“Mẹo” tránh mất điểm bài thi môn Vật lí

Chủ nhật, 28/06/2015 - 09:10

(Dân trí) - Thời điểm trước kì thi khoảng 3 ngày các em nên dành thời gian để rà soát lại các vấn đề quan trọng, tránh mất điểm đáng tiếc.

Do tính chất của kì thi THPT Quốc gia nên số câu hỏi mức cơ bản so với mọi năm có thể tăng lên, vì vậy để đạt tầm 7 điểm Vật lí là không hề khó khăn. Thầy sẽ hệ thống lại các vấn đề trọng tâm theo từng chuyên để để giúp các em bám vào đó đối chiếu xem mình đã nắm vững hay chưa nhé.

Thời gian còn lại đủ để các em hoàn thiện mình hơn!

Việc dành thời gian điểm qua một lượt các vấn đề của môn thi là cần thiết trước "giờ G". (ảnh minh họa)

VẤN ĐỀ 1. DAO ĐỘNG CƠ (9 – 10 câu trong đề thi)

• Chủ đề 1: Đại cương về dao động điều hòa:

- Các khái niệm cơ bản về dao động, các loại dao động: tát dần, duy trì, cưỡng bức, tự do.

- Bài toán so sánh về pha: li độ, vận tốc, gia tốc, lực hồi phục.

- Hệ thức độc lập với thời gian.

- Đồ thị dao động của các đại lượng đặc trưng.

- Viết phương trình dao động.

• Chủ đề 2: Bài toán về quãng đường, thời gian trong dao động:

- Tìm thời gian vật chuyển động ở hai li độ khác nhau, bài toán thời gian hỏi thông qua lực, năng lượng....

- Tính quãng đường vật đi được, quãng đường lớn nhất, nhỏ nhất.

- Bài toán về vận tốc trung bình, tốc độ trung bình.

- Bài toán xác định số lần vật qua một li độ nào đó, hoặc xác định thời điểm vật qua li độ nào đó lần thứ bao nhiêu

• Chủ đề 3: Con lắc lò xo:

- Chu kỳ, tần số dao động của CLLX.

- Viết phương trình dao động của con lắc lò xo.

- Bài toán liên quan thời gian lò xo dãn, nén.

- Tìm chiều dài lò xo, tính độ lớn lực đàn hồi, lực hồi phục

• Chủ đề 4: Con lắc đơn:

- Chu kỳ, tần số dao động của CLĐ.

- Viết phương trình dao động của CLĐ.

- Tốc độ, lực căng dây, năng lượng dao động của CLĐ

- Biến thiên chu kỳ CLĐ do sự thay đổi chiều dài, gia tốc, nhiệt độ, độ cao.

- Con lắc đơn dao động trong điện trường, trong thang máy.

• Chủ đề 5: Năng lượng dao động điều hòa:

- Các biểu thức năng lượng của con lắc lò xo và con lắc đơn.

- Bài toán tính thời gian liên quan đến động năng, thế năng (chú ý các trường hợp li độ đặc biệt)

• Chủ đề 6: Tổng hợp dao động điều hòa:

- Viết phương trình dao động tổng hợp, chú ý phần công thức, cái này các em phải thuộc vì có thể đề bài hỏi công thức tổng quát, máy tính không giúp được cái này nhé!

- Tìm các yếu tố như vận tốc, gia tốc, năng lượng... của dao động tổng hợp (khi đó yêu cầu học sinh phải viết được phương trình của dao động tổng hợp).

- Bài toán tìm ngược phương trình dao dộng (tức là biết x1 và x tìm x2). Tuy nhiên các dạng bài toán này thì đều bị máy tính Casio Fx bắt bài nên xác suất thi kiểu này không cao lắm.

- Tìm biên độ dao động thành phần để biên độ A1 hoặc A đạt max, min. Với các dạng toán này các em nên dùng pp tổng quát là vẽ hình rồi dùng định lí hàm sin để giải. Chỉ một bước đánh giá cơ bản “sinx nhỏ hơn hoặc bằng 1” là thu được kết quả ngay.

