Những ưu, nhược điểm thường bị "giấu nhẹm" của ô tô điện

Nhật Minh

(Dân trí) - Thế giới đã có một thập kỷ để làm quen với ô tô điện, và chừng đó thời gian đủ để có thể chỉ ra chi tiết những ưu, nhược điểm của loại xe này.

Không cần làm nóng động cơ điện

Nước nóng lên khá nhanh, nhưng dầu cần nhiều thời gian hơn, và chính điều đó tạo nên ưu điểm của xe điện so với xe xăng. Động cơ đốt trong thường cần 15 phút để đạt nhiệt độ hoạt động lý tưởng. Trong khi đó, với ô tô điện, mọi thứ sẽ sẵn sàng ngay khi bạn mở cửa xe.

Trừ khi bạn lái một chiếc Tesla Model S Plaid và muốn bật chế độ Drag Strip. Tùy thuộc vào nhiệt độ ngoài trời, xe có thể cần khoảng 10 phút để chuẩn bị sẵn sàng bộ pin cho bạn bắt đầu cuộc đua tốc độ.

Xe điện "bốc" hơn xe xăng

Động cơ điện có cấu tạo đơn giản hơn nhiều so với động cơ đốt trong, nên ô tô điện có thể đạt mô-men xoắn cực đại ngay từ khi khởi động, dẫn đến khả năng tăng tốc tức thì; và mô-men xoắn cực đại được duy trì cho đến khi động cơ đạt số vòng quay nhất định rồi mới giảm dần. Trong khi đó, động cơ đốt trong truyền thống cần nhiều thời gian hơn, do sức kéo tăng dần theo vòng tua động cơ và sau khi đạt đỉnh sẽ giảm dần.

Những ưu, nhược điểm thường bị giấu nhẹm của ô tô điện - 1

Mẫu Kia EV6 GT có khả năng tăng tốc 0-100km/h chỉ trong 3,5 giây (Ảnh: Kia).

Một yếu tố nữa ảnh hưởng tới khả năng tăng tốc của xe là cấu tạo hệ truyền động.

Ở động cơ đốt trong, sức mạnh được truyền qua hộp số với nhiều cấp số, đến trục khủyu, vi sai, rồi mới tới trục dẫn động. Mỗi bước truyền động đều hao tổn năng lượng do ma sát của các bánh răng, bộ phận cơ khí… 

Trong khi đó, hệ dẫn động của ô tô điện có cấu tạo đơn giản hơn, tránh được việc thất thoát năng lượng. Xe điện không có trục khủyu, vi sai, không cần sang số khi khởi hành nên các bánh xe nhận được mô-men xoắn tức thời rất cao.

"Bốc" hơn vừa là ưu điểm nhưng cũng vừa là nhược điểm của ô tô điện. Nếu không kiểm soát tốt chân ga và chưa quen lái xe điện, bạn rất dễ gây tai nạn vì một cú đạp nhẹ ga khiến xe vọt nhanh hơn bạn nghĩ.

Không có tiếng động cơ

Đặc điểm này mang lại cả ưu điểm và nhược điểm cho xe điện. Việc không có tiếng động cơ khiến nhiều người cho rằng lái xe điện rất tẻ nhạt. Tuy nhiên, trừ khi bạn lái những chiếc xe động cơ đốt trong tính năng vận hành cao, ngày nay hầu hết ô tô chỉ dùng động cơ 4 xy-lanh, âm thanh không có gì thú vị. Trong khi đó, việc loại bỏ hoàn toàn tiếng động cơ giúp ô tô điện mang lại cảm giác thư thái, dễ chịu cho người dùng, ngay cả với xe nhỏ, điều chỉ có thể tìm được ở phân khúc cao cấp nếu là xe động cơ đốt trong.

Tuy nhiên, chính vì thiếu cảm giác về âm thanh nên người cầm lái có xu hướng chạy xe nhanh hơn so với nhu cầu thực tế, có thể gây nguy hiểm

Ô tô điện được ưu tiên "chỗ đỗ"

Ô tô điện có thể đỗ chung chỗ với xe động cơ đốt trong, nhưng không có chuyện ngược lại. Hầu hết các bãi đỗ xe đều có chỗ dành riêng cho ô tô điện sạc pin và có chính sách phạt xe động cơ đốt trong đỗ tranh chỗ.

Những ưu, nhược điểm thường bị giấu nhẹm của ô tô điện - 2

Một số trạm sạc xe điện VinFast được lắp bộ khóa cấm đỗ xe để hạn chế tình trạng xe xăng/dầu đỗ vào điểm sạc dành riêng cho ô tô điện (Ảnh: TGPT).

Thông thường, trụ sạc pin ô tô điện thường được bố trí ở gần lối ra vào các bãi đỗ, vì lý do phòng cháy chữa cháy. Ở nhiều nơi, chỉ có xe dành cho người khuyết tật được ưu tiên hơn xe điện. 

Ngoài lý do phòng cháy chữa cháy, các bãi đỗ xe muốn thu hút ô tô điện, để thu thêm phí, nên có xu hướng bố trí trụ sạc ở vị trí đẹp - gần lối ra vào, sáng sủa,...

