Dự án xây dựng cảng hơn 10.000 tỷ đồng bị “bế tắc”

Hơn 100 văn bản kiến nghị vẫn không "rục rịch"

Dự án Cảng tổng hợp và Container Cái Mép Hạ do Công ty Cổ phần Đóng tàu và Dịch vụ Dầu khí Vũng Tàu (VTSC) làm chủ có diện tích đất sử dụng khoảng 86,6ha, dự kiến tổng mức đầu tư trên 10.235 tỷ đồng, được tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu thỏa thuận địa điểm và diện tích xây dựng năm 2006.

Đến năm 2008, Cảng Cái Mép Hạ chính thức được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận bổ sung quy hoạch vào nhóm cảng biển số 5. Tiếp đó, năm 2011, UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu có quyết định giao đất. Dự kiến, khi hoàn thành dự án sẽ đón những con tàu có tải trọng lên tới 160.000 tấn và đi vào hoạt động giai đoạn 1 vào năm 2013. Chính vì quy mô rất lớn của dự án, VTSC đã xúc tiến phương án liên doanh với đối tác nước ngoài.

Đại diện VTSC cho biết, vào cuối năm 2006, dưới sự chứng kiến của UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu và Bộ trưởng Hàng hải - Thủy sản Hàn Quốc, công ty đã ký biên bản ghi nhớ về hợp tác đầu tư dự án Cảng Cái Mép Hạ với các đối tác của Hàn Quốc.

Tuy nhiên, theo đại diện VTSC thì từ khi có quyết định giao đất tới năm 2016, chủ đầu tư đã gặp nhiều khó khăn trong việc triển khai thực hiện dự án như công tác kiểm kê đền bù, xác định giá đất thuê bị kéo dài.

Ngoài ra, những thay đổi về cách tính giá thuê đất đã dẫn tới việc tiền đóng thuê đất phát sinh vượt cả vốn điều lệ của doanh nghiệp, điều này đã khiến VTSC phải tìm các phương án để giải quyết việc đóng tiền sử dụng đất…

Theo VTSC, nguyên nhân dẫn tới những điều này chính là do chậm trễ trong kế hoạch đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng cơ sở đến chân hàng rào dự án, mà cụ thể là dự án cầu đường liên cảng Cái Mép Thị Vải. Theo đó, đây là dự án phải được đầu tư bằng vốn ngân sách nhà nước, giai đoạn 1 (2009-2012) của dự án cầu đường này sẽ được đầu tư song song với giai đoạn 1 của dự án cảng Cái Mép Hạ.

Tuy nhiên, cho đến nay đường liên cảng mới được kết nối vào chân công trình dự án. Ngay cả phía Hàn Quốc cũng đề nghị sẽ cung cấp nguồn vốn để thực hiện nhanh dự án hạ tầng cơ sở đến chân hàng rào khu cảng nhưng UBND tỉnh đã có văn bản hồi đáp rằng đây là dự án sẽ được đầu tư bằng ngân sách, chưa cần đến vốn vay nước ngoài.

Trong thời gian này, công ty VTSC cũng đã gửi hơn 100 văn bản đến các sở ngành và UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu để cùng nhau tìm giải pháp, hỗ trợ nhà đầu tư sớm triển khai dự án. Thế nhưng, UBND tỉnh lại ban hành các văn bản chỉ đạo thanh tra và thu hồi.

"Cứ để thanh tra làm việc"

Ngày 14/9/2017, ông Nguyễn Thành Long, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã ký Quyết định 2608/QĐ-UBND về việc thanh tra toàn diện CTCP Đóng tàu và Dịch vụ Dầu khí Vũng Tàu từ ngày cổ phần hóa đến ngày 31/7/2017. Đoàn thanh tra do Phó Chánh Thanh tra tỉnh làm trưởng đoàn và các thành viên thuộc Sở Kế hoạch - Đầu tư, Sở Giao thông Vận tải, Sở Tài chính, Cục Thuế, Sở Nội vụ... Tiếp đó, ngày 22/9/2017, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã ra văn bản chấm dứt hoạt động Dự án Cảng tổng hợp và Container Cái Mép Hạ.

