Thứ trưởng Bộ Y tế Trương Quốc Cường vắng mặt phiên xử vụ VN Pharma

Nhiều người thoát tội

11h, Viện kiểm sát công bố cáo trạng tiếp. Cụ thể, bà Tăng Thị Diệu Linh (cán bộ công ty cổ phần dược Trung ương 1) và ông  Đào Văn Đôn (giảng viên Học viện quân y) là những dược sĩ được công ty VN Pharma nhờ viết, chỉnh sửa hồ sơ đăng ký thuốc của công ty Helix Canada để công ty VN Pharma đứng tên nộp hồ sơ đăng ký lưu hành thuốc tại Việt Nam. Trong đó có 7 loại thuốc đã được Cục quản lý dược cấp số đăng ký lưu hành.

Sau đó, thuốc này đều bị Cục quản lý dược thu hồi. Hành vi của những cá nhân trên không liên quan tới hành vi mua bán thuốc nhưng cần làm rõ trách nhiệm trong việc tham gia viết các hồ sơ. Do hết thời hạn điều tra vụ án, cơ quan điều tra tách ra để xem xét, xử lý sau.

Đối với ông Phạm Đình Chương (công chức hải quan chi cục Hải quan sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất) là người đã làm thủ tục thông quan lô thuốc H-Capita, quá trình kiểm tra hồ sơ, Chương không phát hiện được sự việc không đồng nhất giữa các tài liệu trong hồ sơ nhập khẩu. Do thời hạn điều tra vụ án đã hết, cơ quan điều tra đã tách hồ sơ, tiếp tục điều tra làm rõ xử lý sau.

Đối tượng tên Raymundo Y.Mararac và Collin chưa xác định được nhân thân và lai lịch cụ thể, cơ quan điều tra đã tách xử lý sau.

Đối với trách nhiệm của ông Võ Ngọc Hân (phó trưởng phòng tư pháp quận 3), ông Trần Ngọc Khang (trưởng phòng tư pháp quận 10)  và ông Nguyễn Văn Cường (phó trưởng phòng tư pháp quận 10)  là những người đã ký chứng thực các giấy tờ mang tên công ty Helix Canada. Kết quả điều tra xác định các cá nhân trên đã thực hiện nhiệm vụ chứng thực theo đúng quy định của pháp luật, không biết tài liệu chứng thực bị làm giả, nên cơ quan điều tra không đề nghị xử lý trách nhiệm.

Đối với một số nhân viên hành chính của công ty VN Pharma được giao nhiệm vụ làm một số con dấu, những người này đã mang những con dấu trên giao cho phòng hành chính và không biết sử dụng vào mục đích gì nên không đủ căn cứ xử lý hình sự.

Mập mờ nguồn gốc lô thuốc

10h45, Cũng theo công bố cáo trạng, sau khi VN Pharma nhập khẩu gần 9.300 hộp thuốc H-Capita, Cục Quản lý dược phát hiện lô thuốc không đạt chất lượng, xác định lô thuốc này không phải của công ty Helix Canada. Bộ Y tế sau đó thanh tra VN Pharma, niêm phong toàn bộ lô hàng.

Về nguồn gốc lô thuốc H-Capita giả, kết quả điều tra đủ cơ sở xác định: 9.300 hộp thuốc H-Capita do công ty VN Pharma nhập khẩu không có nguồn gốc sản xuất tại Canada. Cụ thể, trên các thùng hàng thuốc H-Capita có dán tem kiểm tra an ninh tại sân bay của Ấn Độ và dán tem vận chuyển từ Ấn Độ về Singapore, phù hợp với văn bản trả lời uỷ thác của Singapore. Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng Bộ Khoa học và Công nghệ xác định, mã số, mã vạch in trên vỏ hộp thuốc H-Capita không được đăng ký bởi quốc gia nào. Kết quả giám định số 795 ngày 27/2/2015, của Viện Khoa học hình sự Bộ Công an đã kết luận giấy chứng nhận lưu hành tự do của thuốc H-Capita và giấy chứng nhận thực hành tốt sản xuất thuốc (GMP) là giả.

Interpol Ấn Độ trả lời, không có thông tin về lô thuốc H-Capita. Cảnh sát Canada trả lời, tại địa chỉ 392 Đại lộ Wilson Toronto, ON M3H 1S9, Canada là một tòa nhà không phải cơ sở kinh doanh, cơ quan chức năng của Canada không cấp mã số giấy phép kinh doanh cho công ty Helix Pharmaceutical Inc.

Về chất lượng của lô thuốc H-Capita, kết luận giám định số 31 ngày 22/4/2015 của Hội đồng giám định Bộ Y tế đã kết luận: “Lô thuốc có nhãn mác thuốc H-Capita 500mg Caplet có chứa 97,5% hoạt chất Capecitabine là thuốc kém chất lượng, không được sử dụng làm thuốc chữa bệnh cho người”.

Kiểm tra các chỉ tiêu về mô tả màu sắc viên thực tế không giống với màu sắc viên theo yêu cầu trong tiêu chuẩn cơ sở, không đạt yêu cầu chất lượng tiêu chuẩn.

