Câu hỏi tưởng ngớ ngẩn nhưng giá trị hàng triệu USD với doanh nghiệp SME

Vì sao doanh nghiệp vừa và nhỏ dễ "chết yểu"?

Doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) là xương sống của nền kinh tế. Theo Ngân hàng thế giới, SME chiếm khoảng 90% số lượng doanh nghiệp và hơn 50% tổng số việc làm trên toàn thế giới.

Tuy chiếm tỷ trọng lớn nhất nhưng SME là đối tượng dễ dàng rời bỏ thị trường nhất trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt. Số liệu từ Tổng cục Thống kê cho thấy trong tháng 1, cả nước có gần 10.700 doanh nghiệp thành lập mới và 58.300 doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường. Số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường cao gấp 5 lần số doanh nghiệp thành lập mới.

Các doanh nghiệp có quy mô nhỏ và vừa thường có sức cạnh tranh, hiệu quả hoạt động, kỹ năng quản trị còn hạn chế. Tư duy kinh doanh vẫn mang tính "thời vụ", thiếu tầm nhìn chiến lược.

"Nếu doanh nghiệp SME không bứt phá về quy mô thì khả năng cạnh tranh rất khó khăn", ông Nguyễn Công Niềm - Phó tổng giám đốc phụ trách chiến lược Công ty cổ phần Đầu tư F88 - chia sẻ tại hội nghị Business Summit 2025 do Trường doanh nhân bán lẻ và nhượng quyền Việt Nam tổ chức.

Ông Niềm cho biết khả năng thương lượng với nhà cung cấp của các doanh nghiệp vừa và nhỏ trên thị trường rất thấp. Từ đó, chi phí đầu vào của doanh nghiệp cao đẩy chi phí sản phẩm lên dẫn tới khó cạnh tranh trên thị trường. Ngoài ra, doanh nghiệp quy mô nhỏ cũng ít lợi thế cạnh tranh trên thị trường lao động, khó thu hút được nhân tài. Đây là những thách thức lớn đối với SME.

Vị doanh nhân cho biết để doanh nghiệp phát triển, mở rộng quy mô sẽ có 2 con đường. Thứ nhất là doanh nghiệp phát triển từ từ, không có đích đến cụ thể. Thứ hai là chủ động tạo ra những khúc giật để đưa doanh nghiệp lên một tầm cao mới.

Câu hỏi triệu đô để tạo đột phá

Ông David F. Brown - Giám đốc khu vực châu Á Thái Bình Dương của Vanto Group - tiết lộ phương pháp rất đơn giản giúp hàng loạt doanh nghiệp lớn như Thế Giới Di Động, F88 tạo ra những khúc giật đột phá.

Đầu tiên, nhà lãnh đạo cần hình dung được tương lai có thể nhìn thấy được của doanh nghiệp trong một khoảng thời gian nhất định, có thể là 6 tháng hoặc vài năm. Với những cách làm hiện tại, bức tranh của doanh nghiệp, đội nhóm hay kết quả kinh doanh sẽ ra sao trong vài tháng hay vài năm tới.

Sau đó, người lãnh đạo hãy hình dung tới bức tranh tương lai khác mà doanh nghiệp có thể đạt được nhưng khá xa vời so với hiện tại. Tất nhiên đây không phải là bức tranh ảo tưởng, huyễn hoặc mà là có thể nỗ lực với tới.

Khoảng cách giữa 2 bức tranh này chính là sự đột phá. Đây là nơi sự đột phá xảy ra. Ông David cho biết, tư duy thông thường của phần lớn nhà lãnh đạo sẽ đặt câu hỏi "Làm sao để tôi đến được tương lai có thể kia?". Tuy nhiên, những người có tư duy đột phá sẽ đứng ở vị trí tương lai và đặt câu hỏi "Điều gì còn thiếu?" cho hiện tại.

Ông David cho biết câu hỏi này đơn giản đến mức mọi người sẽ cảm thấy ngớ ngẩn, hoài nghi nhưng không phải ai cũng đắm chìm trong câu hỏi này để tìm ra được giải pháp cho doanh nghiệp của mình.