Ô tô Trung Quốc có cơ hội "lật ngược thế cờ" trên trường quốc tế

Theo khảo sát mới của Boston Consulting Group - một trong ba công ty tư vấn quản lý lớn nhất thế giới, người tiêu dùng toàn cầu đang có xu hướng nhìn nhận tích cực hơn về các thương hiệu xe Trung Quốc.

Khảo sát được thực hiện vào giữa năm 2025, với sự tham gia của hơn 9.000 chủ ô tô và khách hàng tiềm năng tại 10 quốc gia, ghi nhận sự khác biệt rõ rệt giữa các khu vực về mức độ chấp nhận xe Trung Quốc. Theo đó, chỉ 7% người tiêu dùng tại Mỹ nói rằng họ sẽ cân nhắc mua một chiếc xe sản xuất tại Trung Quốc; tuy nhiên, con số này chỉ phản ánh một phần câu chuyện.

Kết quả khảo sát cho thấy các cơ hội mới đang mở ra khi các hãng xe truyền thống cố gắng cạnh tranh với các thương hiệu non trẻ đến từ Trung Quốc. Theo Hiệp hội Ô tô Trung Quốc (CAAM), nước này đã xuất khẩu 4,95 triệu xe trong 9 tháng đầu năm, tăng 15% so với cùng kỳ 2024.

Brazil nổi lên là thị trường “cởi mở” nhất, với 36% người được hỏi cho biết họ sẵn sàng cân nhắc mua xe Trung Quốc. Đây là thị trường lý tưởng cho sự mở rộng của các hãng Trung Quốc, vì quốc gia này thiếu các thương hiệu nội địa mạnh, yếu tố giá được đặt lên hàng đầu, và cũng không vướng vào căng thẳng địa chính trị như Mỹ.

Các doanh nghiệp ô tô lớn của Trung Quốc, như BYD, Great Wall Motor và Chery, đã xây dựng nhà máy tại Brazil.

Trái lại, châu Âu tỏ ra dè dặt hơn, với 10-20% người được khảo sát cho biết họ sẵn sàng cân nhắc xe Trung Quốc. Đáng chú ý, mức độ quan tâm này đã vượt xa thị phần thực tế của xe Trung Quốc tại châu Âu (chỉ khoảng 4%), cho thấy dư địa tăng trưởng rất lớn.

Tuy nhiên, để tận dụng cơ hội, các hãng xe Trung Quốc phải vượt qua các rào cản địa chính trị, tăng nhận diện thương hiệu và xây dựng hệ thống dịch vụ hậu mãi tin cậy.

BCG cũng ghi nhận một sự chuyển biến văn hoá đáng kể ngay tại Trung Quốc. Trước đây, ô tô nước ngoài được coi là biểu tượng địa vị, nhưng quan điểm này đã thay đổi. Người tiêu dùng Trung Quốc có tính tự hào dân tộc khá cao: hơn 85% người được khảo sát cho biết họ sẽ chọn xe nội địa. Hiện các thương hiệu Trung Quốc chiếm 69% thị phần trong nước và dự kiến tiếp tục tăng.

Bức tranh này trở nên rõ ràng hơn khi đặt trong bối cảnh chuyển dịch toàn cầu sang xe điện. Khảo sát cho thấy 35% người tiêu dùng Mỹ và châu Âu, cùng với 73% người tiêu dùng Trung Quốc có kế hoạch mua xe thuần điện (BEV) trong 5 năm tới.

Các nhà sản xuất Trung Quốc, như BYD, đã sớm định vị mình là nhà cung cấp xe điện với mức giá cạnh tranh ở nhiều phân khúc; điều này giúp họ tăng tốc mở rộng thị trường toàn cầu nhờ khả năng đáp ứng đúng nhu cầu.

Xuất khẩu xe điện của Trung Quốc đang trên đà tăng. Trong 9 tháng đầu năm, Trung Quốc đã xuất khẩu 1,76 triệu xe năng lượng mới (gồm xe thuần điện và xe hybrid sạc điện - PHEV), tăng 89% so với cùng kỳ năm trước. Đà mở rộng này một mặt phản ánh tình trạng dư thừa nguồn cung trong nước, mặt khác thể hiện chiến lược đón đầu nhu cầu xe điện toàn cầu.

Các phát hiện từ khảo sát mang đến cảnh báo quan trọng cho toàn ngành ô tô: khách hàng trẻ ở mọi nơi đều cởi mở hơn nhiều so với các nhóm tuổi lớn hơn đối với xe Trung Quốc. Ở Mỹ và châu Âu, người mua xe mới trung bình ở độ tuổi đầu 50, trong khi tại Trung Quốc là tuổi 35. Khi thế hệ trẻ ở phương Tây bước vào độ tuổi mua xe trong thập kỷ tới, thái độ thị trường có thể thay đổi rất nhanh.

Ngoài ra, sự trung thành đối với thương hiệu đang suy giảm. Ngay cả ở Đức - nơi từng nổi tiếng với mức độ trung thành thương hiệu cao, chỉ có khoảng một nửa người được hỏi cho biết sẽ tiếp tục gắn bó với thương hiệu ô tô đang dùng. Tại Trung Quốc, tỷ lệ này chỉ 10%, cho thấy giá cả và trang bị quan trọng hơn logo gắn trên lưới tản nhiệt.

Các hãng xe Trung Quốc đang thực hiện chiến lược dài hạn, xây dựng hạ tầng, học hỏi từ các thị trường mới nổi và chờ đợi dịch chuyển nhân khẩu học. Dựa trên khảo sát này, có thể thấy việc Trung Quốc lật ngược thế cờ có vẻ như chỉ còn là vấn đề thời gian; câu hỏi duy nhất là liệu các hãng xe truyền thống có kịp thích ứng hay không.