Kiểm tra tờ hướng dẫn sử dụng, nhãn vỉ thuốc, nhãn hộp thuốc H-Capita 500mg Caplet có một số chi tiết không đúng với tờ hướng dẫn sử dụng, nhãn vỉ thuốc, nhãn hộp thuốc thiết kế trong hồ sơ đơn hàng nhập khẩu thuốc thành phẩm chưa có số đăng ký đã được Cục quản lý dược phê duyệt.

Cục quản lý dược bị “qua mặt”

10h15, Sau thời gian làm thủ tục, đại diện Viện KSND TPHCM công bố cáo trạng vụ án. Theo cáo trạng công bố tại tòa, theo quy định, các loại thuốc muốn nhập khẩu, lưu hành tại Việt Nam phải có giấy phép nhập khẩu do Cục quản lý dược cấp. Tuy nhiên thuốc H-Capita 500mg Caplet chưa có số đăng ký lưu hành tại Việt Nam.

Để có hồ sơ gửi Cục quản lý dược thẩm định, cấp phép nhập khẩu theo quy định, Nguyễn Minh Hùng đã yêu cầu Võ Mạnh Hùng liên hệ và được Raymundo gửi tài liệu gồm: giấy chứng nhận lưu hành tự do của thuốc H-Capita 500mg Caplet và giấy chứng nhận thực hành tốt sản xuất thuốc do Bộ Y tế Canada cấp cho công ty Helix Pharmaceuticals Inc, có địa chỉ 192 Wilson Ave, Tonronto, Ontario, Canada. Các tài liệu này được gửi từ Philippines cho Cường, có đóng dấu hợp pháp hóa lãnh sự của Đại Sứ quán Việt Nam tại Canada và ký tên tham tán Nguyễn Văn Quyền.

Ngoài 2 giấy phép trên, Raymundo còn gửi cho Cường 1 hộp thuốc mẫu và tờ hướng dẫn sử dụng thuốc gốc để chuyển cho công ty VN Pharma làm hồ sơ xin cấp phép nhập khẩu.

Kết quả xác minh, Cục lãnh sự Bộ Ngoại giao khẳng định: Đại sứ quán Việt Nam tại Canada chỉ có tham tán Nguyễn Văn Quyến, không có tham tán nào tên Nguyễn Văn Quyền. Ông Quyến đã không còn ký các giấy tờ hợp pháp hóa lãnh sự từ tháng 6/2013.

Bộ Ngoại giao cũng có văn bản cho biết Đại sứ quán không hợp thức hóa lãnh sự các giấy tờ nêu trên và ông Nguyễn Văn Quyến cũng khẳng định không ký hợp pháp hóa lãnh sự tài liệu nào cho công ty Helix Canada.

Ngày 30/9/2014, Bộ Ngoại giao có văn bản gửi Cục An ninh chính trị - Bộ Công an trả lời kết quả xác minh tại địa chỉ: 192 Wilson Ave, Tonronto, Ontario, Canada không có công ty Helix Pharmaceuticals Inc, có số, ngày đăng ký kinh doanh như giấy tờ nộp cho Cục quản lý dược.

Theo kết luận giám định của Viện khoa học hình sự, dấu hợp thức hóa lãnh sự và chữ ký của tham tán Đại sứ quán Việt Nam nói trên là giả. Kết quả tương trợ tư pháp, cơ quan chức năng Canada trả lời công ty có tên Helix Canada không đăng ký, hoạt động về dược tại Canada. Đồng thời, cơ quan chức năng Canada không cấp giấy chứng nhận lưu hành tự do của thuốc H-Capita 500mg Caplet và giấy chứng nhận thực hành tốt sản xuất thuốc cho công ty Helix Canada.

10h, Đại diện Viện Kiểm sát bà Nguyễn Quỳnh Lan đề nghị bổ sung tư cách tham gia tố tụng đối với công ty VN Pharma. Theo bà Lan, công ty VN Pharma tham dự phiên tòa vừa là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan vừa là bị hại.

Đại diện Viện kiểm sát cũng nhận định rằng những người vắng mặt không ảnh hưởng tới quá trình xét xử. Nếu quá trình xét xử, HĐXX nhận thấy những người này phải có mặt thì đề nghị triệu tập bổ sung.

Theo HĐXX, trong phiên tòa này tòa không xác định ai là bị hại. Đối với những người vắng mặt thì đã có lời khai tại cơ quan điều tra nên không ảnh hưởng tới quá trình xét xử.

Luật sư bào chữa cho bị cáo Hùng đề nghị triệu tập điều tra viên. Tuy nhiên, HĐXX cho rằng trong quá trình xét xử, nếu cần thiết thì tòa sẽ triệu tập.

"Trong vụ án này, có một số tài liệu đóng dấu mật, tuyệt mật chưa được giải mật. Trong quá trình tố tụng, những người nào sử dụng tài liệu mật phải chú ý, còn ai có tình làm lộ bí mật sẽ bị xử lý theo quy định", ông Phạm Lương Toản chủ tọa phiên tòa nhấn mạnh.

