Việt Nam - EU sắp ký Hiệp định thương mại tự do mang lại lợi ích lớn chưa từng có

Theo đó, Hội đồng Bộ trưởng EU đã phê chuẩn các Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam - EU và Hiệp định Bảo hộ Đầu tư Việt Nam - EU  vào ngày hôm nay.

Việc ký kết thỏa thuận sẽ được đại diện EU và Việt Nam thực hiện vào ngày 30/6. Các thỏa thuận được thiết lập để mang lại lợi ích chưa từng có cho các công ty, người tiêu dùng và người lao động châu Âu và Việt Nam, đồng thời thúc đẩy tôn trọng quyền lao động, bảo vệ môi trường và cuộc chiến chống biến đổi khí hậu theo Thỏa thuận Paris.

Hiệp định thương mại sẽ loại bỏ nhiệm vụ gần như tất cả hải quan đối với hàng hóa được giao dịch giữa hai bên trong một cách tiến bộ, tôn trọng đầy đủ nhu cầu phát triển của Việt Nam. Thỏa thuận cũng có các điều khoản cụ thể để loại bỏ các trở ngại kỹ thuật, như các vấn đề trong lĩnh vực xe hơi và sẽ đảm bảo 169 sản phẩm thực phẩm và đồ uống truyền thống của châu Âu được công nhận là Chỉ dẫn địa lý được bảo vệ tại Việt Nam. 

Nhờ có thỏa thuận, các công ty EU cũng sẽ có thể tham gia đấu thầu đấu thầu mua sắm tại Việt Nam trên cơ sở bình đẳng với các công ty trong nước.

Bên cạnh việc cung cấp các cơ hội kinh tế quan trọng, EU và Việt Nam đã đồng ý các biện pháp phát triển bền vững mạnh mẽ. Điều này bao gồm một cam kết thực hiện thỏa thuận khí hậu Paris một cách hiệu quả. Thỏa thuận cũng cam kết cả hai bên tôn trọng và thực hiện hiệu quả các nguyên tắc của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) liên quan đến các quyền của người lao động cơ bản. 

Việt Nam gần đây đã phê chuẩn Công ước ILO về thương lượng tập thể và đã thông báo cho EU về ý định phê chuẩn hai công ước ILO cơ bản nổi bật vào năm 2023. Thỏa thuận cũng thiết lập các nền tảng dành riêng cho EU và Việt Nam để lôi kéo xã hội dân sự thực hiện các cam kết này.

Ngoài ra, Hiệp định thương mại bao gồm một liên kết thể chế và pháp lý với Thỏa thuận hợp tác và đối tác EU - Việt Nam, cho phép hành động thích hợp trong trường hợp vi phạm nhân quyền.

Các Hiệp định bảo hộ đầu tư bao gồm các quy tắc hiện đại về thực thi bảo vệ đầu tư thông qua các hệ thống mới Tòa án Đầu tư và đảm bảo rằng quyền của các chính phủ trên cả hai mặt để điều chỉnh vì lợi ích của công dân của họ được bảo tồn. 

Hiệp định sẽ hay thế các thỏa thuận đầu tư song phương mà 21 quốc gia thành viên EU hiện đang có với Việt Nam đưa ra các đảm bảo pháp lý mới ngăn ngừa xung đột lợi ích và tăng tính minh bạch. Sau sự chứng thực của Hội đồng, các thỏa thuận sẽ được EU và Việt Nam ký kết và trình lên Nghị viện châu Âu để được chấp thuận. 

Cuối giờ chiều nay (25/6), Bộ Công Thương cũng đã ra thông cáo báo chí khẳng định sự kiện ngày 25/6, Hội đồng châu Âu đã thông qua nội dung của Hiệp định EVFTA và IPA, mở đường cho việc ký kết các Hiệp định. Theo đó, dự kiến hai bên sẽ ký kết đồng thời cả hai Hiệp định này vào ngày 30/6 tới tại Hà Nội.

"Với 17 Chương, 2 Nghị định thư và một số biên bản ghi nhớ kèm theo với các nội dung chính gồm thương mại hàng hóa, thương mại dịch vụ, đầu tư, phòng vệ thương mại, cạnh tranh, doanh nghiệp nhà nước, mua sắm của Chính phủ, sở hữu trí tuệ, thương mại và phát triển bền vững, các vấn đề pháp lý-thể chế, Hiệp định EVFTA được coi là một Hiệp định toàn diện, chất lượng cao và đảm bảo cân bằng về lợi ích cho cả Việt Nam và EU, đồng thời phù hợp với các quy định của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), cũng như đã lưu ý đến chênh lệch về trình độ phát triển giữa hai bên", Bộ này cho biết.

Hiện nay, Việt Nam là đối tác thương mại lớn thứ 2 của EU trong khu vực ASEAN, với thương mại trị giá 49,3 tỷ Euro cho hàng hóa và hơn 3 tỷ Euro cho các dịch vụ. Nhập khẩu chính của EU từ Việt Nam bao gồm thiết bị viễn thông, giày dép và dệt may, đồ nội thất và nông sản. EU chủ yếu xuất khẩu sang hàng hóa Việt Nam như máy móc và thiết bị vận tải, hóa chất và thực phẩm và đồ uống.

Đàm phán thỏa thuận thương mại tự do giữa Việt Nam và EU kéo dài từ tháng 6/2012 - 12/2015. Tuy nhiên, do hai bên phải chờ Tòa án Công lý châu Âu (ECJ) quyết định về yêu cầu đối với việc phê chuẩn thỏa thuận nên việc đưa ra kết luận chính thức về thỏa thuận đã phải trì hoãn tới nay.

Châu Như Quỳnh