sai phạm của cấp dưới.