"Uốn lưỡi bảy lần" khi trò chuyện với teen về chủ đề khó nói

Trên đây là chia sẻ của TS Vũ Thu Hương về việc cha mẹ cần nói ra sao với trẻ để chúng không sốc khi đối mặt với các chủ đề khó nói như: Cha mẹ ly hôn, sinh ly tử biệt, thậm chí chuyện tình yêu trai gái của con…

Chủ đề khó nói là gì? Đấy là những điều mà nhiều khi người lớn thấy ngại khi đề cập trước mặt con trẻ.

Chẳng hạn chuyện cha mẹ gần gũi nhau. Các cha mẹ thường sẽ vô cùng ngại khi bị con chất vấn: Mẹ kêu con lớn rồi phải ngủ riêng, vậy bố thì sao?

Chuyện sinh ly tử biệt. Khi gia đình có một ai đó ra đi, chẳng đơn giản khi nói cho con hiểu, câu chuyện này là chắc chắn phải xảy ra, làm sao để con chấp nhận nó dễ dàng mà không sốc?

Chuyện cha mẹ chia tay. Nếu khi sống với nhau, cha mẹ gặp nhiều khúc mắc đến mức cần phải tách nhau ra thì lo lắng lớn trong lòng các cha mẹ chính là các con. Các con sẽ sống ra sao, sẽ tiếp nhận chuyện này thế nào?

Chuyện yêu đương trai gái của con. Khi con chuẩn bị vào tuổi teen là lúc cha mẹ cũng chuẩn bị đối mặt với câu chuyện này. Đồng tình với con, cấm đoán con, làm sao tránh được chuyện không hay cho con.

Ốm đau bệnh tật. Trong nhà cứ có một người có bệnh là cả nhà bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Làm sao để con có thể hiểu và cảm thông cũng như làm sao để con có sức chiến đấu mà đối mặt nếu con là người bệnh. Việc này thoạt nhìn có vẻ đơn giản nhưng thực tế không phải chuyện chơi đâu.

Với những nguyên tắc sau, mọi chuyện khó nói giữa cha mẹ và teen sẽ trở nên dễ dàng hơn nhiều.

Hãy nói với con thật nhẹ nhàng và tế nhị. Ví dụ: Khi con phản đối chuyện cha mẹ ngủ chung, còn con ngủ riêng, cha mẹ cần cho con biết về tình yêu đôi lứa nhưng đơn giản và dễ hiểu hơn nhiều.

Hãy cho con biết, khi lớn lên, con sẽ tìm được một người bạn đời đầy yêu thương. Khi đó con sẽ ngủ chung với người ấy vì đã yêu nhau thì sẽ có nhu cầu ở gần bên nhau. Cả ngày đi làm rồi nên tối phải ngủ cùng nhau cho đỡ nhớ.

Khi nào con đủ 18 tuổi trở lên, con sẽ được tìm một người bạn gái (trai) và ngủ chung như vậy. Các con sẽ cùng nhau sinh con và chăm sóc chúng còn bây giờ các con bé quá, chưa nuôi nấng và chăm sóc em bé được nên chưa thể có người yêu.

Hãy cho con làm quen trước với các khái niệm khó khăn này trước khi con có những tò mò thắc mắc.

Ví dụ: Nếu cha mẹ cho con tìm hiểu trước về vòng đời, về cuộc sống, về kiếp sống con người thì chắc chắn khi có người thân ra đi, con sẽ dễ dàng chấp nhận chuyện đó hơn nhiều.

Hãy nói với con là dù người đó có bỏ chúng ta đi đến một nơi khác như thiên đàng, tình yêu của người đó dành cho chúng ta vẫn còn rất nguyên vẹn.

Đồng thời, hãy nói về cõi âm với thái độ trân trọng và thành kính như thiên đàng, chắc chắn con sẽ cảm thấy dễ chịu hơn khi người con yêu thương đang ở một nơi rất đẹp.

Hãy nhờ con giải quyết vấn đề giúp chúng ta. Ví dụ: Ly hôn là việc chẳng ai muốn. Tuy nhiên, nếu đã sống với nhau mà không hạnh phúc, quyết định ly hôn sẽ rất chính xác và đem trở lại cho thế giới hai con người độc lập hạnh phúc.

Đối với trẻ nhỏ, đây là việc không dễ chịu khi con không còn có đủ bố mẹ ở bên. Vậy thay vì nói dối hay nói tránh, ta có thể sử dụng cách sau: Bố và Mẹ là 2 bạn thân thiết và cùng yêu một bạn khác là Con. Bố và Mẹ dạo này rất ghét nhau nhưng vẫn cực kì yêu Con. Vậy theo con thì chúng ta làm gì?

Chắc chắn con sẽ đưa ra phương án là Bố và Mẹ mỗi người ở một nhà và từng người chơi với Con vào từng thời gian khác nhau. Khi đã có phương án giải quyết của con, ta cứ thế làm theo.

Hãy nói sự thật và nói thẳng. Ví dụ: Với chuyện bạn bè trai gái của con, việc đầu tiên ta phải làm là nói với con về vấn đề giới tính, quan hệ tình dục, các hậu quả tai hại của nó. Hãy cho con được quyền chủ động mọi nguồn thông tin và để con được quyết định mọi việc.

Lưu ý con về vấn đề chịu trách nhiệm. Con chắc chắn phải chịu hoàn toàn trách nhiệm với các hành vi của mình. Những khi gặp chuyện không may do không nghe lời bố mẹ, các con sẽ phải gánh hậu quả rất nặng nề.

Và dĩ nhiên, ép dầu, ép mỡ ai nỡ ép duyên, chúng ta tuyệt đối không nên cấm đoán con yêu mà hãy đồng hành với con trong những mối tình đầu tuyệt đẹp.

Giao trách nhiệm cho con. Cha mẹ đừng gánh vác hộ con mọi thứ. Đến khi gặp chuyện, con sẽ ngơ ngác và lo lắng.

Ví dụ: Những việc trong nhà như chăm sóc mọi người, con làm ngay từ sớm thì khi có ai đó bệnh tật, con sẽ dễ dàng chấp nhận hơn. Chăm sóc sức khỏe chính mình cũng là việc của con. Hãy để con nhắc bố mẹ đưa đi khám định kì chứ không phải là cha mẹ nhắc. Nếu không may con có bệnh, hãy biến mọi chuyện thành việc đơn giản hơn, con sẽ tiếp nhận và có đủ ý chí để vượt qua khó khăn.

Không coi thường con, nghĩ con còn bé chưa biết gì, không nói dối, không vòng vo tránh né, nói nhẹ nhàng và tế nhị đồng thời giao bớt trách nhiệm cho con sẽ giúp cha mẹ có thể thẳng thắn trao đổi mọi chủ đề với con. Hãy đồng hành cùng con các cha mẹ nhé, chúng đang lớn rất nhanh kìa!

TS tâm lý Vũ Thu Hương