Nỗi lo tìm chỗ sạc

Ô tô điện đời mới có thể di chuyển xa hơn và sạc pin nhanh hơn nhiều so với cách đây một thập kỷ, nhưng các nhà sản xuất ô tô vẫn có xu hướng "thiếu trung thực" về phạm vi hoạt động của xe và tốc độ sạc. Đúng là ô tô động cơ đốt trong cũng tiêu hao nhiều năng lượng hơn trong điều kiện thời tiết lạnh giá. Nếu bạn bật đèn, dùng cần gạt nước liên tục, bật sưởi ghế và điều hòa cùng lúc suốt một chặng đường dài thì xe sẽ nhanh hết xăng. Nhưng vấn đề với xe điện sẽ nghiêm trọng hơn, vì tìm trạm xăng vẫn dễ hơn tìm chỗ sạc pin.

Các nhà sản xuất ô tô điện đều khuyến cáo rằng để kéo dài tuổi thọ pin, không nên dùng cạn và chỉ nên sạc đến 80%. Như vậy, người dùng xe điện sẽ bắt đầu phải lo tìm chỗ sạc khi đồng hồ báo xe còn chạy được khoảng 50km. Trừ đầu trừ đuôi, thực tế là hầu hết các mẫu ô tô chỉ có khả năng di chuyển khoảng 240km sau mỗi lần sạc, tức là chỉ ngang một số mẫu xe máy.

Những ưu, nhược điểm thường bị giấu nhẹm của ô tô điện - 3

Sạc pin vẫn là một trong những mối quan tâm lớn nhất của người mua ô tô điện (Ảnh: Bloomberg).

Thời gian sạc chưa đến 20 phút mà các nhà sản xuất ô tô điện vẫn quảng cáo chỉ có thể đạt được khi bạn sạc pin từ mốc 10% lên 80%, chứ không phải là sạc đầy một bộ pin cạn. Và vấn đề tiếp theo là không phải chỗ nào cũng sẵn trụ sạc nhanh. Trong khi đó, với lịch sử phát triển cả trăm năm, mạng lưới trạm xăng rất sẵn.

Nỗi lo chai pin

Khi mua ô tô điện, bạn hãy chuẩn bị tinh thần cho việc sau 10 năm, quãng đường 563km mà xe có thể chạy sau mỗi lần sạc đầy sẽ giảm một nửa, và nếu muốn trở lại con số ban đầu, bạn có thể phải tốn cỡ 22.000 USD (gần 500 triệu đồng). Những chiếc Nissan Leaf khi mới mua có thể chạy được 160km sau mỗi lần sạc đầy pin, nhưng giờ đây chỉ còn chạy được 80km. Vậy là thời gian chờ đợi và chi phí sạc pin không giảm, nhưng bạn lại chỉ đi được 80km.

Tập lái với một bàn đạp

Với ô tô động cơ đốt trong truyền thống, nếu muốn dừng xe thì tài xế phải đạp phanh, phần năng lượng bị chuyển hóa thành nhiệt năng khi lực ma sát do đĩa phanh và má phanh tạo ra để dừng chuyển động quay của bánh xe là hao phí. Với ô tô điện, phanh đĩa thủy lực chỉ trang bị là bổ sung, dùng trong các trường hợp cần phanh dừng khẩn cấp, còn bình thường, xe chủ yếu dùng hệ thống phanh tái tạo năng lượng.

Khi tài xế nhấn bàn đạp, ô tô điện vẫn tăng tốc như bình thường như xe xăng, nhưng nhả chân ra, thay vì siết lại từ từ, ô tô điện sẽ lập tức giảm tốc. Do đó, tài xế buộc phải làm quen với việc chỉ dùng một bàn đạp. Việc này có thể gây lúng túng, dễ dẫn tới tai nạn trong thời gian đầu sử dụng ô tô điện.

Không phải tất cả ô tô điện đều "bốc"

Nói tới Ford Mustang, ai cũng nghĩ ngay tới tốc độ, nhưng thực tế là nhiều chiếc được trang bị động cơ 6 xy-lanh cần tới 15 giây để đạt tốc độ 96km/h và ngay cả một số xe được trang bị động cơ V8 cũng khá vất vả mới đạt được thời gian dưới 10 giây. "Hiệu ứng" Tesla cũng tương tự. Nhiều người nghĩ xe điện nào cũng giống Tesla.

Trên thực tế, đúng là ô tô điện nhìn chung "bốc" hơn xe xăng, nhưng không phải tất cả.

Chiếc VW ID.4 phiên bản tiêu chuẩn đang được bán ở châu Âu có công suất 148 mã lực và cần 10,9 giây để tăng tốc lên 100km/h, trong khi mẫu Peugeot e-308 mất 9 giây. Kia cũng cho biết mẫu EV9 cần 9 giây để tăng tốc lên 100km/h. 

Bạn có biết thêm ưu, nhược điểm nào khác của ô tô điện không? Hãy để lại ý kiến ở ô Bình luận bên dưới.

Thông tin doanh nghiệp - sản phẩm