(Dân trí) - Cuối năm, công nhân mất việc, mất thu nhập nhưng tiền vẫn phải tiêu, khả năng phải vay nợ rất lớn, tạo cơ hội cho các băng nhóm "tín dụng đen" tấn công.
Chặn "tín dụng đen" tấn công công nhân mất việc dịp Tết
Cuối năm, công nhân mất việc, mất thu nhập nhưng tiền vẫn phải tiêu, khả năng vay nợ là rất lớn, tạo cơ hội cho các băng nhóm "tín dụng đen" tấn công.
Công ty phải ngắt điện thoại vì cuộc gọi "khủng bố"
Đầu tháng 11, Công an Tây Ninh bắt quả tang Trà Văn Bí chạy ô tô đến tận cổng một công ty đông công nhân để dụ dỗ công nhân vay tiền với lãi suất 10%/tháng (tương đương 120%/năm).
Khám xét xe của Bí, công an phát hiện gần 200 thẻ ATM nhận lương, hơn 100 giấy chứng minh nhân dân, căn cước công dân và 3 sổ bảo hiểm xã hội. Đây là những giấy tờ mà công nhân thế chấp để vay tiền của Bí.
Theo công an, thời điểm cuối năm, nhu cầu vay tiêu dùng của người dân, nhất là công nhân tăng cao, hoạt động tín dụng đen càng phức tạp.
Nguy hiểm hơn, với lãi suất cao, người dân vay tín dụng đen thường khó có khả năng trả hết nợ. Khi người vay trốn tránh, các đối tượng cho vay đòi nợ bằng cách liên tục gọi điện, nhắn tin đe dọa người vay và người thân, bạn bè, đồng nghiệp của họ.
Thậm chí, đối tượng còn cắt ghép hình ảnh, vu khống, phát tán thông tin cá nhân của người vay và người thân của họ trên mạng xã hội với lời lẽ xúc phạm, bôi nhọ nhằm gây áp lực buộc người vay phải trả tiền.
Những tháng cuối năm 2022, Công an TPHCM và các tỉnh phía Nam đã triệt phá, bắt giữ hàng loạt đường dây cho vay lãi nặng, đòi nợ bằng hình thức gọi điện đe dọa, khủng bố, cắt ghép hình ảnh vu khống, bôi xấu…
Anh Trung (SN 1991) ở miền Trung vào quận Bình Tân, TPHCM làm công nhân một công ty cơ khí nhỏ từ năm 2020. Đợt giãn cách năm 2021, Trung mắc kẹt tại phòng trọ. Suốt 4 tháng thất nghiệp, tiền tích lũy cạn kiệt rồi lại mắc Covid-19, Trung đành liều vay 15 triệu đồng qua app (ứng dụng) để tiêu.
Không ngờ, gần 1 năm sau, khi thành phố mở cửa trở lại, Trung đi làm trả nợ suốt 10 tháng mà không hết vì lãi suất quá cao. Chịu hết nổi, tháng 9, Trung bỏ việc về quê trốn nợ. Từ đó, các số điện thoại người quen trong danh bạ của Trung liên tục bị khủng bố đòi nợ, Trung không dám gặp người thân vì quá xấu hổ.
Chị H. (trưởng phòng hành chính một doanh nghiệp may mặc có khoảng 5.000 công nhân ở TPHCM) chia sẻ: "Nhiều công nhân công ty vay tiền rồi không có khả năng trả. Các đối tượng liên tục gọi điện đến đòi nợ, chửi bới, vu không ban giám đốc công ty bao che, hăm dọa hành hung… rất phiền hà. Có lúc, công ty phải ngắt cả đường dây điện thoại vì không thể chịu nổi!".
Trong một buổi tiếp xúc cử tri vào cuối tháng 11, Chủ tịch UBND TPHCM Phan Văn Mãi nhìn nhận "tín dụng đen" là vấn đề khó khăn, gây bức xúc cho người dân. Hoạt động đòi nợ của các đối tượng này không chỉ gây phiền hà cho người dân mà cả cán bộ cơ quan nhà nước cũng bị các đối tượng "tín dụng đen" gọi điện hăm dọa, khủng bố đòi nợ.
