Tập đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam kinh doanh ra sao?

Ngày 15/11, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái ký quyết định của Thủ tướng Chính phủ thi hành kỷ luật ông Lê Minh Chuẩn, Chủ tịch Hội đồng thành viên Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (viết tắt: TKV).

Quyết định của Thủ tướng Chính phủ nêu rõ thi hành kỷ luật bằng hình thức cảnh cáo đối với ông Lê Minh Chuẩn do đã có những vi phạm, khuyết điểm trong công tác.

Sau khi xem xét kết quả kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với Ban Thường vụ Đảng ủy và một số cá nhân ở TKV, UBKT Trung ương nhận thấy Ban Thường vụ Đảng ủy TKV đã vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, quy chế làm việc; thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo, thiếu kiểm tra, giám sát, để Hội đồng thành viên, một số lãnh đạo tập đoàn và đơn vị cấp dưới vi phạm quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước trong sản xuất, kinh doanh, đầu tư một số dự án, trong quản lý, khai thác than tại tỉnh Quảng Ninh; nhiều cán bộ, Đảng viên bị xử lý kỷ luật, một số bị xử lý hình sự.

Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam, tiền thân là Tổng công ty Than Việt Nam được Thủ tướng Chính phủ thành lập tại Quyết định số 563/TTg ngày 10/10/1994 trên cơ sở tổ chức lại các doanh nghiệp ngành than thuộc Bộ Năng lượng (cũ), tỉnh Quảng Ninh và các đơn vị quân đội sản xuất than tại Quảng Ninh. Sau hơn 10 năm hoạt động theo mô hình Tổng công ty 91, ngày 8/8/2005 Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 198/2005/QĐ-TTg và Quyết định số 199/2005/QĐ-TTg tổ chức lại Tổng công ty than Việt Nam và các đơn vị thành viên thành lập Tập đoàn than Việt Nam, hoạt đồng theo mô hình công ty mẹ, công ty con.

Ngày 26/12/2005, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 345/2005 thành lập Tập đoàn Công nghiệp - Than Khoáng sản Việt Nam trên cơ sở Tập đoàn than Việt Nam và Tổng công ty khoáng sản Việt Nam.

Tiếp đó, ngày 25/6/2010, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 989 chuyển công ty mẹ - Tập đoàn Than - khoáng sản Việt Nam thành công ty TNHH một thành viên. Tập đoàn này có vốn điều lệ 35.000 tỷ đồng. 6 tháng đầu năm 2022, tập đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam có 39 công ty con.

Theo báo cáo tài chính mới nhất do Tập đoàn Than- Khoáng sản Việt Nam (TKV) công bố, tổng tài sản của đơn vị này tại ngày 30/6/2022 đạt mức 120.086 tỷ đồng. So sánh với thời điểm đầu năm, tổng tài sản của gần như không đổi nhưng so với thời điểm cuối năm 2014, tài sản của tập đoàn này giảm 10%.

Về cơ cấu nguồn vốn, nợ phải trả tại thời điểm cuối quý II vừa qua của TKV ở mức 74.471 tỷ đồng, chiếm 62% tổng nguồn vốn. Xét theo hệ số nợ so với vốn chủ sở hữu là 1,6 lần. Con số này đã được cải thiện đáng kể từ mức 2,6 lần cuối năm 2014.

Trong 6 tháng đầu năm 2022, doanh thu thuần của TKV cán mốc 68.816 tỷ đồng. Mặc dù doanh thu thuần lớn nhưng với đặc trưng là ngành khai thác khoáng sản có giá vốn lớn, lợi nhuận gộp của TKV trong 6 tháng đầu năm ở mức 8.349 tỷ đồng, tương đương với mức biên lãi gộp 12%. Lợi nhuận sau thuế ở mức 1.647 tỷ đồng, tương đương mức biên lãi ròng cỡ 2%.

Nếu so sánh hiệu quả sử dụng tài sản, tỷ suất doanh thu thuần so với tổng tài sản chỉ là 57%, lợi nhuận sau thuế so với tổng tài sản là 1%. Hiểu đơn giản là cứ 100 đồng tài sản TKV sử dụng sẽ tạo ra 57 đồng doanh thu và 1 đồng lợi nhuận sau thuế. Biên lãi gộp của đơn vị này giảm mạnh từ mức 22% xuống còn 12% từ năm 2014 đến 6 tháng năm 2022.

Tuy vậy cũng có những điểm sáng trong cơ cấu tài sản khi tập đoàn này nỗ lực giảm cơ cấu nợ trên tổng nguồn vốn từ mức 72% cuối năm 2014 về 62% của thời điểm giữa năm 2022.

Tại thời điểm ngày 30/6/2022, TKV có 4.260 tỷ đồng dư nợ trái phiếu. Trong đó 260 tỷ phát hành cho TPBank ngày phát hành là 31/7/2018 với kỳ hạn 7 năm, lãi suất thả nổi, 2.000 tỷ đồng phát hành ngày 6/12/2019 cho công ty bảo hiểm Aviva Việt Nam, Ngân hàng An Bình, Ngân hàng Indovina, Tổng Công ty cổ phần Bảo hiểm ngân hàng VietinBank, VietinBank lãi suất 9,55% trong 2 kỳ đầu, sau đó cộng biên độ 2,7%/năm; 2.000 tỷ trái phiếu phát hành cho Vietcombank, VIB, VietinBank, lãi suất 8,2% 2 năm đầu sau đó cộng biên độ 2,5%/năm. Theo kết quả phát hành, lô trái phiếu riêng lẻ 2.000 tỷ đồng ngày 6/12/2019 của TKV không có tài sản đảm bảo.

Hồi giữa tháng 6/2022, Báo cáo về tình hình hoạt động kinh doanh năm 2021 TKV cho biết sản lượng than sạch sản xuất tổ hợp công mẹ- công ty con đạt mức 41,04 triệu tấn, Alumina quy đổi là 1,45 triệu tấn. Kim ngạch xuất khẩu của tổ hợp công ty mẹ - công ty con là 760,62 triệu USD.

Tổng số lao động công ty mẹ TKV là 46.456 người, quỹ lương 8.532 tỷ đồng, tương đương trung bình mỗi người có mức lương 15,3 triệu đồng/tháng. Nếu tính toàn tổ hợp công ty mẹ- công ty con số lượng lao động là 97.529 người, tổng quỹ lương 16.863 tỷ đồng, tương đương mức lương trung bình là 14,4 triệu đồng/tháng.

So với năm 2014, số liệu từ Báo cáo giám sát tài chính doanh nghiệp theo báo cáo tài chính doanh đã được kiểm toán độc lập, tiền lương bình quân đầu người lao động của công ty mẹ TKV đạt 9,7 triệu đồng/người mỗi tháng.