Dư luận rất xôn xao chuyện SJC độc quyền, có nên để cạnh tranh cho giá hạ?

Sáng nay (9/6), Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng có tiếp tục trả lời chất vấn trước Quốc hội.

Trong phiên chất vấn với Thống đốc Ngân hàng Nhà nước chiều , đại biểu 8/6, Nguyễn Phương Thủy (Hà Nội) đã giành câu hỏi tranh luận về vấn đề vàng miếng SJC. Theo đại biểu, câu hỏi đặt ra là đến bao giờ Ngân hàng Nhà nước báo cáo với Chính phủ để sửa Nghị định 24, song việc này chưa được Thống đốc nói.

Cùng là vàng miếng nhưng nếu không phải SJC thì rẻ hơn cả 15 triệu đồng/lượng

"Chúng tôi đánh giá cao việc điều hành thị trường vàng, tránh việc vàng hóa trong thời gian qua. Tuy nhiên, việc độc quyền một thương hiệu vàng quốc gia là SJC có phải là một trong những nguyên nhân dẫn đến giá vàng miếng SJC tăng cao như hiện nay hay không?", đại biểu "truy" Thống đốc. 

Theo bà Thủy, có một thực tế là cùng vàng miếng, cũng đúc như thế, chỉ không phải là thương hiệu SJC thì hiện nay giá trên thị trường chỉ có tầm 54,5 triệu đồng/lượng, chênh hơn 15 triệu đồng.

"Nếu xét về mặt giá thành hay xét về mặt giá thế giới thì chênh lệch như thế chúng tôi thấy quá lớn. Đề nghị Thống đốc giải đáp cụ thể hơn về nội dung này", đại biểu nhấn mạnh.

Vì sao là SJC?

Trả lời đại biểu, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho biết, SJC vốn là thương hiệu được dân rất ưa chuộng, ngay từ lúc trước khi có Nghị định 24.

Theo bà Hồng, trước đây thị trường vàng gây nhiều hệ lụy, bất ổn nền kinh tế. Chính phủ đã ban hành Nghị định 24 với chủ trương chống vàng hóa, trong đó có nhiều giải pháp chính sách. "Nhiều năm nay thị trường tiền tệ ngoại hối ổn định", bà Hồng cho rằng đây chính là điểm sáng để Việt Nam được nâng hạng.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước nói thêm, Nghị định 24 này có chính sách quan trọng, đó là NHNN độc quyền sản xuất vàng miếng. Thời điểm đó, Ngân hàng Nhà nước đã đánh giá tình hình sản xuất vàng miếng, có rất nhiều thương hiệu khác nhau song SJC chiếm trên 90% trên thị trường.

"NHNN đã cân nhắc lựa chọn thương hiệu nào để sản xuất. Lựa chọn thương hiệu riêng hay chọn thương hiệu khác", bà Hồng kể lại. Tuy nhiên, sau khi phân tích đánh giá lợi ích, chi phí, bà Hồng cho biết, nếu chọn một thương hiệu riêng của NHNN hoặc một thương hiệu khác thì người dân sẽ chuyển đổi vàng đang chiếm 90% trên thị trường sang thương hiệu khác.

Việc này theo bà Hồng, mất rất nhiều chi phí của xã hội vào việc không cần thiết. Chính vì vậy, sau Nghị định 24, NHNN sản xuất vàng miếng nhưng thuê SJC gia công, dưới sự quản lý chặt chẽ của NHNN.

Bà Hồng cũng cho biết, nhiều doanh nghiệp có lo ngại rủi ro, biến động giá vàng rất khó lường. Song nếu người dân mua vàng SJC giá cao thì sẽ lại bán cao, còn thương hiệu vàng khác mua thấp bán thấp.

Không độc quyền nữa hoặc cho thương hiệu khác sản xuất vàng miếng phải được đánh giá kỹ lưỡng

"Tuy nhiên ý kiến đại biểu chúng tôi sẽ ghi nhận. Trong quá trình tổng kết Nghị định 24 chúng tôi sẽ có những đánh giá. Chúng ta mất rất nhiều công để có sự ổn định. Bây giờ chúng ta không độc quyền nữa hoặc là cho thương hiệu khác sản xuất vàng miếng, cái này phải đánh giá kỹ lưỡng. Lúc đó chắc chắn sẽ xin ý kiến đông đảo của các bên liên quan", bà Hồng nhấn mạnh.

Sau phần trả lời của Thống đốc về giá vàng SJC, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) lại tiếp tục giành quyền tranh luận. 

Theo đại biểu này, Nghị định 24 của Chính phủ đã ban hành cách đây 10 năm, thời điểm đó thị trường vàng trong nước mới 30 triệu đồng/lượng, còn nay 70 triệu đồng rồi.

"Thời gian dài như vậy, liệu có bất cập hay không. Dư luận rất xôn xao về chuyện SJC độc quyền, vậy có nên để cạnh tranh cho thị trường hạ xuống không?", đại biểu Hòa nói và lo ngại giá vàng chênh quá cao khiến lạm phát tăng theo, đồng tiền mất giá. Ông Hòa đề nghị cần chấn chỉnh thị trường vàng trong nước để phù hợp diễn biến giá thế giới.

Trả lời đại biểu, bà Hồng một lần nữa khẳng định, trong quá trình tổng kết Nghị định 24 thời gian tới, sẽ xin ý kiến rộng rãi, xem lựa chọn như thế nào, lựa chọn thương hiệu khác hay một thương hiệu của Ngân hàng Nhà nước.

Trước đó, trong phiên chất vấn và trả lời chất vấn chiều qua (8/6), bà Hồng cho biết, giá vàng trên thị trường quốc tế diễn biến rất phức tạp và cũng rất khó lường. Bởi vì giá vàng thì chịu tác động bởi rất nhiều yếu tố, như chỉ số đồng USD hay là căng thẳng chính trị giữa Ukraine và Nga, một loạt các sự kiện về thương mại, về chính trị khác sẽ tác động đến giá vàng và khó lường.

"Ở trong nước có cùng xu hướng với giá vàng của thế giới, nhưng tốc độ điều chỉnh tăng của giá vàng trong nước thì nhanh hơn và tốc độ điều chỉnh giá vàng xuống thì lại chậm hơn giá vàng của thế giới", bà Hồng nói.

Bà Hồng cũng cho biết, giá vàng của các nhãn thương hiệu khác ngoài SJC, tức là vàng nguyên liệu, về cơ bản, chênh lệch giá vàng trong nước so với quốc tế thì chênh vào khoảng 2 triệu đồng một lượng. Nhưng riêng có giá vàng SJC tăng ở mức lớn, có khoảng 16-17 triệu trên một lượng.

"Trong thời gian vừa qua, qua tổng hợp số liệu của các tổ chức kinh doanh vàng, chúng tôi có số liệu là người dân cũng không có nhu cầu mua vàng miếng nhiều. Bởi vì chúng tôi thấy có số liệu là bán ròng, có nghĩa khi giá càng cao thì nhiều người dân mang đi bán để lấy Việt Nam đồng.

Chúng tôi chưa tổ chức thực hiện nhập khẩu về để can thiệp vàng nhưng chúng tôi đã xây dựng phương án, trong trường hợp cần thiết thì chúng tôi cũng sẽ thực hiện. Bởi vì khi nhập khẩu vàng thì chúng tôi cũng sử dụng dự trữ ngoại hối nhà nước của quốc gia để nhập khẩu vàng về để can thiệp. Nhưng với nhu cầu thị trường hiện nay thì Ngân hàng Nhà nước cũng chưa triển khai giải pháp này", Thống đốc Hồng cho hay.