Đừng kêu ngân hàng khó khăn, doanh nghiệp cũng phải nhìn lại chính mình

Kết quả khảo sát của Dân trí về câu chuyện tiếp cận vốn của doanh nghiệp nhỏ và vừa, chỉ tính vốn ngân hàng, cho thấy đa số doanh nghiệp đều nói đến 3 vấn đề là lãi suất đi vay, thủ tục đi vay, tính hợp pháp của hồ sơ đi vay. Làm sao để ngân hàng và doanh nghiệp gặp được nhau là bài toán khó trên thị trường.

Ngân hàng làm chặt là điều bình thường

Từ thực tế thị trường, bà Trịnh Thị Ngân - Trưởng Ban cố vấn Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa TP Hà Nội - thống nhất về kết quả khảo sát nói trên.

Theo bà, doanh nghiệp có nhu cầu vay được tiền, ngân hàng mong cho vay nhưng để song hành là bài toán cực kỳ khó khăn, rất nan giải. Bài toán này cũng đã tồn tại từ nhiều năm nay. Doanh nghiệp luôn cho rằng khó tiếp cận ngân hàng. Còn phía ngân hàng cho biết thoải mái, sẵn sàng để cho vay.

Bà Ngân đánh giá trong giai đoạn vừa qua có rất nhiều rủi ro nên ngân hàng buộc phải chặt chẽ hơn trong vấn đề thủ tục, sâu sát hơn trong vấn đề nội tại của doanh nghiệp. Điều này là bình thường.

Đại diện Hiệp hội cũng chia sẻ một câu chuyện có thật về chủ một doanh nghiệp sau khi vay vốn ngân hàng được 10 tỷ đồng thì vợ đi mua luôn ô tô. Những chuyện này vẫn tồn tại trên thị trường.

Vì vậy, từ phía ngân hàng thì phải sáng suốt, kiểm soát chặt chẽ, thay vì giải ngân hết sẽ đi theo doanh nghiệp giải ngân theo lô hàng. Ngoài ra việc giám sát chặt chẽ cũng là điều kiện cần và đủ để doanh nghiệp và ngân hàng bảo toàn vốn cho mình.

Đề xuất ngân hàng đồng hành cùng doanh nghiệp

Tuy nhiên từ góc độ doanh nghiệp, bà Ngân đề xuất ngân hàng cũng cần đồng hành cùng doanh nghiệp trong việc xây dựng phương án sản xuất kinh doanh, nhất là giai đoạn hậu Covid-19 vừa qua.

Theo đánh giá của Hiệp hội, hiện có 3 nhóm đối tượng doanh nghiệp trên thị trường. Thứ nhất là doanh nghiệp có quỹ dự phòng lớn, trong giai đoạn Covid-19 diễn ra thì đã có nguồn lực để phục hồi và giữ được thị trường.

Thứ hai là doanh nghiệp mất hoàn toàn không còn thị trường, cực kỳ khó khăn, không có nhu cầu vay vốn. Thứ ba là doanh nghiệp vừa bị thu hẹp nhưng vẫn giữ được đơn hàng, rất cần hỗ trợ để vươn lên phục hồi dần. 

Đại diện HanoiSME cho biết trong giai đoạn vừa qua có rất nhiều doanh nghiệp nhỏ đã chuyển đổi hướng kinh doanh trước những biến động khó lường của thị trường.

"Ví dụ có doanh nghiệp chuyên làm về cột thép xuất khẩu và cột sóng sang Myanmar. Công ty này sản xuất kinh doanh rất tốt, một năm có thể đạt vài chục tỷ đồng và xuất khẩu cả sang Úc nhưng giai đoạn Covid-19 đã đình chỉ hết. Thị trường Myanmar cũng bị đóng cửa vì vấn đề nội chiến.

Doanh nghiệp này đổi hướng sang xuất khẩu nông sản. Đây là một ngành hàng rất mới, doanh nghiệp chưa có kinh nghiệm, phải đi học hỏi bạn hàng. Trong khi đó, ngân hàng lại là người rất có kinh nghiệm trong vấn đề quản trị các lĩnh vực sản phẩm đa dạng.

Vì vậy, bà Ngân đề nghị ngành ngân hàng hỗ trợ cho các doanh nghiệp như trên chuyển đổi khi có phương án kinh doanh khả thi.

Tuy vậy, quá trình chuyển đổi mô hình sản xuất khác sẽ có những bước ban đầu không có lợi nhuận, khó có thể trả nợ ngay, có độ trễ. Khi doanh nghiệp chưa bán được hàng thì chưa có dòng tiền trả lãi hàng tháng. Do đó bà Ngân đề xuất ngân hàng kiên trì đồng hành cùng doanh nghiệp trong giai đoạn này.

Về thủ tục, đại diện Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa TP Hà Nội cho rằng cần làm chặt chẽ các thủ tục về pháp lý nhưng những thủ tục hành chính thì có thể nới lỏng cho doanh nghiệp.

Doanh nghiệp cũng phải nhìn lại chính mình

Bên cạnh việc đề xuất gỡ khó từ ngân hàng, bà Ngân cũng thẳng thắn khi góp ý về nâng cao năng lực sản xuất và quản trị của các doanh nghiệp.

"Chúng tôi nghe đâu đó lúc nào doanh nghiệp cũng kêu rất nhiều, ngân hàng là khó lắm nhưng tôi bảo bản chất không phải như vậy. Các bạn đừng đổ cho ngân hàng là khó. Người ta huy động vốn để cho vay, việc khó hay không là do bạn chứ không phải do ngân hàng", bà Ngân bình luận.  

Khi doanh nghiệp có nhu cầu, có phương án sản xuất kinh doanh tốt thì chắc chắn ngân hàng sẽ tiếp cận, điều đó không khó. Bà Ngân cho rằng doanh nghiệp cũng phải nhìn lại chính mình.

Hiện nay Hiệp hội thường xuyên triển khai những lớp đào tạo, nâng cao năng lực quản trị cho doanh nghiệp. Từ đó giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực quản trị, minh bạch về hạch toán sổ sách, quản lý lao động tiền lương…