Kiên quyết đảm bảo chất lượng cử tuyển

Ngày 30/7, Hội đồng Dân tộc của Quốc hội đã làm việc với Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) về tình hình thực hiện Nghị quyết số 33/2016/QH14 ngày 23/11/2016 của Quốc hội khóa XIV đối với nội dung liên quan đến lĩnh vực giáo dục và đào tạo (Nghị quyết 33).

Số lượng học sinh cử tuyển ngày càng giảm

Theo báo cáo của Bộ GD&ĐT, cùng với các chính sách của Bộ GDĐT và nỗ lực của địa phương, hệ thống các trưởng phổ thông dân tộc nội trú, bán trú được quy hoạch, củng cố và phát triển, tạo điều kiện cho học sinh dân tộc thiểu số được học tập trong điều kiện ngày càng tốt hơn. Cả nước hiện có 316 trường dân tộc nội trú, với 109.445 học sinh; 1.127 trường, với 237.171 học sinh.

Bộ GD&ĐT cho biết, việc triển khai Nghị quyết 33 còn một số tồn tại cần khắc phục, như số lượng học sinh cử tuyển ngày càng giảm, chất lượng đầu vào, chất lượng đào tạo cử tuyển còn hạn chế.

Đặc biệt tình trạng học sinh, sinh viên diện cử tuyển sau khi tốt nghiệp không được được bố trí việc làm đã làm cho hiệu quả của chính sách bị giảm sút.

Ngoài ra, do chính sách thu hút nhân tài, giải quyết việc làm cho sinh viên tốt nghiệp đại học loại khá, giỏi là người dân tộc thiểu số chưa được ban hành cụ thể nên chưa tạo ra đột phá trong nâng cao chất lượng nguồn nhân lực vùng dân tộc thiểu số miền núi.

Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng cho rằng, quá trình thực hiện chính sách cử tuyển nảy sinh một số hạn chế, bất cập, từ việc chọn cử, chất lượng đầu vào, quá trình đào tạo, đầu ra, việc làm cho sinh viên cử tuyển sau tốt nghiệp… Các bất cập này đã phân tích rất kỹ và đưa vào 2 Điều trong Luật Giáo dục 2019.

Thực hiện Luật Giáo dục 2019, Bộ GDĐT đã trình Chính phủ dự thảo Nghị định quy định chế độ cử tuyển đối với học sinh, sinh viên dân tộc thiểu số. Dự thảo Nghị định tập trung giải quyết một số vấn đề cơ bản, nhằm khắc phục những hạn chế, bất cập hiện nay trong chính sách cử tuyển.

Với nhóm chính sách về hỗ trợ đào tạo, thu hút nhân tài, giải quyết việc làm tại địa phương cho sinh viên tốt nghiệp loại khá, giỏi là người dân tộc thiểu số, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho các dân tộc thiểu số, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ cho hay, ngành Giáo dục luôn cố gắng phát hiện, tuyển chọn những học sinh dân tộc thiểu số có năng khiếu để có chính sách ưu tiên đào tạo, tạo nguồn cán bộ cốt cán trước hết cho các vùng đồng bào dân tộc, sau đó là góp phần đóng góp nguồn nhân lực cho đất nước.

Không vì bất cứ lí do gì để hạ chuẩn hay du di

Theo Bộ trưởng, cơ cấu ngành nghề trong đào tạo nhân lực cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi phải thay đổi, trong đó, bên cạnh những nhóm ngành "truyền thống" như y tế, giáo dục, nông lâm nghiệp, cần tăng cường những nhóm ngành về kỹ thuật, văn hóa nghệ thuật...

Lưu ý việc đào tạo giáo viên tại chỗ cho vùng đồng bào dân tộc, Bộ trưởng cho rằng, thầy cô trưởng thành từ thôn bản, được đào tạo bài bản, sau đó quay về công tác tại địa phương sẽ rất hiệu quả, tạo sự ổn định, lâu dài.

Bộ trưởng cũng nhấn mạnh việc phải kiên quyết đảm bảo chất lượng đào tạo. “Vì cử tuyển hay thu hút thì cũng phải đảm bảo chuẩn, không vì bất cứ lí do gì để hạ chuẩn hay du di. Cùng với đó là tạo điều kiện để học sinh được chuẩn bị các điều kiện tốt nhất trước khi vào học” - Bộ trưởng nói.

Liên quan đến giải quyết việc làm cho sinh viên sau khi ra trường, Bộ trưởng cho biết, Bộ GDĐT có trách nhiệm phát hiện, đào tạo, bồi dưỡng nhân tài, còn chính sách tuyển dụng thuộc thẩm quyền của Bộ Nội vụ và địa phương thực hiện. Bộ GDĐT đã và đang tích cực phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương để giải quyết vấn đề này.

Đánh giá cao sự quan tâm, chỉ đạo quyết liệt của Bộ GDĐT đối với giáo dục nói chung và giáo dục dân tộc nói riêng, ông Hà Ngọc Chiến, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội nhấn mạnh: "Những kết quả đạt được thời gian qua của ngành Giáo dục đã được Quốc hội đánh giá cao".

Cho biết, đợt giám sát này của Hội đồng Dân tộc Quốc hội là để chuẩn bị cho việc triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, ông Hà Ngọc Chiến đề nghị, Bộ GDĐT sớm hoàn thiện báo cáo, trong đó bám sát yêu cầu của Nghị quyết 33, đồng thời sớm hoàn thiện dự thảo Nghị định quy định chế độ cử tuyển đối với học sinh, sinh viên dân tộc thiểu số.

Theo ông Hà Ngọc Chiến, Bộ GDĐT cũng cần tiếp tục nghiên cứu để ban hành chính sách thu hút nhân tài, giải quyết việc làm tại địa phương cho sinh viên tốt nghiệp đại học loại khá, giỏi là người dân tộc thiểu số. Trong đó, cập nhật số liệu, tình hình thực tế, kiến nghị giải pháp thực hiện liên quan đến từng Bộ, ngành, địa phương.