Cà phê bẩn - mối nguy hại cần mạnh tay tẩy chay

Khảo sát được công bố giữa tháng 7 mới đây của Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ Người tiêu dùng Việt Nam về hàm lượng caffein trong 253 mẫu cà phê đen tại nhiều địa điểm kinh doanh cà phê khác nhau từ vỉa hè cho đến cửa hàng tại 4 tỉnh, thành phố của Việt Nam là Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, Bình Dương và Sóc Trăng cho thấy có tới gần 1/3 lượng cà phê được tiêu thụ (chiếm 30,04%) có hàm lượng caffeine rất thấp (dưới 1g/L), đặc biệt đáng báo động có tới 5 mẫu hoàn toàn không chứa caffeine. Có thể thấy, hàng chục nghìn ly cà phê được bán ra cho người Việt uống mỗi ngày, đang đứng trước ranh giới bẩn – sạch, thật - giả khó phân biệt.

Cà phê bẩn – tràn lan, tinh vi và nguy hiểm

Để có những tách cà phê “thơm-ngon” với giá từ 10-15 nghìn đồng hay những gói cà phê “nguyên chất” giá cả chỉ khoảng 30 nghìn đồng/kg được bày bán tràn lan trên thị trường hiện nay, các cơ sở sản xuất cà phê giả trộn thêm rất nhiều phụ gia và tạp chất như ngô, đậu tương, cỏ cau, vỏ cà phê nướng cháy vào cùng cà phê. Những loại nguyên liệu này vừa tạo nên độ thơm, ngậy sau khi rang, đồng thời cũng có vị đắng khiến người tiêu dùng lầm tưởng là cà phê.

Đáng lo ngại hơn, các cơ sở sản xuất còn sử dụng các các thành phần độc hại tạo bọt, tạo sánh như CMC (Carboxymethyl Cellulose) dùng trong công nghiệp, hay đường hóa học sodium cyclamate, chất tạo độ đắng trong thuốc chữa sốt rét và rất nhiều loại hóa chất không rõ nguồn gốc khác. Môi trường sản xuất cà phê giả cũng thường ẩm thấp, không đảm bảo vệ sinh với các dụng cụ cuốc, xẻng, công cụ rang, xay thô cũ kĩ, lạc hậu.

Theo các chuyên gia hóa học, ngô và đỗ tương cháy sinh ra các aquinlamit, amin đa vòng hydro đa vòng thơm, nitroxamin. Đây đều là những chất làm biến đổi ADN – là nhân của tế bào, các nhân tế bào khi bị biến đổi nhiều sẽ dẫn đến thay đổi câú trúc, từ đó có khả năng sinh ra ung thư, vô sinh...

Làm thế nào để bảo vệ mình trước cà phê bẩn?

Trang bị kiến thức về cà phê sạch

Cà phê là một loại hạt khá đặc biệt và khác nhiều so với các loại hạt, loại bột khác. Hạt cà phê khi rang đến một nhiệt độ nhất định sẽ nở ra, điều này khiến thể tích hạt cà phê có thể tăng từ 1.5 đến 2 lần trọng lượng lại giảm từ 20 đến 30%. Vì thế bột cà phê luôn có khối lượng riêng nhẹ hơn các loại bột ngũ cốc khác.

Mặt khác, do hạt cà phê được cấu tạo bởi cấu trúc sợi cellulose và chứa rất ít tinh bột, nên bột cà phê rang rất tơi xốp, chứa nhiều khoảng không khí bên trong, khi pha, bột cà phê thường nổi trên mặt nước, nếu chế nước sôi 100 độ, bột sẽ lập tức sủi bọt, thậm chí tràn ra ngoài phin.

Về màu sắc, cà phê dù rang cháy cũng không hề có màu đen đậm, màu của một tách cà phê thật sau khi pha sẽ là màu nâu cánh gián, khi cho đá vào sẽ có màu nâu hổ phách và nếu đưa một tách cà phê ra nắng sẽ thấy màu nâu sáng. Không nên uống cà phê quá sánh, quá bọt vì những loại cà phê đó thường sử dụng chất tạo bọt, tạo mùi, tạo độ sánh không rõ nguồn gốc. Vị của cà phê thật cũng đắng nhẹ, thanh, với dư vị hơi chua và cảm giác nhẹ nhàng chứ không đắng gắt như cà phê pha tạp.

Lựa chọn những thương hiệu uy tín, chất lượng

Người tiêu dùng cần tạo cho bản thân thói quen mua các loại cà phê có nhãn mác rõ ràng, thương hiệu uy tín, công bố rõ bảng thành phần trên bao bì và chú ý lượng phần trăm caffein chứa trong đó.

Ngoài việc lựa chọn các hãng cà phê Việt có nguồn gốc lâu đời, được kiểm định chất lượng, người tiêu dùng giờ đây cũng có nhiều lựa chọn đến từ các hãng cà phê nổi tiếng trên thế giới được nhập khẩu và phân phối tại thị trường Việt Nam, từ cà phê hoà tan như các sản phẩm trong dòng cà phê cao cấp Davidoff Café được phân phối tại hơn 75 nước khắp thế giới, cho đến các loại cà phê nguyên hạt được bày bán trực tiếp tại các cửa hàng cà phê Starbuck, Highland… Cà phê của các thương hiệu này thường được chế biến từ cà phê nguyên chất, được trồng tại những vùng đất cà phê nổi tiếng, trải qua công nghệ rang sấy tiên tiến trong điều kiện nhiệt độ thích hợp và theo quy trình hiện đại.

Như đối với Davidoff Café, hãng sử dụng 100% hạt cà phê Arabica. được lựa chọn từ những vùng trồng cà phê nổi tiếng thế giới, được bồi đắp bởi dung nham núi lửa, có độ cao từ 1000-2000m với khí hậu ôn hòa cùng lượng mưa ổn định quanh năm, nhiệt độ từ 15-25 độ tạo điều kiện lý tưởng để cây phát triển. Hạt cà phê trước khi rang sẽ được phân loại kĩ càng và được rang sấy theo công nghệ tiên tiến, kết hợp hài hòa thời gian và nhiệt độ, đảm bảo mỗi hạt cà phê giữ được trọn vẹn hương vị. Đặc biệt, việc sử dụng hạt cà phê Arabica với hàm lượng caffeine thấp hơn nhiều so với cà phê Robusta còn giúp hạn chế các tác động tiêu cực lên tim mạch và giấc ngủ.

Việc quyết liệt tầy chay cà phê bẩn từ người tiêu dùng chính là hành động mạnh mẽ nhất ở thời điểm hiện tại, để có thể chung tay đẩy lùi vấn nạn cà phê bẩn cùng với nỗ lực điều tra, thẩm định chất lượng sản phẩm và xử phạt các cơ sở chế biến cà phê giả từ các cơ quan quản lý Nhà nước và cơ quan chuyên môn.