- Bài toán liên quan đến dao động của hai vật, thời gian hai vật gặp nhau, khoảng cách giữa hai vật…. Đây là dạng nâng cao, bạn nào có mục tiêu trên 8 thì xem lại kĩ nhé.

VẤN ĐỀ 2. SÓNG CƠ HỌC (5 – 6 câu trong đề thi)

• Chủ đề 1: Đại cương về sóng cơ

- Các đặc trưng cơ bản về sóng: chu kỳ, tần số, biên độ, bước sóng, năng lượng sóng

- Viết phương trình sóng, bài toán về độ lệch pha giữa hai điểm trên phương truyền sóng.

- Dựa vào độ lệch pha giải bài toán liên quan đến sự truyền sóng.

• Chủ đề 2: Giao thoa sóng cơ:

- Viết phương trình tổng hợp sóng, tìm biên độ, pha ban đầu của sóng tổng hợp.

- Điều kiện hiệu d2 – d1 để có cực đại, cực tiểu và quỹ tích cực đại, cực tiểu.

- Tìm số điểm dao động với biên độ cho trước.

- Bài toán tìm số điểm dao động cùng pha, ngược pha, khoảng cách giữa cực đại, cực tiểu…

• Chủ đề 3: Sóng dừng:

- Tìm số bụng sóng, nút sóng, tần số cho sóng dừng.

- Bài toán tìm tốc độ truyền sóng dựa vào phương trình tổng hợp sóng dừng.

- Bài toán tìm thời gian thông qua mối quan hệ giữa li độ và biên độ của bụng sóng

- Bài toán liên quan đến biên độ các điểm dao động trên dây khi có sóng dừng (quan trọng)

• Chủ đề 4: Sóng âm:

- Các khái niệm về âm thanh, sóng siêu âm, hạ âm. Các đặc trưng sinh lí và vật lí của âm.

- Bài toán liên quan đến sự truyền âm.

- Bài toán tính cường độ âm I, mức cường độ âm L, công suất của nguồn âm.

VẤN ĐỀ 3. ĐIỆN XOAY CHIỀU (11 – 12 câu trong đề thi)

Các câu hỏi về Dòng điện xoay chiều trong đề thi những năm gần đây thường chia thành hai mảng chính: bài toán về mạch RLC (7 – 8 câu) và bài toán về máy biên áp, máy phát điện, động cơ điện (3 – 4 câu).

• Chủ đề 1: Các bài toán về mạch điện xoay chiều:

- Mạch điện xoay chiều chỉ có một phàn tử.

- Mạch điện xoay chiều RLC: tính toán U, Z. và viết biểu thức u, i.

- Bài toán về công suất, tính hệ số công suất.

- Bài toán liên quan đến hiện tượng cộng hưởng điện.

- Bài toán về cực trị trong mạch điện xoay chiều.

- Các bài toán về pha (đặc biệt là trường hợp mạch có các thành phần vuông pha).

- PP sử dụng giản đồ véc tơ giải toán điện xoay chiều

• Chủ đề 2: Các bài toán về máy biến áp, máy phát điện, động cơ điện:

VẤN ĐỀ 4. DAO ĐỘNG ĐIỆN TỪ (4 câu trong đề thi)

Trong chương trình học, các nội dung về mạch dao động tương đối ít, và đây có thể coi là phàn gỡ lại điểm số cho chương Điện. Có 3 chủ đề các em cần quan tâm:

• Chủ đề 1: Bài toán về mạch dao động:

- Tính chu kỳ, tần số của mạch dao động khi tụ C ghép nói tiếp, song song.

- Tính i, q, ω dựa vào hệ thức liên hệ của chúng.

• Chủ đề 2: Bài toán năng lượng của mạch dao động:

- Tính toán năng lượng điện trường, từ trường, sự biến thiên của chúng.

- Bài toán liên quan đến thời gian trong mạch dao động (phần này tương tự như trong dao động cơ).

- Bài toán ngắt tụ.

• Chủ đề 3: Sóng điện từ, điện từ trường, sóng vô tuyến

- Các giả thuyết về điện trường biến thiên, từ trường biến thiên, điện từ trường.

- Các khái niệm, đặc điểm của sóng điện từ.

- Khái niệm sóng vô tuyến, phân loại sóng vô tuyến, ứng dụng một số loại cơ bản.