Công nhân mất việc là "mồi ngon" của "tín dụng đen"
Phát biểu tại kỳ họp HĐND TPHCM lần thứ 8, khóa X, bà Trần Kim Yến, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TPHCM cho biết đã ghi nhận rất nhiều phàn nàn của cử tri thành phố về vấn nạn "tín dụng đen". Theo bà, tình hình tội phạm cho vay lãi nặng, đòi nợ thuê hoành hành khiến người dân bất an, lo sợ...
Chủ tịch UBND TPHCM Phan Văn Mãi nhìn nhận "tín dụng đen" là vấn đề khó khăn, gây bức xúc cho người dân (Ảnh: Hữu Khoa).
Bà Trần Kim Yến cũng dự báo vấn nạn này sẽ còn phức tạp hơn trong khoảng thời gian từ nay cho đến Tết bởi đây là thời điểm người dân có nhu cầu chi tiêu cao trong năm, đặc biệt là trong tình cảnh công nhân mất việc nhiều.
Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TPHCM đề nghị: "Người dân mong muốn các lực lượng chức năng quyết liệt hơn nữa để đảm bảo đời sống bình yên cho người dân, nhất là người nghèo, khó khăn".
Chia sẻ tại hội nghị công bố chương trình chăm lo tết 2023 cho công nhân, Phó Chủ tịch thường trực Liên đoàn Lao động TPHCM Trần Đoàn Trung cũng bày tỏ lo lắng về vấn nạn này khi số lượng công nhân mất việc tăng cao.
Theo ông, khi công nhân mất việc, mất thu nhập thì nhu cầu vay tiền để chi tiêu càng cao. Khi đó, họ sẽ là "mồi ngon" cho những băng nhóm, đường dây cho vay lãi nặng. Khi không còn khả năng chi trả, họ sẽ trở thành nạn nhân của những băng nhóm đòi nợ thuê với các thủ đoạn khủng bố tinh thần người vay tiền và người thân của họ.
Phó Chủ tịch thường trực Liên đoàn Lao động TPHCM Trần Đoàn Trung cũng bày tỏ lo lắng về vấn nạn lừa đảo, "tín dụng đen" khi số lượng công nhân mất việc tăng cao (Ảnh: Tùng Nguyên).
Báo cáo của Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam tại hội nghị trực tuyến cuối tháng 11, số doanh nghiệp bị ảnh hưởng sản xuất, kinh doanh phải cắt giảm lao động, giảm giờ làm là khoảng 1.230 doanh nghiệp tại 44 tỉnh, thành phố.
Tổng số lao động trong các doanh nghiệp bị ảnh hưởng là hơn 472.000 người. Trong đó, số lao động bị thôi việc, mất việc là hơn 41.000 người (8,8%); giảm giờ làm (giảm giờ làm hàng ngày, làm cách nhật, nghỉ hưởng lương ngừng việc, nghỉ không hưởng lương, tạm hoãn hợp đồng lao động) là hơn 430.000 người (91,2%). Đây là nhóm lao động dễ bị các đường dây "tín dụng đen" tấn công.
Tại phiên họp của UBND TPHCM về tình hình kinh tế - xã hội diễn ra ngày 19/11, Thiếu tướng Lê Hồng Nam, Giám đốc Công an TPHCM cũng xác định tình hình công nhân thất nghiệp sẽ gây ra nhiều vấn đề khó khăn về an ninh trên địa bàn thành phố.
Theo ông, thời điểm này, không chỉ công nhân ở thành phố mà còn có nhiều người từ các tỉnh khác kéo về vì họ nghĩ TPHCM sẽ có nhiều cơ hội việc làm hơn. Số lao động thất nghiệp này sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến tình hình an ninh của thành phố.
Thiếu tướng Lê Hồng Nam cho rằng, thời gian từ nay đến cuối năm, tình hình "tín dụng đen" còn diễn biến phức tạp, xu hướng tăng mạnh. Lý do là công nhân mất việc, không còn thu nhập trong khi nhu cầu đời sống vẫn có, họ phải vay tiền để chi tiêu, duy trì cuộc sống.
Quyết liệt dẹp nạn "tín dụng đen"
Trả lời cử tri thành phố, Chủ tịch UBND TPHCM Phan Văn Mãi cho biết đã chỉ đạo công an, Sở Thông tin và Truyền thông và các cơ quan chức năng kịp thời phát hiện, xử lý, khởi tố các tổ chức tín dụng trá hình, lừa đảo, đòi nợ thuê, khủng bố.