Theo đó, tỉnh giao Sở Kế hoạch - Đầu tư thu hồi Giấy chứng nhận đầu tư dự án cấp năm 2010 cho chủ đầu tư… Giao huyện Tân Thành (nơi có dự án) thông báo việc chấm dứt hoạt động dự án nêu trên và thực hiện rà soát, công bố quy hoạch của khu đất sau khi chấm dứt hoạt động theo quy định.

Trong khi việc thanh tra toàn diện của tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu chưa có kết luận, thì việc tỉnh này đã ra văn bản chấm dứt hoạt động Dự án Cảng tổng hợp và Container Cái Mép Hạ, buộc chủ đầu tư phải khiếu nại lên Văn phòng Chính phủ.

Theo VTSC, dự án chậm triển khai thực tế không phải do lỗi chủ đầu tư bởi năm 2014, UBND tỉnh mới có quyết định về giá thuê đất cho dự án nên công ty không thể khởi công, không thể có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để góp vốn liên doanh, trong thời gian chờ thủ tục này.

Bên cạnh đó, tiến độ làm cầu đường của tỉnh chậm trễ đã khiến dự án rơi vào bế tắc. Dự án đầu tư xây dựng công trình đường liên cảng Cái Mép - Thị Vải là công trình đầu tư bằng vốn ngân sách. Giai đoạn 1 song song với giai đoạn 1 của dự án cảng Cái Mép Hạ. Tuy nhiên, đến năm 2017, đường liên cảng mới được kết nối vào chân công trình dự án.

Phó Thủ tướng chỉ đạo tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu báo cáo quá trình giải quyết việc giao và chấm dứt hoạt động của dự án Cảng tổng hợp và Container Cái Mép Hạ trước ngày 30/12/2017. Thế nhưng, đến thời điểm này là tháng 1/2018 vẫn chưa có kết luận cuối cùng của các cơ quan chức năng địa phương.

Ông Nguyễn Văn Hải, Chánh Văn phòng UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cho biết, đối với các dự án trên địa bàn tỉnh nói chung, khi tổ chức thu hồi, nhất là một số dự án cảng biển tại các khu công nghiệp, tỉnh phải cân nhắc nhiều.

Trước hết, tỉnh phải xác định đây là lỗi của nhà đầu tư hay lỗi ở cơ quan quản lý nhà nước. Có những việc các nhà đầu tư rất sốt sắng, triển khai dự án nhưng do cơ chế chính sách vẫn còn nhiều vướng mắc đã là trở ngại và kéo dài thời gian cho nhà đầu tư, như vậy tỉnh luôn cân nhắc để tạo điều kiện cho nhà đầu tư tiếp tục được gia hạn thời hạn đầu tư. Còn với những trường hợp các nhà đầu tư thiếu thiện chí thì buộc phải thu hồi dự án.

Với dự án cảng Cái Mép Hạ, tỉnh cũng đã có văn bản thu hồi nhưng doanh nghiệp gửi đơn kiến nghị đến Văn phòng Chính phủ. Thủ tướng cũng đã có văn bản đề nghị tỉnh tiến hành rà soát lại quá trình đầu tư dự án. Do vậy tỉnh đang tiếp tục thực hiện các báo cáo liên quan theo quan điểm của tỉnh.

"Hiện thanh tra tỉnh đang thanh tra lại toàn bộ quy trình từ cấp phép cho đến thu hồi dự án này. Khi có kết luận, chúng tôi sẽ báo cáo Thủ tướng để Thủ tướng có cơ sở quyết định. Nếu chúng tôi trả lời thì chúng tôi cũng nói phần đúng về mình. Như vậy không khách quan. Cứ để thanh tra làm việc", ông Hải nói.

Công Quang