Nở rộ mô hình chấm điểm lái xe ở Hàn Quốc, có một vấn đề gây lo ngại

Tmap, ứng dụng chỉ đường được sử dụng rộng rãi nhất tại quốc gia này, khẳng định rằng hệ thống “Chấm điểm lái xe” của họ đã giúp ngăn chặn 31.366 vụ tai nạn trong thời gian từ năm 2018 đến năm 2020.

Con số này dựa trên một mô hình nội bộ, so sánh tỷ lệ tai nạn của những người lái xe có điểm cao và điểm thấp. Mặc dù chưa được kiểm chứng độc lập, nhưng nó cho thấy việc biến an toàn giao thông thành một trò chơi được hình thành ở Hàn Quốc như thế nào.

Theo tờ Korea Herald, công thức rất đơn giản: điện thoại có cài ứng dụng sẽ theo dõi dữ liệu về khả năng tăng tốc, phanh, ôm cua và tốc độ. Lái xe càng mượt mà, điểm số càng cao. Những điểm số này được quy đổi thành các đặc quyền như giảm giá bảo hiểm hoặc phiếu quà tặng. Vào cuối năm 2024, Tmap đã ghi nhận 19 triệu người tham gia, với hơn 10 triệu người nhận được phần thưởng.

Các đối thủ cũng nhanh chóng làm theo. Ứng dụng Kakao Map đã triển khai hệ thống riêng vào năm 2022, Naver Map vào năm 2024, và thậm chí cả nền tảng cho thuê xe Socar cũng tham gia.

Không giống như hầu hết các quốc gia khác, những điểm số này được công khai, tích hợp vào các ứng dụng mà người Hàn Quốc sử dụng hàng ngày và được xếp hạng so với các tài xế khác để mọi người đều có thể biết được thứ hạng của mình.

“Đây là một trong số ít các cuộc thi mà mọi người đều được hưởng lợi khi điểm số tăng lên. Lái xe an toàn hơn giúp giảm nguy cơ tai nạn, các công ty bảo hiểm tiết kiệm chi phí bồi thường và tài xế tiết kiệm tiền. Đây là một sự kết hợp lợi ích hiếm có”, ông Chun Ji-yeon đến từ  Viện nghiên cứu bảo hiểm Hàn Quốc cho biết.

Cũng như tất cả các công nghệ xe kết nối, an toàn đi kèm với một cảnh báo nghiêm trọng: quyền riêng tư. Việc thu thập và chia sẻ dữ liệu hành vi lái xe không chỉ có ở Hàn Quốc.

Tại Mỹ, các công ty như LexisNexis và các nhà sản xuất ô tô như GM đã vướng vào các vụ kiện tụng về cách chia sẻ dữ liệu lái xe được thu thập thông qua các ứng dụng tương tự với các công ty bảo hiểm. Người ta cảnh báo rằng việc theo dõi điểm số tự nguyện có thể nhanh chóng chuyển thành một hệ thống giám sát rộng hơn với rất ít biện pháp bảo vệ.

Việc cải thiện an toàn giao thông là một mục tiêu chung, và việc lái xe theo mô hình trò chơi dường như đang thúc đẩy người lái xe hướng tới những thói quen tốt hơn. Tuy nhiên, cái giá phải trả cho sự tiến bộ đó, việc chuyển giao dữ liệu có khả năng nhạy cảm, vẫn là một câu hỏi chưa có lời đáp.

Thử nghiệm của Hàn Quốc một mặt cho thấy tiềm năng áp dụng phương pháp khích lệ thay vì xử phạt, nhưng mặt khác cũng cho thấy những rủi ro khi để bảng điểm giám sát chặt chẽ hơn mức mọi người nhận thức được.