Theo chân những người dầm mình, ngâm nước cào hến ở sông Trường Giang

Khoảng 5h, khi mọi người còn đang chìm trong giấc ngủ, nhóm thợ cào hến của ông Phạm Văn Bảo (56 tuổi, trú TP Tam Kỳ, Quảng Nam) lại bắt đầu một ngày đi khắp sông Trường Giang để cào hến.

Theo chân những người dầm mình, ngâm nước cào hến ở sông Trường Giang - 2

Đã có hơn 20 năm gắn bó với nghề này, ông Bảo nhớ rõ từng khúc nông sâu, từng đoạn quanh co của sông; nhớ luôn thời điểm con nước lớn, nước ròng để ngâm mình bắt hến.

Theo chân những người dầm mình, ngâm nước cào hến ở sông Trường Giang - 3

Đôi tay của ông đã chai sần vì ngâm nước cào hến lâu ngày. Chân cũng chẳng còn vẹn nguyên với chằng chịt những vết xước, vết sẹo. Hiện nay ông vẫn gắn bó với nghề, như một phần của cuộc đời mình.

Theo chân những người dầm mình, ngâm nước cào hến ở sông Trường Giang - 4

Ông Bảo chia sẻ, mùa này, thay vì ngược lên trên, ông lại xuôi theo dòng Trường Giang ra ngoài phía huyện Thăng Bình. Vì nơi đây có nhiều đoạn sông hẹp, nhiều rớ nên ghe cào hến ít chạy vào, chỉ có cào thủ công. Nhờ đó mà hến cũng có kha khá so với các đoạn khác.

Theo chân những người dầm mình, ngâm nước cào hến ở sông Trường Giang - 5

"Những người làm nghề như tôi không cào hến ở một dòng sông mà thường đi nhiều nơi khác nhau, thậm chí sang cả những huyện khác. Cái nghề này vất vả, cơ cực lắm, nhưng vẫn phải làm, tất cả vì miếng cơm manh áo", ông Bảo chia sẻ.

Theo chân những người dầm mình, ngâm nước cào hến ở sông Trường Giang - 6

Ông Bảo chia sẻ thêm, đồ nghề đề cào hến cũng chỉ có chiếc rổ nhựa, chiếc cào và bao. Chiếc cào được làm bằng khung sắt có gắn lưới, phía trên là thanh tre dài làm tay cầm. Miệng chiếc cào có những thanh sắt nhọn giúp cào sâu xuống bùn cát dưới sông.

Theo chân những người dầm mình, ngâm nước cào hến ở sông Trường Giang - 7

"Nghề này đi theo con nước. Phải đúng thời điểm nước xuống, hến nổi mới cào bắt được. Nước lớn, hến lặn dưới cát, cào vừa vất vả, vừa không được bao nhiêu. Trung bình mỗi ngày kiếm cũng được 500.000 - 700.000 đồng. Nhưng đổi lại, tay chân nhăn nhúm vì ngâm nước lâu ngày", ông Bảo nói.

Theo chân những người dầm mình, ngâm nước cào hến ở sông Trường Giang - 8

Để bắt được những con hến nằm sâu dưới lòng đất, người thợ cào phải ngâm mình dưới nước, đôi tay nắm chắc cán cào, dùng lực ghì mạnh xuống đáy sông, cùng nhịp đôi chân lùi về phía sau.

Theo chân những người dầm mình, ngâm nước cào hến ở sông Trường Giang - 9

Rồi sau đó gồng mình đứng dậy từ từ kéo chiếc cào từ đáy sâu cùng nhiều bùn, cát và rác thải lên lập lờ mặt nước. Không nghỉ tay, người thợ phải nhanh nhẹn, thuần thục sóc lên sóc xuống, đãi, lọc lấy những con ốc, hến.

Theo chân những người dầm mình, ngâm nước cào hến ở sông Trường Giang - 10

"Nghề này là nghề đi thụt lùi. Nói thế để dễ hình dung về cách cào hến. Chẳng có gì đặc biệt hết, dùng sợi dây cột sào vào lưng, rồi dùng tay để điều khiển vợt cào sâu hay cạn dưới bùn đất, cứ thế mà bước thụt lùi", anh Tâm chia sẻ.

Theo chân những người dầm mình, ngâm nước cào hến ở sông Trường Giang - 11

Anh Tâm nói thêm: "Trung bình một ngày tôi có thể cào được 120 kg hến, bán ra với giá 35.000 đồng/thúng (8 kg), kiếm được khoảng nửa triệu đồng".

Theo chân những người dầm mình, ngâm nước cào hến ở sông Trường Giang - 12

Còn anh Nguyễn Tiến (34 tuổi) cho biết, làm nghề này đồng nghĩa là đang đánh cược với thủy thần. Lội nước lâu, bị chuột rút luôn là điều ám ảnh đối với người làm nghề cào hến.

Theo chân những người dầm mình, ngâm nước cào hến ở sông Trường Giang - 13

Điều sợ nhất với người theo nghề này là giẫm phải vỏ hến, vỏ ốc găm vào chân tứa máu ra. Hôm sau xuống nước chỗ vết thương ấy rát không chịu được. Nhiều người bị mưng mủ, tấy đỏ phải nghỉ ở nhà một thời gian dài.

Theo chân những người dầm mình, ngâm nước cào hến ở sông Trường Giang - 14

Rồi những bệnh ngoài da khi phải ngâm cả thân mình dưới sông vài tiếng đồng hồ, trong làng đã có nhiều người, phải bỏ nghề vì các bệnh về xương khớp.

Theo chân những người dầm mình, ngâm nước cào hến ở sông Trường Giang - 15

"Một ngày tôi cào cũng được hơn 100kg hến, cào ở cửa sông nên hến thường nhỏ, với giá 35.000 đồng/thúng. Một ngày cào từ 6h sáng đến 3h chiều, tôi thu cũng được hơn 500.000 đồng", anh Tiến chia sẻ.

Theo chân những người dầm mình, ngâm nước cào hến ở sông Trường Giang - 16

Sau mỗi buổi cào, trước khi mang hến về bán cho thương lái, mỗi người phải sàng sẩy cho sạch đất, sỏi, rong rêu rồi lọc phân loại ốc, hến thành những loại riêng.

Theo chân những người dầm mình, ngâm nước cào hến ở sông Trường Giang - 17

Công việc này nhìn thấy đơn giản, nhưng tốn rất nhiều thời gian và công sức do lượng bùn bám trên vỏ hến, phải vừa sàng, vừa rửa mới đủ sạch.

Theo chân những người dầm mình, ngâm nước cào hến ở sông Trường Giang - 18

Nhặt, đãi đến chiều, các thợ cào kiếm được lưng chừng bao hến, rồi vội vác bao lên đường. Điểm đến là các lò chế biến hến nằm ven sông. Chủ lò cân hến, rồi phân loại để có mức trả công phù hợp.

Theo chân những người dầm mình, ngâm nước cào hến ở sông Trường Giang - 19

Một thương lái thu mua hến tại TP Tam Kỳ cho biết, nếu gặp mối lớn, lò có thể thu mua được hơn 4 tạ hến trong ngày. Thời điểm này là đầu mùa, giá hến dao động trong khoảng 35.000 - 50.000 đồng/thúng. Một ngày một người có thể kiếm được từ 500.000 - 1.000.000 đồng.