Vì sao em gái cố nghệ sĩ Vũ Linh được hưởng 15% di sản thừa kế?

Ngày 17/1, TAND TPHCM đã ban hành bản án sơ thẩm vụ tranh chấp di sản thừa kế; yêu cầu hủy quyết định cá biệt và đòi nhà cho ở nhờ giữa bà Võ Thị Hồng Nhung (em ruột của ông Võ Văn Ngoan - cố nghệ sĩ Vũ Linh) và bà Võ Thị Hồng Loan (con gái cố nghệ sĩ Vũ Linh).

Bản án sơ thẩm đã tuyên bà Hồng Loan là con nuôi và là người duy nhất thuộc hàng thừa kế thứ nhất của ông Ngoan, được hưởng 85% di sản, phần còn lại thuộc về bà Nhung.

Theo HĐXX, bà Hồng Loan là con nuôi của cố nghệ sĩ Vũ Linh, thuộc hàng thừa kế thứ nhất, duy nhất, không thuộc trường hợp không có quyền hưởng hay bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản. Bà Nhung là hàng thừa kế thứ hai nên không được hưởng di sản khi hàng thừa kế thứ nhất còn sống.

Theo bản án sơ thẩm, bà Nhung đã phụng dưỡng, chăm sóc mẹ già để cố nghệ sĩ Vũ Linh có thời gian tập trung lo sự nghiệp. Thời điểm cố nghệ sĩ được tặng thưởng nhiều huy chương danh giá, đánh dấu vị trí xã hội trong ngành sân khấu, nguyên đơn không chỉ lo cho mẹ già, quán xuyến gia đình mà còn hỗ trợ ông trong việc chăm sóc, nuôi dạy bà bị đơn.

Bên cạnh đó, khi cố nghệ sĩ Vũ Linh bệnh nặng, bà Nhung thường xuyên ở cạnh chăm sóc, chia sẻ, an ủi, động viên ông.

Thời điểm cố nghệ sĩ Vũ Linh mất, bà Loan thừa nhận gặp khó khăn. Bà Nhung và những người thân khác đã trực tiếp tổ chức, sắp xếp hậu sự cho ông. Mặc dù số tiền dùng để lo ma chay có thể từ tiền phúng viếng, nhưng thời điểm đó không phải là vấn đề tài chính mà trên hết là tình yêu thương, là sự tôn kính của mọi người dành cho ông.

HĐXX cho rằng, cần xem xét công sức của bà Nhung nhằm tạo điều kiện để bà Nhung ổn định cuộc sống.

Tòa áp dụng án lệ 05/2016/AL của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao. Xét yêu cầu nhận toàn bộ tài sản thừa kế của bà Nhung lớn hơn việc xem xét tính công sức, nên được xem xét quyết định trong cùng vụ án.

Căn cứ Khoản 2, Điều 6 Bộ Luật Dân sự quy định: "Trường hợp không thể áp dụng tương tự pháp luật theo quy định tại khoản 1 Điều này thì áp dụng các nguyên tắc cơ bản của pháp luật quy định tại Điều 3 của Bộ luật này, án lệ, lẽ công bằng".

Xét công sức và hoàn cảnh hiện nay của bà Nhung, HĐXX quyết định tính bằng 15% tổng giá trị di sản của cố nghệ sĩ Vũ Linh là không trái pháp luật, là lẽ công bằng.

Cũng theo bản án, tài sản của cố nghệ sĩ Vũ Linh, gồm: nhà và đất tại số 5 Đoàn Thị Điểm, phường 1, quận Phú Nhuận; 3.007 m² đất thuộc thửa đất số 87, 88 tờ bản đồ số 8, phường Linh Đông, TP Thủ Đức và 1 ôtô.

Đối với nhà ở và đất tại số 5 Đoàn Thị Điểm, phường 1, quận Phú Nhuận, đã khai nhận di sản thừa kế và đã cập nhật tên bà Hồng Loan không trái pháp luật nên không cần hủy việc cập nhật sang tên. Gia đình bà Hồng Loan đang cư trú tại nơi thờ cúng cố nghệ sĩ Vũ Linh và ước nguyện của ông Ngoan là làm nhà từ đường nên ưu tiên giữ lại tài sản này.

Đối với quyền sử dụng 3.007 m² đất và ôtô vẫn đang đứng tên cố nghệ sĩ Vũ Linh, những tài sản này có giá trị đủ để đảm bảo việc thi hành án trong trường hợp bà Hồng Loan không có khả năng hoàn tiền cho nguyên đơn.

Do đó, định giá toàn bộ giá trị 3 tài sản của cố nghệ sĩ Vũ Linh để lại tại thời điểm thi hành án.

Bà Hồng Loan có nghĩa vụ hoàn trả cho bà Hồng Nhung 15% tổng giá trị di sản. Sau khi bà Loan thực hiện xong nghĩa vụ hoàn tiền thì được tiến hành thủ tục sang tên quyền sử dụng đất 3.007 m² đất và quyền sở hữu xe.

Trường hợp bị đơn không có khả năng hoàn tiền thì phát mãi quyền sử dụng 3.007 m² đất và xe để thi hành án.