- Sơ đồ thu, phát sóng vô tuyến (quan trọng)

- Bài tập cơ bản liên quan đến tính toán bước sóng mạch thu, phát sóng vô tuyến.

VẤN ĐỀ 5. SÓNG ÁNH SÁNG (6 câu trong đề thi)

• Chủ đề 1: Tán sắc ánh sáng:

- Các khái niệm cơ bản về tán sắc ánh sáng, ánh sáng trắng, ánh sáng đơn sắc.

- Nguyên nhân của hiện tượng tán sắc ánh sáng (chiết suất của lăng kính có giá trị khác nhau với các ánh sáng đơn sắc khác nhau)

- Bài toán tán sắc kết hợp với khúc xạ ánh sáng.

- Bài toán tính độ rộng vùng quang phổ thu được trên màn...

• Chủ đề 2: Giao thoa ánh sáng:

- Bài toán tìm số vân sáng, vân tối.

- Bài toán trùng vân.

- Bài toán giao thoa với ánh sáng trắng.

• Chủ đề 3: Quang phổ:

- Máy quang phổ

- Quang phổ liên tục, quang phổ vạch, quang phổ hấp thụ: cần phải nắm được về cấu tạo, nguồn phát, đặc điểm quan trọng và một số ứng dụng thường gặp

• Chủ đề 4: Các loại tia:

- Các loại tia: hồng ngoại, tử ngoại, tia X: nắm được về định nghĩa, bản chất và một số các ứng dụng

- Thang sóng điện từ: sắp xếp các bức xạ theo thứ tự tăng, giảm của chu kỳ hoặc tần số.

VẤN ĐỀ 6. LƯỢNG TỬ ÁNH SÁNG (5 – 6 câu trong đề thi)

• Chủ đề 1: Hiện tượng quang điện ngoài: (2 câu)

- Khái niệm về hiện tượng quang điện ngoài, các định luật quang điện

- Thuyết lượng tử ánh sáng.

- Bài toán về điều kiện xảy ra hiện tượng quang điện ngoài.

• Chủ đề 2: Hiện tượng quang điện trong, quang dẫn, pin quang điện:

- Nắm được khái niệm về hiện tượng quang điện trong, so sánh sự giống nhau và khác nhau giữa hiện tượng quang điện trong và quang điện ngoài.

- Nắm được về chất quang dẫn, hiện tượng quang dẫn, pin quang điện và quang điện trở.

• Chủ đề 3: Hiện tượng quang – phát quang:

- Nắm được khái niệm về hiện tượng phát quang, một số hiện tượng phát quang thường gặp.

- Phân biệt được huỳnh quang, lân quang.

- Các bài toán về hiện tượng phát quang, hiệu suất phát quang...

• Chủ đề 4: Mẫu nguyên tử Bohr:

- Nắm hai tiên để của Bohr về trạng thái dừng và sự bức xạ, hấp thụ năng lượng.

- Công thức tính bán kính quỹ đạo của electron.

- Bài toán về tính mức năng lượng của nguyên tử ứng với các trạng thái dừng, lưu ý về mức năng lượng lớn nhất, nhỏ nhất tương ứng với bước sóng dài nhất, nhỏ nhất trong các dãy.

VẤN ĐỀ 7. VẬT LÍ HẠT NHÂN (5 – 6 câu trong đề thi)

• Chủ đề 1: Độ hụt khối, năng lượng liên kết, năng lượng liên kết riêng của hạt nhân:

- Tính năng lượng liên kết của hạt nhân.

- Bài toán so sánh tính bền vững của các hạt nhân dựa vào năng lượng liên kết riêng.

• Chủ đề 2: Bài toán về động năng tương đối của hạt chuyển động:

• Chủ đề 3: Phóng xạ:

- Nắm được lí thuyết về các tia phóng xạ.

- Các bài toán liên quan đến phần trăm số hạt, phần trăm khối lượng.

- Bài toán liên quan đến số hạt, khối lượng hạt nhân con.

• Chủ đề 4: Phản ứng hạt nhân:

- Các định luật trong phản ứng hạt nhân.

- Các công thức tính năng lượng của phản ứng hạt nhân.