"Công chức rất vui khi được bỏ thi nâng ngạch, không phải tập sự 1 năm"

Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà nêu vấn đề này tại tổ thảo luận của Quốc hội về dự thảo Luật Cán bộ, công chức sửa đổi chiều 7/5.

Ngạch công chức vẫn là công cụ phân định thứ bậc cán bộ

Bộ trưởng khái quát, quy định về cán bộ, công chức lần này được đổi mới một cách căn bản, đồng bộ, toàn diện. Ban soạn thảo dự luật đã thiết kế để xác lập vị trí việc làm là trung tâm, cốt lõi, quyết định nhiều vấn đề từ tuyển dụng, sử dụng, quản lý, đào tạo, bồi dưỡng cho đến bổ nhiệm, kỷ luật, khen thưởng với cán bộ, công chức.

Về việc giữ ngạch công chức khi đã chuyển phương thức vận hành hệ thống công vụ sang cơ chế xác định vị trí việc làm, Bộ trưởng giải thích: "Ngạch công chức có thể coi như công cụ kỹ thuật quan trọng để phân định thứ bậc nhân sự hiện nay, nếu bỏ ngay sẽ có khó khăn, khúc mắc".

Người đứng đầu ngành Nội vụ cũng đề cập, lộ trình thực hiện cải cách tiền lương vẫn còn một chặng đường nữa mới hoàn thành. Nếu bỏ ngạch công chức mà chưa đủ điều kiện để chuyển đổi thì việc thiết kế cơ chế, chính sách cũng rất phức tạp, khó xoay. 

Như vậy, dự luật quy định công chức được tuyển dụng theo vị trí việc làm, sẽ bổ nhiệm vào ngạch tương ứng.

Bên cạnh đó, Bộ trưởng Nội vụ đề cập việc dự luật bỏ quy định tập sự 1 năm khi tuyển dụng công chức.

"Bỏ thi nâng ngạch thì chắn hẳn các cán bộ, công chức đều rất vui. Đồng thời, không còn phải tập sự cũng là điều hợp lý mà nhân sự ở khu vực nhà nước mong chờ lâu nay", Bộ trưởng nhấn mạnh.

Cơ chế thu hút và trọng dụng người có tài năng, khuyến khích cán bộ năng động, sáng tạo, dám đột phá vì lợi ích chung cũng là điểm mới được Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà giới thiệu.

Trước đây, nội dung này chỉ được quy định trong nghị định. Nay trong quá trình sửa luật Cán bộ, công chức, Bộ Nội vụ cố gắng đưa vào một số vấn đề mang tính nguyên tắc.

Bộ trưởng phân tích, Nghị định 179 đã có những quy định khá mạnh về cơ chế chính sách đặc biệt nhưng vẫn chưa đủ sức hấp dẫn trong thu hút, trọng dụng người có tài năng. Việc đưa những nguyên tắc đột phá vào luật này, theo đó, để mở hướng xây dựng nghị định mới với quy định về cơ chế chính sách đặc biệt tương ứng.

Đánh giá công chức theo KPI

Điểm đáng lưu ý nữa, theo Bộ trưởng Bộ Nội vụ, là các quy định nhằm loại bỏ tư duy, cơ chế "biên chế suốt đời", chấm dứt tình trạng hệ thống công vụ "có vào mà không có ra".

Để xóa tư duy cố hữu đó, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà đề cập hai công cụ quan trọng. Đầu tiên phải đánh giá cán bộ, công chức trên cơ sở vị trí việc làm bằng cách sử dụng tối đa công nghệ thông tin.

Thứ hai, cần thiết phải sử dụng cơ chế hợp đồng, như hợp đồng chuyên gia, hay một số vị trí việc làm khác. Đây cũng là xu thế công vụ của nhiều nước tiên tiến trên thế giới.

Bộ trưởng kể, khi cơ quan soạn thảo dự luật báo cáo Chính phủ về việc bổ sung cơ chế hợp đồng ngoài cơ chế bổ nhiệm áp dụng trong khu vực công, có những ý kiến bày tỏ băn khoăn. Song sau khi nghe giải trình, Chính phủ đã đánh giá là thỏa đáng, thống nhất quan điểm.

"Trong xu thế chung, không còn mấy nước bố trí "biên chế cứng" như Việt Nam. Lần này, chúng ta mở ra cơ chế chủ động, linh hoạt trong sử dụng, tuyển dụng, quản lý, không duy trì biên chế suốt đời nữa", Bộ trưởng nhấn mạnh.

Về đánh giá cán bộ, công chức, dự thảo luật lần này cũng có sự thay đổi mạnh mẽ với việc đưa ra 4 mức. Sau khi luật được thông qua, Chính phủ sẽ ban hành nghị định riêng, sẽ ứng dụng tối đa công nghệ số vào việc "chấm điểm", đánh giá.

"Trên cơ sở vị trí việc làm, dựa vào KPI, đến cuối năm cơ quan sử dụng sẽ thống kê được tất cả cán bộ, công chức làm được gì, tạo ra bao nhiêu sản phẩm làm thước đo, xếp hạng từng nhân sự", vị tư lệnh ngành Nội vụ lý giải.