Phó hiệu trưởng trường chuyên chỉ giao tối đa 3 bài tập cho học sinh

TS Trần Nam Dũng, Phó hiệu trưởng Trường Phổ thông Năng khiếu, Đại học Quốc gia TPHCM chia sẻ như trên tại toạ đàm “Học & hỏi trong cơn bão AI - Giữ tính người trong thời đại tối ưu” và ra mắt sách “Lớp học cuối cùng” diễn ra tại Trung tâm Phát triển Giáo dục & Đào tạo phía Nam chiều 15/11.

Giao bài tập không phải để đánh đố

TS Trần Nam Dũng cho biết, khi lên lớp, kể cả ở lớp dạy thêm, ông thường để học sinh, sinh viên chủ động học hỏi. Với ông, một buổi học dạy được nhiều bài, nhiều nội dung không quan trọng bằng học sinh tiếp thu được cái gì.

Khi học sinh làm sai, nhiều thầy cô phản xạ “sai rồi, xuống đi” để không mất thời gian. Nhưng với ông Dũng, đây chính là cơ hội, tình huống sư phạm để cùng chỉnh sửa bài giúp học sinh tự tin hơn, giúp các em không sợ sai.

Đặc biệt, TS Trần Nam Dũng nhấn mạnh, thầy cô giao bài tập về nhà cho học sinh phải trong khả năng các em giải quyết được về mặt phương pháp và thời gian.

“Có nhiều thầy cô cho cả cuốn bài tập, 50 bài toán thì rõ ràng riêng về mặt thời gian các em không làm được. Học sinh không chỉ học một môn của mình, các em còn học nhiều các môn khác.

Mỗi bài học tôi chỉ giao cho học sinh tối đa 3 bài tập, trong đó có một bài khó. Bài khó này sẽ có hướng dẫn cùng sự khích lệ như: Bài này khó nha, các lớp trước chưa ai làm được đâu, các bạn làm được là xuất sắc đấy”, ông Dũng kể.

Theo ông Dũng, giáo viên giao bài tập không phải để đánh đố hay để nhận về đáp số từ học sinh. Đáp số không quan trọng mà cần nhất là quá trình tìm lời giải đó giúp rèn luyện tư duy để giải quyết các bài toán trong cuộc sống.

Bởi vậy, để giúp “giữ mình” trong việc học trước công nghệ, người thầy cần giúp học trò xác định được mục đích, động cơ học tập của mình.

Thầy cô đi chậm lại, học sinh phải là người tìm ra kiến thức

Tại toạ đàm, các chuyên gia và nhà quản lý giáo dục cho rằng khó khăn lớn nhất hiện nay không nằm ở việc dạy kiến thức, mà là làm sao tạo được động lực học tập cho học sinh.

Ông Ngô Thành Nam, Hiệu trưởng Trường B.School, nhận định công nghệ giúp việc dạy học diễn ra nhanh hơn và nhẹ nhàng hơn nhưng cũng khiến giáo viên có xu hướng “lười” hơn trong việc đầu tư những bài giảng chạm tới học sinh.

Ngay cả khâu chấm bài bằng công nghệ cũng làm thầy cô ít có thời gian chiêm nghiệm bài làm của học sinh. Vì vậy, theo ông, người thầy cần chủ động “chậm lại” trong cách tiếp cận AI.

Ông Nam cho rằng việc xây dựng kế hoạch học tập rất cần thiết trong việc tạo động lực cho học sinh.

Việc học trước hết phải vui. Khi vui, học sinh mới muốn tham gia tích cực và hạn chế được những hành vi không mong muốn. Khi thiết kế bài học, giáo viên nên thử đặt mình vào vị trí người học và trả lời "Nếu là mình, mình có hứng thú hay không?". 

Học sinh cần cảm nhận được ý nghĩa và giá trị của việc học, có thể vận dụng vào cuộc sống. Để làm được điều đó, đừng để nguyên tiết học sinh ngồi, toàn giáo viên làm.

"Thầy cô cần lùi lại để học sinh phải được trải nghiệm, được thực hành. Học sinh phải là người tìm ra kiến thức chứ không phải giáo viên tìm rồi đưa cho các em. Điều khó nhất là người thầy phải tôn trọng ý kiến của học sinh", ông Ngô Thành Nam cho hay. 

TS Nguyễn Thị Thu Huyền, Giám đốc chuyên môn Pathway School, cho biết, khó khăn lớn nhất hiện nay chính là tạo động lực học tập cho học sinh khi giờ đây có quá nhiều cám dỗ, nhiều niềm vui hơn việc học.

Bà Huyền chỉ ra một số nguyên lý hứng thú trong việc học như khám phá những điều mới mẻ; việc học có ích và người học được ứng dụng, thực hành…

Để tạo được động lực cho người học, người thầy cần nắm bắt được nhu cầu của học sinh như các em quan tâm đến vấn đề gì, hiện tượng nào đang ảnh hưởng đến các em. Và học sinh phải có quyền tự quyết với việc học của mình, tự đặt câu hỏi và đi tìm câu trả lời.

Bà Huyền thông tin, ở trường mình, việc áp dụng khung công nghệ cho giáo viên và năng lực số cho học sinh thực hiện rất thận trọng. Trong đó, quan tâm đến sự bình an và phát triển lành mạnh của thầy và trò.

TS Hoàng Anh Đức, tác giả cuốn sách “Lớp học cuối cùng", nêu quan điểm cốt lõi của việc học phải là “học phải hỏi”. Chính học sinh phải là người đặt ra câu hỏi điều mình muốn học là cái gì thì các em mới có chủ đích đi tìm lời giải đáp. Còn khi người thầy đưa ra câu hỏi, các em sẽ học đối phó để trả lời câu hỏi của thầy.

Khi học sinh chủ động trong học tập, tự đặt ra các câu hỏi, nội quy học tập trong lớp học, công việc của giáo viên sẽ hiệu quả và nhẹ nhàng hơn nhiều. 

Đặc biệt, TS Hoàng Anh Đức nhấn mạnh, mỗi đứa trẻ không chỉ cần đồ chơi hay quần áo, mà hơn hết là được quyền tò mò

Ông nói: "Người thầy để truyền cảm hứng cho học sinh là điều vô cùng khó. Tôi cũng không làm được vì ngay cả việc tự tìm cảm hứng cho bản thân còn khó vô cùng. Điều quan trọng là người thầy cần tạo một không gian, môi trường để học sinh được hỏi, được phép sai và học từ cái sai của mình".