8h40,  phiên tòa bắt đầu do ông Phạm Lương Toản làm chủ tọa.

Để đảm bảo sức khỏe cho các bị cáo, HĐXX quyết định bố trí nhân viên y tế chăm sóc sức khỏe cho các bị cáo.

Tòa triệu tập 9 người trong hội đồng giám định Bộ Y Tế, tuy nhiên chỉ 6 người có mặt tại phiên tòa do 1 người vắng mặt, 2 người ủy quyền. Hội đồng giám định Bộ Y Tế do ông Nguyễn Đăng Lâm làm trưởng nhóm.

Ông Trương Quốc Cường - Thứ trưởng Bộ Y tế vẫn chưa có mặt tại tòa.

8h15, Theo ghi nhận của phóng viên, các bị cáo tại ngoại đều có mặt từ sớm, tuy nhiên phải đối diện với khung hình phạt lên tới tử hình nên các bị cáo tỏ ra căng thẳng, lo lắng. Riêng các bị cáo bị tạm giam được tách ra ngồi phòng riêng.

Ngày 24/9, TAND TPHCM mở phiên tòa xét xử bị cáo Nguyễn Minh Hùng (sinh năm 1978, nguyên Chủ tịch HĐQT công ty cổ phần VN), Võ Mạnh Cường (sinh năm 1978, nguyên giám đốc công ty TNHH thương mại hàng hải quốc tế H &C) cùng 10 đồng phạm về tội buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh có khung hình phạt lên đến tử hình.

Phiên tòa do ông Phạm Lương Toản (chánh tòa Hình sự TAND TPHCM) làm chủ tọa phiên tòa và thẩm phán là bà Đoàn Thị Hương Giang. Đại diện Viện kiểm sát là bà Nguyễn Quỳnh Lan, ông Nguyễn Nhật Tuấn cùng 2 kiểm sát dự khuyết.

Để làm rõ các vấn đề của vụ án, HĐXX quyết định triệu tập 9 thành viên trong hội đồng giám định Bộ Y tế. Công ty VN Pharma, Viện kiểm nghiệm thuốc TPHCM và Cục quản lý dược cũng được triệu tập đến tòa với tư cách là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan. Ngoài ra, tòa án còn triệu tập gần 200 người tham gia tố tụng với tư cách là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan và là người làm chứng.

Theo điểm danh của thư ký phiên tòa tại phiên tòa sáng nay, có rất nhiều người vắng mặt. Trong số đó, ông Trương Quốc Cường (Thứ Trưởng Bộ Y Tế) cũng chưa có mặt.

Những người bị triệu tập có ông Nguyễn Tất Đạt, bà Tăng Thị Diệu Linh và ông Trương Quốc Cường (hiện nay, ông Cường là Thứ trưởng Bộ Y tế và thời điểm vụ án xảy ra vụ án thì ông Cường là Cục trưởng Cục quản lý dược).

Bào chữa cho bị cáo Hùng có luật sư Nguyễn Đình Hưng và luật sư Vũ Thị Kim Ngọc (Đoàn luật sư TP Hà Nội). Bào chữa cho bị cáo Võ Mạnh Cường có luật sư Phạm Quốc Hưng và luật sư Nguyễn Quốc Anh (Đoàn luật sư TPHCM).

Trước phiên tòa, luật sư Nguyễn Đình Hưng cho biết, thân chủ mắc bệnh cao huyết áp từ lúc bị bắt giam để điều tra. Trong lần tiếp xúc gần đây nhất, luật sư thấy ông Hùng gầy, xanh, sức khỏe và trí nhớ giảm sút đáng kể. Tuy nhiên bị cáo Hùng nhận thức rất rõ về sai phạm của mình trong việc làm thủ tục xin cấp phép nhập thuốc. Bị cáo cũng thừa nhận kết quả điều tra của Bộ Công an là thuyết phục, chỉ mong muốn vụ án khép lại, chấp hành hình phạt và sớm về với gia đình.

Theo hồ sơ vụ án, công ty cổ phần VN Pharma được thành lập từ tháng 10/2011 do Nguyễn Minh Hùng làm Chủ tịch HĐQT kiêm tổng giám đốc. Từ năm 2012, Nguyễn Minh Hùng nhận thấy thị trường có nhu cầu về thuốc chữa trị ung thư nên đã bàn với Võ Mạnh Cường nhập khẩu loại thuốc chữa ung thư là H-Capita 500mg về Việt Nam.

Do thiếu một số giấy tờ về tiêu chuẩn thuốc mà phía công ty ở Canada không cung cấp được nên Hùng đã chỉ đạo nhân viên làm giả các giấy tờ nêu trên.

 Kết luận giám định của Bộ Y tế thể hiện lô thuốc H-Capita 500mg nói trên chứa 97% hoạt chất capecitabine, là thuốc không rõ nguồn gốc, kém chất lượng, không được sử dụng làm thuốc chữa bệnh cho người.

Dự kiến phiên tòa kéo dài đến ngày 30/9.

Bài: Xuân Duy

Ảnh: Phạm Nguyễn