Chủ tịch UBND TPHCM chia sẻ: "Dù làm rất quyết liệt nhưng các tổ chức này hoạt động rất tinh vi, bà con cần cảnh giác với các thông tin mời gọi trên mạng vì dễ dẫn đến lừa đảo. Người dân khi muốn tiếp cận tín dụng thì nên tìm đến các ngân hàng".
Trong tháng 11 và 12, Công an TPHCM cũng đã triệt phá nhiều đường dây, băng nhóm đòi nợ kiểu "tín dụng đen" núp bóng dưới vỏ bọc là các công ty kinh doanh dịch vụ đòi nợ thuê, tư vấn luật…
Gần đây nhất là vào đầu tháng 12, Công an TPHCM triệt phá băng nhóm đòi nợ núp bóng dưới hình thức Công ty Luật TNHH Power Law (trụ sở tại quận 12).
Theo Thiếu tướng Lê Hồng Nam, tại thời điểm khám xét công ty Power Law, chỉ trên diện tích chưa đầy 300m2 có 220 nhân viên thực hiện nhiệm vụ thu hồi nợ. Kết quả xác định ban đầu là Ban Giám đốc và 83 nhân viên có nghi vấn liên quan đến hoạt động phạm tội.
Thủ đoạn của băng nhóm này là cắt ghép hình ảnh vu khống, đưa thông tin sai sự thật về người vay tiền để bôi nhọ danh dự, nhân phẩm, uy tín của họ nhằm mục đích thu hồi nợ.
Thiếu tướng Lê Hồng Nam cho hay: "Nếu tình hình khó khăn, tội phạm liên quan đến vấn đề này sẽ tăng mạnh, công an thành phố chỉ đạo đánh mạnh vào các dạng doanh nghiệp này".
Thiếu tướng Lê Hồng Nam cho biết, công an thành phố chỉ đạo đánh mạnh vào các dạng doanh nghiệp hoạt động đòi nợ thuê kiểu khủng bố, vu khống (Ảnh: Hoàng Thuận).
Công an TPHCM khuyến cáo người dân không nên vay tiền từ các tổ chức "tín dụng đen", các đối tượng cho vay lãi nặng, các tổ chức ngoài xã hội, tránh để lộ lọt thông tin và hình ảnh cá nhân…
Đồng thời, người dân nên mạnh dạn tố cáo các hành vi đe dọa, xúc phạm danh dự, nhân phẩm, uy tín của bản thân và người xung quanh tới cơ quan công an gần nhất để kịp thời xử lý.
Giám đốc Công an TPHCM nhấn mạnh: "Dự kiến năm 2023, chúng tôi sẽ có kế hoạch phối hợp với các ban ngành để có thể chủ động phòng ngừa các tình hình mất an ninh trật tự tại địa phương, nhất là trong dịp Tết Nguyên đán".
Tuy nhiên, Thiếu tướng Lê Hồng Nam cho rằng, gốc rễ của vấn đề là doanh nghiệp khó khăn về nguồn vốn dẫn đến khó khăn trong việc sản xuất, kinh doanh, tạo công ăn việc làm cho công nhân, từ đó ảnh hưởng đến tình hình an ninh trật tự. Do đó, cần có biện pháp giải quyết từ căn cơ vấn đề.
Để giải quyết khó khăn trước mắt cho công nhân mất việc, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cũng đã hợp tác cùng 2 đơn vị tài chính để triển khai gói vay ưu đãi 20.000 tỷ đồng dành cho công nhân đang làm việc tại các khu công nghiệp trên toàn quốc.
Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam kỳ vọng gói vay tín dụng ưu đãi lãi suất sẽ hỗ trợ một phần cho công nhân, hạn chế được nạn "tín dụng đen" (Ảnh: Mạnh Quân).
Gói vay này có nhiều điều khoản thuận lợi cho công nhân như điều kiện cho vay, hạn mức, lãi suất, hạn chế thấp nhất các rủi ro... Đồng thời, 2 đơn vị tài chính này sẽ triển khai thông qua hệ thống Công đoàn cơ sở nhằm giúp công nhân tiếp cận dễ dàng, không để xảy ra việc giả danh, lợi dụng để lừa đảo công nhân.
Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam kỳ vọng gói vay tín dụng ưu đãi lãi suất này sẽ hỗ trợ một phần cho công nhân đang gặp khó khăn, hạn chế được nạn "tín dụng đen".
Bài: Tùng Nguyên
Ảnh: Nhóm PV
