Đánh thuế chuyển nhượng vàng miếng, không có chuyện "thuế chồng thuế"

Chiều 19/11, góp ý vào dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi), một số đại biểu Quốc hội băn khoăn với việc đánh thuế khi chuyển nhượng vàng miếng. 

Dự thảo luật đề xuất thu thuế thu nhập cá nhân 0,1% với hoạt động chuyển nhượng vàng miếng để nâng cao tính minh bạch của thị trường, hạn chế đầu cơ.

Cần phân biệt đầu cơ và tích lũy để đánh thuế phù hợp

Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) thể hiện sự tán thành với việc đánh thuế thu nhập cá nhân với hành vi đầu cơ vàng miếng để kiếm lời. Tuy nhiên, đại biểu thể hiện băn khoăn mức thuế 0,1% là quá thấp để phát huy hiệu quả mục tiêu hạn chế đầu cơ.

Bên cạnh đó, đại biểu Phạm Văn Hòa cũng cho rằng cần phải có cơ chế phân biệt giữa nhóm đầu cơ với những người tích lũy vàng thông thường để phòng ngừa rủi ro. 

"Đối với những người dân, hộ gia đình mua vàng chỉ để tích trữ, dự phòng, bảo toàn tài sản cho con cháu - những trường hợp thuần túy tích lũy, không kinh doanh - thì tôi đề nghị không thu thuế. Đây là nhu cầu tự nhiên của người dân, và việc mua bán dựa trên quan hệ vay mượn, giao dịch dân sự giữa các cá nhân là rất phổ biến và khó xác định bản chất kinh doanh. Vì vậy, không nên áp thuế đối với nhóm tích trữ này", đại biểu đoàn Đồng Tháp nêu. 

Đồng quan điểm, đại biểu Trần Kim Yến (TPHCM) cho rằng cần phải nghiên cứu kỹ việc đánh thuế thu nhập cá nhân với việc chuyển nhượng vàng miếng.

"Đa số người dân mua vàng như một hình thức tiết kiệm, tích lũy tài sản phòng khi cưới hỏi, ốm đau, ma chay hay biến cố bất ngờ. Khoản tiền này được hình thành sau khi họ đã nộp thuế thu nhập cá nhân. Nay khi bán vàng lại tiếp tục bị đánh thuế, liệu có phải là đánh thuế hai lần hay không?", bà nói. 

Theo đại biểu đoàn TPHCM, về mặt xã hội, đánh thuế vào khoản tiết kiệm nhỏ lẻ này là không thật sự nhân văn. Về mặt kinh tế, mức thuế 0,1% cũng không đủ để ngăn chặn đầu cơ vàng - mức lãi từ đầu cơ lớn hơn nhiều so với số thuế phải nộp.

"Cần cân nhắc chính xác đối tượng nào là người đầu cơ, ai là người tích lũy; cơ chế nào để quản lý, bình ổn thị trường vàng", đại biểu kiến nghị. 

Khó phân biệt đâu là đầu cơ, đâu là tích lũy

Nhấn mạnh đánh thuế thu nhập cá nhân với chuyển nhượng vàng miếng là vấn đề rất mới, đại biểu Trịnh Xuân An (Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại) cho biết khi rà soát thông lệ quốc tế, thấy chưa có nước nào đánh thuế thu nhập cá nhân với chuyển nhượng vàng miếng như Việt Nam.

"Nhưng tôi cho rằng đề xuất này rất hợp lý với đặc điểm, đặc thù của Việt Nam khi quản lý vàng", ông An nói đây là chính sách phù hợp để cùng nhiều công cụ khác quản lý, điều tiết thị trường vàng.

Nhiều đại biểu Quốc hội cho rằng không nên đánh thuế với những người mua vàng để tiết kiệm, song theo ông Trịnh Xuân An, rất khó phân biệt giữa mua vàng tiết kiệm và mua vàng đầu cơ.

"Không thể nói tiết kiệm mà thức đêm thức hôm, xếp hàng từ 3h sáng để đăng ký mua vàng miếng, rồi không mua được vàng miếng lại mua nhẫn ép vỉ. Không thể tiết kiệm theo kiểu như thế được", ông An nói.

Với mức thuế suất 0,1%, ông An đánh giá là phù hợp, song ông cho rằng khi điều chỉnh mức thuế suất này phải do Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định.

"Đánh thuế khi chuyển nhượng vàng miếng không sợ trùng thuế hay ảnh hưởng đến tiết kiệm của người dân", ông An nêu quan điểm.

Phát biểu tiếp thu giải trình sau đó, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết chính sách thuế đối với chuyển nhượng vàng miếng đã được rà soát và nghiên cứu kỹ lưỡng, trên cơ sở tổng hợp ý kiến của các bộ, ngành và báo cáo thẩm tra của Ủy ban của Quốc hội.

Dự thảo luật giao Chính phủ quy định cụ thể ngưỡng giá trị vàng miếng chịu thuế, thời điểm áp dụng và cơ chế điều chỉnh thuế suất để phù hợp với diễn biến của thị trường vàng.

Theo Bộ trưởng, việc đề xuất thuế suất 0,1% đối với thu nhập từ chuyển nhượng vàng miếng nhằm mục tiêu chính là điều chỉnh hành vi, hạn chế đầu cơ, giảm áp lực lên thị trường vàng và thị trường ngoại tệ. Ông nhấn mạnh tình trạng đầu cơ vàng có thể gây biến động mạnh về giá, và "cuối cùng chính người dân là nhóm chịu thiệt thòi nhiều nhất khi thị trường vàng bị thao túng".

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho rằng chính sách thuế này chỉ là một trong nhiều giải pháp để quản lý và bình ổn thị trường vàng trong bối cảnh hiện nay và khẳng định không có chuyện thuế chồng thuế.

"Chính phủ sẽ tiếp tục cân nhắc thời điểm triển khai cho phù hợp và sẽ báo cáo Quốc hội khi ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành", Bộ trưởng thông tin.