Du lịch Việt Nam mất điểm nghiêm trọng

Ngày 6/6, tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc về cải thiện môi trường du lịch, Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân chỉ rõ, tình trạng này để lại ấn tượng không tốt cho du khách và nguyên nhân là do sự buông lỏng quản lý của một số chính quyền địa phương.

Mất thể diện vì chặt chém, chèo kéo…

Ông Nguyễn Minh Mẫn - Giám đốc truyền thông Cty du lịch Vietravel - cho biết: “Tôi đã nghe một số du khách than phiền về xe taxi ở Hà Nội lừa du khách từ các nơi đến với các chiêu thức như không bấm đồng hồ mà ra giá thỏa thuận, đi các đường vòng – đường xa hoặc giả như không biết đường để chở du khách đi lòng vòng, trả cước phí cao. Thậm chí có du khách cho biết đoạn đường cần đến chỉ cách khoảng 1 trăm mét nhưng do du khách không biết nên vẫn bị taxi chở đi 1 vòng. Bản thân tôi cũng từng bị “chặt chém” khi đi taxi ở Hà Nội nên rất hiểu. Là người Việt chúng ta còn bị sốc chứ nói gì đến du khách nước ngoài. Đây thực sự là điều đáng xấu hổ đối với bạn bè quốc tế”.

Theo phản ánh của một số du khách, Vũng Tàu và Nha Trang cũng là điểm có hiện tượng chặt chém du khách ở dịch vụ ăn uống. Chẳng hạn như ở 2 vùng biển này, du khách có thể phải trả 500.000 – 600.000 đồng/kg mực tươi và 800.000 đồng/kg cua, ghẹ. Nếu không chấn chỉnh tình trạng “chặt chém”, chèo kéo, hình ảnh du lịch Việt Nam sẽ để lại ấn tượng không đẹp trong lòng du khách và về lâu về dài là VN mất khách du lịch.

Sau chuyến khám phá Sa Pa cura VN, anh Philippe Alaurant - một doanh nhân Bỉ làm việc tại Hà Nội - đã cảnh báo bạn bè trên facerbook của mình: “Người dân tộc ở Sapa rất thông minh, biết nói cả tiếng Anh và tiếng Pháp, nhưng đừng tỏ ra lắng nghe, kẻo họ sẽ không để bạn yên thân! Và hãy cẩn thận khi chụp ảnh người dân tộc, bạn sẽ bị đòi tiền!”.

Ông Nguyễn Văn Tuấn - Tổng Cục trưởng Tổng cục Du lịch - bức xúc: “Thay vì đầu tư quảng bá xúc tiến du lịch tại các thị trường nước ngoài, theo tôi, chúng ta nên tập trung xúc tiến du lịch tại chỗ, tức là xem xét lại các vấn đề quản lý trật tự xã hội tại địa phương. Hễ chính quyền địa phương ra quân dẹp các tệ nạn chèo kéo bán hàng rong, “chặt chém” du khách, thậm chí là cả lừa đảo... thì mọi việc tạm lắng xuống, nhưng cứ hễ hết chiến dịch thì lại bùng phát lên như dịch bệnh”.

Ông Tuấn chia sẻ sự bất lực của ngành du lịch, tuy có trách nhiệm chung trong việc gìn giữ một môi trường du lịch an toàn, thân thiện, nhưng lại không có thực lực và quyền hạn trong việc kiểm soát, xử phạt hay rút phép kinh doanh.   

… hành hạ, miệt thị du khách

Chị Hoàng Thu Trà - một Việt kiều cùng người chồng Pháp trở về thăm VN tháng 5 vừa qua - rất bất bình sau chuyến đi nghỉ ở vùng núi Sa Pa, cho biết: “Khi chúng tôi đến thăm bản Tả Phìn của người Dao đỏ thì gặp nhóm phụ nữ đang đan lát thêu thùa ở đầu bản. Thấy chúng tôi, lập tức họ ùa đến mời mua túi thêu và các loại vòng tay. Chúng tôi đi đến đâu, họ đi theo sát gót thành một đám đông ầm ĩ”. Anh Christian - chồng chị - thoạt đầu hết sức bối rối khi phải luôn miệng cảm ơn, xin lỗi vì không muốn mua đồ lưu niệm. Đi đến giữa bản thì họ quá mệt và nản, nên đành bỏ cuộc. Vì là người Việt nên chị đã phải hứng chịu những câu nặng lời của nhóm phụ nữ mất công đeo bám mà không bán được gì.

Thậm chí ngay tại thủ đô Hà Nội, chị Trà còn bị một vố nhớ đời khi định đi xíchlô từ Nhà hát Lớn đến phố Hàng Gà để ăn bánh cuốn. “Can tội” đi với “Tây” (chồng chị, anh Christian) nên xíchlô hét giá 250.000 đồng, chê đắt, ngay lập tức chị phải nghe lời thóa mạ nặng nề đuổi theo: “Làm điếm đi với Tây thì chia chác lại cho người khác với chứ. Có phải tiền của mày đâu?”. Ứa nước mắt vì bị lăng nhục, nhưng không muốn lôi thôi, hai vợ chồng đành gọi taxi, bỏ qua thú vui ngắm phố phường trên chiếc xíchlô truyền thống. Chị Trà buồn rầu nói: “Cả năm đi làm lụng xứ người, nhớ quê, đến kỳ nghỉ chỉ muốn về Việt Nam. Nhưng cứ đi du lịch là chuốc bực vào người”.

Trong cuốn sách cung cấp thông tin du lịch Lonely Planet nổi tiếng thế giới từ Á sang Âu, từ Phi sang Mỹ... trong đó Việt Nam dựa trên kinh nghiệm thực tế của những travel writer (người chuyên viết du dịch) kỳ cựu thì dành hẳn một chỉ dẫn cách mặc cả cho du khách khi đi xe ôm hay xíchlô và cảnh báo nạn “hét giá” ở Việt Nam.

VN hiện đang phải đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt với các nước trong khu vực như Thái Lan, Malaysia và Campuchia trong việc xúc tiến các sản phẩm trọng tâm như du lịch biển, du lịch văn hóa, du lịch dựa vào nguồn lực tự nhiên... Nhưng VN vẫn chưa xác định rõ ưu thế của mình là gì, chưa thành công trong việc xây dựng một hình ảnh khác biệt về đất nước có nền văn hóa đa dạng và giàu bản sắc, các món ăn ngon, và người dân hiền hòa, hiếu khách, thân thiện. Nay ngành du lịch lại phải đối mặt với hàng loạt vấn nạn nêu trên, khiến cho hình ảnh VN càng mất hấp dẫn trong mắt quốc tế.

Trong khi Nhà nước và các cơ quan chức năng, ngành du lịch ra sức đầu tư những khoản tiền ngân sách không nhỏ vào các chương trình quảng bá, xúc tiến du lịch ra nước ngoài, thì những ấn tượng thực tế tại địa phương, những phản hồi và chia sẻ kinh nghiệm của những du khách quốc tế với người thân, với cộng đồng của họ, hay thậm chí chỉ trên một trang mạng xã hội lại có tác động mạnh mẽ hơn ngàn lời quảng bá. Giải pháp mạnh mẽ của một số thành phố như Huế và Đà Nẵng, TPHCM thời gian qua như thành lập lực lượng bảo vệ du khách, đường dây nóng có thưởng... đã phần nào giải quyết được tình trạng này. Nhưng hễ chính quyền cứ “buông tay” là nạn chèo kéo, “chặt chém” lại tái xuất hiện.